Η ΤΕΧΝΗ ΩΣ ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΚΑΤΗΧΗΣΗΣ [1]
Η ΔΙΨΑ ΤΟΥ ΚΑΛΛΟΥΣ
Το έργο της κατήχησης αποτελεί τη στιγμή αυτή την κρισιμότερη ίσως δραστηριότητα της Εκκλησίας.
Σε έναν κόσμο σταθερά προσανατολισμένο στον καταναλωτισμό και την ατομική ευμάρεια, η Εκκλησία καλείται να εμφυτεύσει στις ψυχές των νέων μία ριζικά διαφορετική κλίμακα αξιών και έναν παντελώς διαφορετικό υπαρξιακό προορισμό.
Ιδιαίτερα η Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία καλείται να διαχειριστεί κοσμογονικές κοινωνικές αλλαγές, οι οποίες ανατρέπουν όλο εκείνο το πλαίσιο, που της επέτρεπε να έχει πρόσβαση στις νεώτερες γενιές.
Μέχρι το πολύ πρόσφατο παρελθόν, το κατηχητικό έργο της Εκκλησίας, έστω και ημιτελώς, έστω και στοιχειωδώς, συνεπικουρείτο από την οικογενειακή ευσέβεια, την σχολική θρησκευτική εκπαίδευση μέσω του μαθήματος των Θρησκευτικών και βεβαίως από τον κοινωνικό περίγυρο, ο οποίος τροφοδοτούσε τις νεώτερες γενιές με Ορθόδοξες Χριστιανικές εμπειρίες μέσω των εορτών, των εθίμων, αλλά και κοινά αποδεκτών αρχών και αξιών.
Οι πηγές αυτές τροφοδοσίας των νέων με στοιχεία Ορθόδοξης πνευματικότητας ακολουθούν πορεία σταδιακής αδρανοποίησης, καθιστώντας το κατηχητικό έργο καίριο και καθοριστικό για την ένταξη των νεώτερων γενεών στο Εκκλησιαστικό σώμα. Με άλλα λόγια, γίνεται όλο και πιθανότερο πως ένας νέος του καιρού μας θα έχει ελάχιστες ευκαιρίες να γνωρίσει με τρόπο αυθεντικό τα στοιχειώδη της Ορθόδοξης παράδοσης και αυτές θα προέρχονται σχεδόν αποκλειστικά από το κατηχητικό σχολείο.
Στην δύσκολη εξίσωση της κατήχησης πρέπει να προστεθούν ως παράγοντες, οι ραγδαίες εξελίξεις της τεχνολογίας, η κυριαρχία της εικόνας, η εκμηδένιση των αποστάσεων και των χρόνων, η σχετικοποίηση ορισμένων πάλαι ποτέ ακράδαντων σταθερών, καθώς και οι ραγδαίες κοινωνικές αλλαγές.
Όλα αυτά προκαλούν βίαιους κραδασμούς στα πρόσωπα και τις κοινωνίες, με αποτέλεσμα να έχουν ενισχυθεί αισθήματα ανασφάλειας και έλλειψης σταθερού νοήματος ζωής.
Είναι λοιπόν βέβαιον πως, εάν και όταν ο νέος άνθρωπος κτυπήσει την πόρτα του Κατηχητικού, θα περιμένει πολύ περισσότερα πράγματα από μια απλή μετάδοση νοητικών αληθειών και με πολύ διαφορετικό τρόπο από αυτόν που λειτουργούσε μόλις πριν λίγα χρόνια.
Αγωνιώδη ερωτήματα για το νόημα της ζωής, επιτακτικές ανάγκες για ζωντανά παραδείγματα και ουσιαστικές ανθρώπινες σχέσεις, αλλά και αιτήματα για προσωπική ολοκλήρωση συσσωρεύονται έξω από την πόρτα του Κατηχητικού και περιμένουν αποτελεσματική ανταπόκριση.
Είναι γεγονός πως αυτά τα δεδομένα έχουν οδηγήσει την Ορθόδοξη κατήχηση σε αμηχανία. Ολόκληρη η κοινωνία, μοιραία και το Εκκλησιαστικό σώμα, βιώνει εμπειρίες καταρρεύσεων και ανατροπών.
Σε τέτοιες περιπτώσεις, ενεργοποιούνται πάντοτε ανακλαστικά συντήρησης και προστασίας εκείνων που κληρονομούνται από το παρελθόν. Θα ήταν όμως ευχής έργον, η χρησιμότατη αυτή αντίδραση συντήρησης και διαφύλαξης να συνοδευτεί και από ορισμένα επιπλέον στοιχεία:
Εμβάθυνση της πνευματικής ζωής και τού νοήματος της κατήχησης, καθώς και αναζήτηση νέων τρόπων μετάδοσης ενός πληρέστερου Ορθόδοξου βιώματος. Κυρίως όμως απαιτείται ετοιμότητα αναγνώρισης των σύγχρονων αναγκών και διακριτικής πρόσληψης όλων εκείνων των εργαλείων που προσφέρει η σύγχρονη πραγματικότητα, με σκοπό την αποτελεσματικότερη επιτέλεση αυτής της τόσο σημαντικής διακονίας.
Το βέβαιον είναι πως η ανθρώπινη κοινωνία βιώνει εμπειρία αποσύνθεσης. Το ά-σχημο, το ά-μορφο, το απο-συντεθημένο, μάς πολιορκούν καθημερινά, εισβάλλοντας στον μικρόκοσμό μας, μέσω εικόνων φρίκης που μας μεταφέρουν οι οθόνες.
Υπήρξαν και άλλες περίοδοι της ιστορίας με συγκρούσεις και καταστροφές. Στις μέρες μας όμως βιώνουμε για πρώτη φορά την υποψία πως τίποτε δεν έχει μείνει αμόλευτο από την επέλαση της ασχήμιας και της φρίκης. Το γεγονός αυτό δεν είναι μόνον αισθητικό.
Είναι βαθύτατα πνευματικό, διότι συνοδεύεται από την απόγνωση και την απελπισία, δηλαδή με ό,τι χειρότερο μπορεί να πλήξει την ανθρώπινη ψυχή. Η πεποίθηση πως τίποτε στέρεο δεν υπάρχει, αποτελεί ίσως το πικρότερο σύμπτωμα των καιρών που ζούμε.
Υπό αυτές τις συνθήκες, η ανάδειξη της ομορφιάς του κόσμου και η διαβεβαίωση πως το αρχέγονο κάλλος της Δημιουργίας συνεχίζει να αποτελεί βασικό συστατικό του κόσμου, αποτελούν μια νέα μορφή ιεραποστολής της Εκκλησίας προς τον σύγχρονο άνθρωπο.
Στην ιερή αυτή αποστολή, η καλλιτεχνική δημιουργία, ως δραστηριότητα ενταγμένη στο κατηχητικό έργο της Εκκλησίας, είναι σε θέση να προσφέρει πολύτιμες υπηρεσίες σε πολλά επίπεδα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Ἐνημερώνουμε τοὺς ἀγαπητοὺς ἀναγνῶστες μας, ὅτι σχόλια, τὰ ὁποῖα ἐμπεριέχουν προσβλητικοὺς χαρακτηρισμούς, διαφημίζουν κόμματα ἢ εἶναι γραμμένα μὲ λατινικοὺς χαρακτῆρες (γκρήκλις), θὰ διαγράφωνται ἄνευ προειδοποιήσεως!