🌹

🌻

🌼

Μέσα από τα κινηματογραφικά αυτά στιγμιότυπα μπορεί να γνωρίσει κανείς την ιστορία και την σύγχρονη παρουσία της Μονής Μαχαιρά, τα κτιριακά συγκροτήματα, την λειτουργική της ζωή, καθώς και σκηνές από την καθημερινή ζωή καὶ τις διάφορες δραστηριότητες των μοναχών.

Η ιστορία της Μονής Μαχαιρά σχετίζεται με τη θαυματουργό εικόνα της Παναγίας της Μαχαιριώτισσας, που σύμφωνα με την παράδοση αγιογραφήθηκε από τον Απόστολο Λουκά και βρισκόταν στο ναό των Βλαχερνών στην Κωνσταντινούπολη, πάνω από την αγία Σορό, δηλαδή τα ενδύματα της Θεοτόκου. Γι αὐτὸ το λόγο ονομαζόταν Αγιοσορίτισσα.

Κατά την περίοδο της εικονομαχίας, τον 8ο αιώνα ένας ασκητής έφερε την εικόνα στην Κύπρο και εγκαταστάθηκε σε μια σπηλιά στην τοποθεσία που βρίσκεται σήμερα το Μοναστήρι. Μετά την κοίμησή του η εικόνα ξεχάστηκε και βάτα κάλυψαν την είσοδο της σπηλιάς μέχρι το 12ο αιώνα.

Τότε η Παναγία με θαυματουργικό τρόπο οδήγησε τους αγίους ασκητές Νεόφυτο και ᾽Ιγνάτιο στον πιο πάνω τόπο και τους παρέδωσε ένα μαχαίρι για να βρουν την εικόνα.

Από αυτό το γεγονός μετονόμασαν την εικόνα σε Μαχαιριώτισσα.

Αργότερα, οι άγιοι Ιγνάτιος και Προκόπιος πήγαν στην Κωνσταντινούπολη, όπου υπέβαλαν στον αυτοκράτορα Μανουήλ Κομνηνό την επιθυμία τους να ανεγείρουν μοναστήρι.

Ο φιλόχριστος αυτοκράτορας έθεσε υπό την προστασία του τη νέα Μονή. Γι’ αυτό η Μονή ονομάζεται Βασιλική, και με το προνόμιο της αυτοδιοίκησης που επίσης της έδωσε, Σταυροπηγιακή.

Στο τέλος του 12ου αιώνα, με την συνδρομή των αυτοκρατόρων Ισαακίου και Αλεξίου της δυναστείας των Αγγέλων, ο ηγούμενος άγιος Νείλος επέκτεινε κτιριακά τη Μονή και συνέγραψε την Τυπική Διάταξη, η οποία σώζεται μέχρι σήμερα.

Το 1231, επί Φραγκοκρατίας, δύο μοναχοί της Μονής, οι οσιομάρτυρες Γεράσιμος και Γεννάδιος, θανατώθηκαν από τους Λατίνους κατακτητές μαζί με άλλους έντεκα μοναχούς της Μονής της Παναγίας της Καντάρας, μετά από τριετή φυλάκιση και φρικτά βασανιστήρια.

Στα δύσκολα χρόνια της Τουρκοκρατίας 1571 μέχρι 1878, στο Μοναστήρι καλλιεργήθηκαν τα γράμματα, οι τέχνες, η βυζαντινή μουσική και άλλα.

Μέσα στα πιο πάνω πλαίσια, η Μονή Μαχαιρά παραχώρησε χώρο για την ίδρυση του Παγκυπρίου γυμνασίου με πρωτοβουλία του Αρχιεπισκόπου Κυπριανού, ο οποίος σε νεαρή ηλικία έγινε μοναχός στην Μονή Μαχαιρά.

Το 1810 χειροτονήθηκε αρχιεπίσκοπος Κύπρου και στις 9 Ιουλίου του 1821, απαγχονίσθηκε από τους Τούρκους, αρνούμενος να αλλαξοπιστήσει και να εγκαταλείψει το λαό της Κύπρου.

Την περίοδο της αγγλοκρατίας, κατά τα έτη 1955-59, η Μονή Μαχαιρά με κάθε τρόπο βοήθησε στον αγώνα για την απελευθέρωση της Κύπρου από τους Άγγλους αποικιοκράτες, και έδωσε καταφύγιο στον Γρηγόρη Αυξεντίου, ο οποίος μετά από πολύωρη μάχη, κάηκε από τους άγγλους στο κρησφύγετό του στα βουνά του Μαχαιρά.

Αξιοσημείωτο είναι ότι η Μονή καταστράφηκε δύο φορές ολοσχερώς από πυρκαϊά, το 1530 και το 1892. Ο σημερινός ναός κτίστηκε στις αρχές του 20ου αιώνα και εγκαινιάστηκε το 1905.

Μετά από τις πολλές δοκιμασίες που πέρασε η Μονή Μαχαιρά, το 1993 επανήλθε στο κοινοβιακό πρότυπο από τον ηγούμενο Αθανάσιο, σημερινό Μητροπολίτη Λεμεσού, και ανακαινίστηκε τόσο κτιριακά όσο και πνευματικά. Μετά την εκλογή του π. Αθανασίου σε Μητροπολίτη Λεμεσού το 1999, τον διαδέχθηκε ως ηγούμενος ο αρχιμανδρίτης Αρσένιος, ο οποίος συνέχισε το έργο του προκατόχου του.

Βρήκε όμως απρόσμενο θάνατο μαζί με τον Πατριάρχη Αλεξανδρείας Πέτρο, επίσης πνευματικό τέκνο της Μονής, όταν το ελικόπτερο στο οποίο επέβαιναν συντρίβηκε στην θάλασσα στις 11 Σεπτεμβρίου 2004. Σήμερινός ηγούμενος της Μονής είναι ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Λήδρας Επιφάνιος.

Η Μονή Μαχαιρά, παρά τις πενιχρές της δυνάμεις, δεν παύει να διακονεί το λαό του Θεού στις ποικίλες του ανάγκες, και με τη χάρη της Κυρίας Θεοτόκου, παρά τις κατά καιρούς δοκιμασίες, συνεχίζει την ουρανόδρομη πορεία της μέσα στους αιώνες.

Αμήν.