Τήν Ὀρθοδοξία ἤ τά Προσκυνήματα ; (ΜΕΡΟΣ 1ον ἀπὸ 2)

Εἰσαγωγή: ὁ σλαβικός ἐθνοφυλετισμός

Πολύ συχνά ἀκούεται στίς μέρες μας ἡ μομφή κατά τοῦ ἐθνοφυλετισμοῦ, δηλαδή τῆς πλάνης ἐκείνης ἡ ὁποία ἐπιμένει νά θέτει ἐθνικές, δῆθεν ἀπό Θεοῦ, φυλετικές προτεραιότητες ἐντός τῆς Ὀρθοδοξίας, τῆς Μιᾶς Ἐκκλησίας, ὅπου ὅμως «οὐκ ἔνι Ἰουδαῖος, οὐδέ Ἕλλην» (Γαλ. 3, 28), διότι «οὐκ ἔστι προσωπολήπτης ὁ Θεός» (Πράξ. 10, 34). 

Ὁ κατά τοῦ ἐθνοφυλετισμοῦ «Ὅρος» τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης ἐν ΚΠόλει Συνόδου τοῦ 1872, διελάμβανε ὅτι «ἀποκηρύττομεν κατακρίνοντες καί καταδικάζοντες τόν φυλετισμόν, τοὐτέστι τάς φυλετικάς διακρίσεις καί τάς ἐθνικάς ἔρεις καί ζήλους καί διχοστασίας ἐν τῇ τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίᾳ» [1].


Ἡ «δόξα» (δοξασία) τοῦ ἐθνοφυλετισμοῦ καταδικάστηκε ἀπό τήν Σύνοδο αὐτή μέ ἀφορμή τόν ὑποκινούμενο ἀπό τούς Ρώσσους βουλγαρικό ἐθνικισμό, ὁ ὁποῖος ἐκκλησιαστικῶς μέν ὁδήγησε στό σχίσμα (1872-1945) τῆς Ἐκκλησίας τῆς Βουλγαρίας ἀπό τήν Μητέρα Ἐκκλησία, τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο ΚΠόλεως, πολιτικῶς δέ ὑποδαύλισε τίς ἐθνικές διαμάχες πού προκάλεσαν τόν ἔνδοξο Μακεδονικό Ἀγῶνα (1904-1908) καί τούς Βαλκανικούς Πολέμους τῶν ἀρχῶν τοῦ 20^οῦ αἰ. [2].

 Ὁ μακαριστός π. Ἰωάννης Ρωμανίδης ἔχει ἀνατάμει τίς θεολογικές παραμέτρους τοῦ ρωσσικοῦ καί γενικότερα σλαβικοῦ ἐθνοφυλετισμοῦ καί τίς ἀποδίδει στήν θεωρία τοῦ Ρώσσου φιλοσόφου Χομιακώφ (1804-1860), ὅτι «οἱ “Γραικοί” καί “Λατῖνοι” ὡς Κουσῖται δέν κατενόησαν ἐπαρκῶς καί εἰς βάθος τόν Χριστιανισμόν ὡς κατενόησαν αὐτόν οἱ Ἰρανικοί Σλαῦοι» [3].

Ὁ γράφων, ὡς πρώην Ἁγιοταφίτης, εἶναι σέ θέση νά γνωρίζει καλῶς τήν παλαιά ὑπονομευτική τῆς ἑλληνικῆς παρουσίας δραστηριότητα τῆς ρωσσικῆς διπλωματίας στήν Ἐγγύς καί τήν Μέση Ἀνατολή, ὅπως φαίνεται ἰδιαιτέρως στίς περιπτώσεις τῆς τελείας ἐκδιώξεως τῶν Ἑλλήνων Κληρικῶν ἀπό τό Πατριαρχεῖο Ἀντιοχείας [4] (τό ὁποῖο «ἀραβοποιήθηκε» τό 1899), ἀλλά καί τῆς κινητικότητος καί ἐπιρροῆς τοῦ γνωστοῦ Ρώσσου Κόμητος Ν. Ἰγνάτιεφ (Πρέσβεως τῆς Ρωσσίας στήν ΚΠολη) στήν αὐλή τοῦ  παλαιφάτου Πατριαρχείου τῶν Ἱεροσολύμων ἀπό τοῦ 1863 καί ἑξῆς, καθώς καί τῆς προηγηθείσης δράσεως τοῦ ἀρχιμανδρίτου Πορφυρίου Οὐσπένσκι. 

Ἐξ αἰτίας τῆς ἐπιρροῆς αὐτῆς, ὁ κατά τἆλλα ἔνδοξος Πατριάρχης Ἱεροσολύμων Κύριλλος Β΄ (1845-1872) ἀπέσχε ἀπό τήν δικαία καταδίκη τοῦ ἐθνοφυλετισμοῦ στή ὡς ἄνω Σύνοδο τοῦ 1872 [5]. Βεβαίως, καί ἐντός τῆς Ὀρθοδόξου Ρωσσίας ὑπῆρξαν ἤδη ἀπό τότε φωνές συνετές, ἐπικριτικές αὐτῆς τῆς παρεμβατικῆς πολιτικῆς καί τῆς παραγνωρίσεως τῶν ἑλληνικῶν ἱστορικῶν «δικαίων».

Αὐτά, βεβαίως, ἀπό τῆς ἡμετέρας, ἑλληνικῆς, ὀπτικῆς! Δέν πρέπει, ὅμως, ἐνίοτε νά ἀκούεται καί ἡ ἄλλη πλευρά (“audienda et altera pars”); Δέν πρέπει νά ἀναγνωρισθεῖ ὅτι καί ἡ ἡγεσία τῶν «ἑλληνικῶν» Ἐκκλησιῶν μεταγενεστέρως, μέ ὑπαιτίους κάποιους κορυφαίους στή Μασονία Πατριάρχες (Φώτιο Ἀλεξανδρείας, Μελέτιο Μεταξάκη, Ἀθηναγόρα Σπύρου), ταύτισε πολλάκις καί ἀτυχῶς τά συμφέροντά της μέ τίς ἐπιδιώξεις τῆς ἐχθρικῆς πρός τήν Ρωσσία, ρωσσοφοβικῆς, δυτικῆς πολιτικῆς (ἀγγλικῆς καί ἀργότερα ἀμερικανικῆς); Δέν πρέπει, πολύ περισσότερο, νά ἀπογυμνωθεῖ καί ἡ θλιβερά «θεολογική» (δῆθεν) δικαίωση τοῦ ἑλληνικοῦ ἐθνοφυλετισμοῦ; ( Ὤ, ναί, ὑπάρχει καί ἑλληνικός ἐθνοφυλετισμός!). Τήν δεύτερη παράμετρο, τήν θεολογική, θά προσπαθήσουμε νά θίξουμε κάπως ἐδῶ.

Ἡ αἱρετική Σύνοδος τοῦ Κολυμπαρίου, στήν «Ἐγκύκλιό» της (§3) ὑποβαθμίζει τίς θεολογικές πλάνες τῶν Προτεσταντῶν καί Παπικῶν,  στίς ὁποῖες ἀναφέρεται ὡς «κακοδοξίες» (ὄχι αἱρέσεις!), ἐνῷ μόνον τόν «ἐθνοφυλετισμό» ὀνομάζει καθαρῶς «αἵρεση», μολονότι ἡ Σύνοδος τοῦ 1872 τόν προσδιορίζει ὄχι ὡς αἵρεση, ἀλλ’ ὡς «δόξα» (δοξασία) ἡ ὁποία προκάλεσε «παρασυναγωγή» καί «σχίσμα» [6]. 

Πρόκειται, φαίνεται, καί ἐδῶ περί τῆς παγίας τακτικῆς νά διογκώνεται καθ΄ ὑπερβολήν ὁ κίνδυνος νά λάβουν οἱ Ρῶσσοι τήν πρωτοκαθεδρία στήν Ὀρθοδοξία, μέσῳ τοῦ τονισμοῦ τοῦ κινδύνου τοῦ πανσλαβισμοῦ («οἱ Ρῶσσοι διαπνέονται πάντοτε ἀπό ἐθνική ὑπεροψία καί θέλουν νά μᾶς ἀφαρπάσουν τά πρωτεῖα»). Εἶναι πάντως ἀξιοσημείωτο, ὅτι ὁ ὁμολογητής καί μάρτυς τῆς Ὀρθοδοξίας Μοναχός Κοσμᾶς Φλαμιᾶτος (1786-1852), ἐνῶ διεπνέετο ἀπό ἀγάπη πρός τόν θεσμό τοῦ Οἰκουμενικοῦ μας Πατριαρχείου, τήν ὁποία καί ἐξέφραζε [7], δέν παρέλειπε νά τονίζει ὅτι οἱ Ἄγγλοι μέσῳ τῆς διπλωματίας καί τῆς Μασονίας τους, καλλιεργοῦσαν στίς αὐλές Ἑλλήνων καί Ρώσσων ἀμοιβαία καχυποψία, ὥστε νά ἀφανίσουν κάθε προοπτική ἐπωφελοῦς συνεργασίας τῶν δύο ὀρθοδόξων λαῶν: «Συστηματικώτερον δέ καί μανικώτερον [ἡ ἐπιβουλή] ἐνεργεῖ καί ἐρεθίζει αὐτά τά σχίσματα μεταξύ τῶν Ὀρθοδόξων. 

Ἔχει πολλά ὄργανα καί σπερμολόγους εἰς ὅλας τάς ἐπισήμους οἰκογενείας τῆς Ρωσσίας προσάπτοντας ἀδιαλείπτως πολλάς φρικτάς καί μεγάλας συκοφαντίας εἰς τό Ἑλληνικόν γένος, δι΄ αὐτόν τόν σκοπόν [...] Καί πάλιν εἰς τούς Ἕλληνας καί εἰς τόν βασιλέα τῆς Ἑλλάδος ἐπινοεῖ καί κατασκευάζει μυρίας ῥαδιουργίας, ἵνα ἐμπνεύσῃ αὐτοῖς τήν κατά τῆς Ρωσσίας ὑποψίαν, φόβον, ἀποστροφήν καί τό ἀδιάλλακτον μῖσος, τά ὁποῖα οὐδεμίαν χώραν εὑρίσκουσιν εἰς ὅσους σώζεται ἔτι τό πνεῦμα τῆς ὀρθοδόξου πίστεως καί ἡ ὀρθή κρίσις καί σύνεσις»[8]. 

Ἄς δοῦμε, ὅμως, καί τά ἐπιφαινόμενα τοῦ ἑλληνικοῦ ἐθνοφυλετισμοῦ, ὥστε τουλάχιστον νά ἐντραποῦν καί οἱ Οἰκουμενιστές ὀπαδοί τῆς Συνόδου τοῦ Κολυμπαρίου, οἱ ὁποῖοι καί μόνον γιά τόν λόγο τοῦ ἐθνοφυλετισμοῦ τους (τῆς ἑλληνικῆς version), παραδέχθηκαν ἄκοντες στό Κολυμπάρι, ὅτι εἶναι οἱ ἴδιοι αἱρετικοί.

Ὁ ἑλληνικός ἐθνοφυλετισμός: «Μή χάσουμε τά Προσκυνήματα ... »

Ὅταν κάποιος Ὀρθόδοξος ἀναπτύξει ἐπαρκῶς σέ κάποια συνομιλία του τίς ἐκφάνσεις καί τήν πρόοδο τῆς αἱρέσεως τοῦ Οἰκουμενισμοῦ καί τό πῶς αὐτή ἔχει ἀφομοιώσει τίς Διοικήσεις τῶν περισσοτέρων Ἐκκλησιῶν, ὅταν δέ, περαιτέρω, τίς θεολογικές μάχες τῶν ἁγίων Πατέρων τίς ἀντιπαραθέσει στήν ἀδράνεια καί σιωπή (στήν καλύτερη περίπτωση) τῶν περισσοτέρων συγχρόνων Ποιμένων, ἔρχεται συχνότατα ἀντιμέτωπος μέ τήν ἑξῆς τελευταία (... “last stand”) δικαιολογία τῶν ἀντιφερομένων συνομιλητῶν: 

«Δέν πρέπει νά ἐπικρίνουμε τό Πατριαρχεῖο, διότι κινδυνεύει ἀπό τούς Τούρκους (ἤ ... τούς Ρώσσους)»· ἤ ἀλλιῶς: «Τί νά κάνουμε, γίνονται κάποιοι θεολογικοί ἑλιγμοί, διότι κινδυνεύουν τά ὀρθόδοξά μας Προσκυνήματα (στήν Μητέρα τῶν Ἐκκλησιῶν Ἁγία Σιών, ἤ τήν Βασιλεύουσα ΚΠολη ἤ τήν Ἀλεξάνδρεια)».

Ὑπῆρξαν αὐτές, ἆραγε, οἱ προτεραιότητες τῶν ἁγίων Πατέρων; Ὑπῆρξε ὄντως ἡ διάσωση τῶν ἐπιγείων, ἔστω καί ἱερωτάτων, Σεβασμάτων καί Προσκυνημάτων ἡ μέριμνα ἡ διήκουσα τήν ἱεράρχηση τῶν προτεραιοτήτων (τήν «προτεραιοποίηση», prioritization) τῆς Ἐκκλησίας; Προδόθηκε ἀπό τούς Ἁγίους μας, ἐν μέσῳ δεινῶν γεωστρατηγικῶν ἀνατροπῶν, ἔστω καί πρός στιγμήν, ἡ Ὀρθοδοξία ἔστω καί κατά «ἰῶτα ἕν ἤ μίαν κεραίαν» (Ματθ. 5, 18), ὥστε νά διασωθοῦν τά ἐπίγεια «ἀπεικονίσματα» καί «σύμβολα» τῆς ἐν Ἀληθείᾳ Χάριτος; Ἄς παραθέσουμε, λοιπόν, μερικά ἱστορικά παραδείγματα ἀπό μόνη τήν ἱστορία τῆς Ἁγιωτάτης Ἐκκλησίας τῶν Ἱεροσολύμων (διότι ἐκείνη τῆς ΚΠόλεως ἔχει τά δικά της, ὁμόηχα ἁγιοπατερικά διδάγματα).

Ἐρημῖτες τῆς Ἰουδαίας: «Καλύτερα νά καοῦν τά Προσκυνήματα, παρά νά χαθεῖ ἡ Ὀρθοδοξία»

Στίς ἀρχές τοῦ 6^ου αἰ. ἡ Ἐκκλησία Ἱεροσολύμων κινδύνευσε νά περιέλθει στά χέρια τῶν αἱρετικῶν Μονοφυσιτῶν, ἐξ αἰτίας τῶν πιέσεων τοῦ Αὐτοκράτορος Ἀναστασίου ἐπί τοῦ Ὀρθοδόξου Πατριάρχου Ἠλία Α΄ (494-516), ὁ ὁποῖος ἐκθρονίσθηκε καί ἐξορίσθηκε στό Ἐιλάτ. Οἱ ἐρημῖτες τῆς Ἰουδαίας, ὑπό τήν καθοδήγηση τῶν Ὁσίων Σάββα τοῦ Ἡγιασμένου, «ἄρχοντος καί νομοθέτου παντός τοῦ ἀναχωρητικοῦ βίου», καί Θεοδοσίου τοῦ Κοινοβιάρχου, «ἀρχηγοῦ καί ἀρχιμανδρίτου παντός τοῦ κοινοβιακοῦ κανόνος», ἀντέδρασαν τό ἔτος 516 δυναμικῶς, μέχρι καί μέ ... συλλαλητήριο (!) 10,000 Μοναχῶν ὑπέρ τοῦ διαδόχου τοῦ Πατριάρχου Ἠλία, τοῦ Ἰωάννου Γ΄ (516-524) [9] (θλιβερή ἡ ἀντιπαραβολή μέ τήν σημερινή μοναστική ἀδράνεια). 

Σέ ἐπιστολή τους οἱ Ὀρθόδοξοι Μοναχοί τῆς Ἁγίας Γῆς δήλωναν γραπτῶς στόν Αὐτοκράτορα, ὅτι - παρά τίς βίαιες μεθόδους πού ἀσκήθηκαν εἰς βάρος τῶν Ὀρθοδόξων στήν Ἱερουσαλήμ - δέν δέχονταν, ὡς Ἱεροσολυμῖτες, νά διδαχθοῦν νέα Πίστη, διαφορετική ἀπό ἐκείνην πού τούς εἶχε παραδοθεῖ ἐξ ἀρχῆς στήν ἴδια τήν Θεοβάδιστη Πόλη, ἡ ὁποία εἶναι «ὀφθαλμός καί φωστήρ πάσης τῆς οἰκουμένης» [10].

        Ἕνα τμῆμα αὐτοῦ τοῦ γράμματός τους πρός τόν Αὐτοκράτορα εἶναι ἰδιαζόντως ἐνδιαφέρον γιά τό θέμα μας: «Ἄς εἶναι πεπεισμένη ἡ ἐξουσία Σου ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ καί τῶν ἐκλεκτῶν ἀγγέλων, ὅτι μέ κανένα τρόπο καί γιά κανένα λόγο δέν ἀποδεχόμαστε τήν ἕνωση πρός τούς προαναφερθέντες Ἀποσχιστές [Μονοφυσῖτες] χωρίς ἔνθεσμη καί κανονική κρίση, οὔτε βέβαια συμφωνοῦμε μέ κάποια καινοτομία στήν Πίστη γιά ὁποιονδήποτε λόγο οὔτε θά δεχθοῦμε νά χειροτονηθεῖ, σέ ὁποιοδήποτε χρόνο μέ ἐπιβολή βίας, πρόσωπο ἀπό τούς Ἀκεφάλους [μερίδα τῶν Μονοφυσιτῶν]. Ἄν ὅμως κάτι τέτοιο θά συνέβαινε γιά τίς ἁμαρτίες μας, πληροφοροῦμε τήν εὐσέβειά Σου ἐνώπιον τῆς Ἁγίας καί Ὁμοουσίου Τριάδος, ὅτι τά αἵματα ὅλων μας προθύμως θά χυθοῦν, καί ὅλοι οἱ Ἅγιοι Τόποι θά καταστραφοῦν ἀπό τήν φωτιά, πρίν γίνει κάτι τέτοιο σέ αὐτήν τήν Ἁγία τοῦ Θεοῦ Πόλη. Διότι, ποιό εἶναι τό ὄφελος τῆς σκέτης ὀνομασίας “ Ἅγιοι Τόποι”, ὅταν αὐτοί ἔτσι καταστρέφονται καί ἀτιμάζονται;» [11]

          Ὥστε, γιά τούς ἀρχαίους Ἁγιοταφῖτες Μοναχούς καί ἐκείνους τῆς Ἰουδαϊκῆς Ἐρήμου, ἦταν πρᾶγμα αὐτονόητο τό μαρτύριό τους καί ἡ καταστροφή τῶν Ἁγίων Τόπων, προκειμένου νά μή «ἀτιμασθοῦν» οἱ Ἅγιοι Τόποι καί οἱ ὀρθοτομοῦντες Μοναχοί εἴτε μέ τήν χειροτονία αἱρετικοῦ Προκαθημένου εἴτε μέ τήν διακοινωνία μέ αἱρετικούς ἤ μέ τήν καινοτομία στήν Πίστη.

========================================

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΤΕΛΟΥΣ - ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ

[1] Πρακτικά τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου τῆς ἐν ΚΠόλει [...] περί τοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ Βουλγαρικοῦ Ζητήματος, Κωνσταντινούπολις 1872, σ. 91.

[2] Πρβλ. ΕΥ. ΚΩΦΟΣ, «Τό ἑλληνοβουλγαρικό ζήτημα», Ἱστορία τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους 13 (1977) 300: «Εἶναι λοιπόν ἀνάγκη, πρίν ἀναλύσουμε τόν ἑλληνοβουλγαρικό ἀνταγωνισμό, νά ἐξετάσουμε τίς ἰδιομορφίες τῆς γενέσεως τοῦ βουλγαρικοῦ ἐθνικισμοῦ. Γιατί εἶναι βέβαια ἀναμφισβήτητο ὅτι πρός τήν κατεύθυνση αὐτή συνέβαλαν σημαντικά τά κηρύγματα καί οἱ ἐνέργειες τῶν Ρώσων πανσλαβιστῶν».

[3] Πρωτοπρ. ΙΩ. ΡΩΜΑΝΙΔΗΣ, Εἰσαγωγή στό Ρωμαῖοι ἤ Ρωμηοί Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας, τόμ. 1 (Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ, Ὑπέρ τῶν ἱερῶς Ἡσυχαζόντων), ἐκδ. Π. Πουρναρᾶς, Θεσσαλονίκη 1984, σ. 85. 

[4] Ἀρχιμ. ΧΡΥΣ. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ, Ἱστορία τῆς Ἐκκλησίας Ἀντιοχείας, τόμ. Β΄, ἐν Ἀλεξανδρείᾳ 1951, σ. κε΄ (παραρτήματος) ἑἑ.

[5] Πρβλ. Ἀρχιμ. ΧΡΥΣ. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ, Ἱστορία τῆς Ἐκκλησίας Ἱεροσολύμων, ἐν Ἱεροσολύμοις καί Ἀλεξανδρείᾳ 1910, σσ. 739-767

[6] Πρακτικά ..., ἔνθ’ ἀνωτ., σσ. 89.90.91.103.104.

[7] ΚΟΣΜΑΣ ΜΟΝΑΧΟΣ Ο ΦΛΑΜΙΑΤΟΣ, Ἅπαντα, ἐν Ἀθήναις 1910, σ. 221.

[8] Αὐτόθι, σ. 156ἑ. (πρβλ. καί σ. 33).

[9] ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΣΚΥΘΟΠΟΛΙΤΗΣ, Βίος τοῦ Ὁσίου Πατρός ἡμῶν Σάββα §56, στό ED. SCHWARTZ, Kyrillos von Skythopolis, Texte und Untersuchungen 49, J.C. Hinrichs Verlag, Leipzig 1939, σ. 151, ΕΠΕ-Φ 5, 342: «Ὁ οὖν ἀρχιεπίσκοπος ἀπολυθείς διά τῆς νυκτός ἅπαν τό μοναχικόν εἰς τήν ἁγίαν μετεπέμψατο πόλιν, τοῦτο πάντοθεν ἐπισυνάξας· ὡς δέ τινες ἀριθμήσαντες τό πλῆθος ἀπήγγειλαν, ὅτι εἶχε τό ἄθροισμα δέκα χιλιάδας μοναχῶν».

[10] Αὐτόθι, §57, σ. 154, ΕΠΕ-Φ 5, 348.

[11] Αὐτόθι, §57, σ. 157, ΕΠΕ-Φ 5, 354: « ... πεπεισμένον τό ὑμέτερον κράτος ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ καί τῶν ἐκλεκτῶν ἀγγέλων ὡς κατ’ οὐδένα τρόπον ἤ λόγον τήν πρός τούς εἰρημένους Ἀποσχιστάς ἕνωσιν καταδεχόμεθα ἄνευ ἐνθέσμου καί κανονικῆς κρίσεως οὔτε μήν καινοτομίᾳ τινί περί πίστεως καθ΄ οἷον δήποτε λόγον συντιθέμεθα ἤ πρόσωπον τῶν Ἀκεφάλων ἐν οἵῳ δήποτε καιρῷ κατά βίαν χειροτονούμενον καταδεξόμεθα. Εἰ δέ τι τοιοῦτον διά τάς ἁμαρτίας ἡμῶν συμβαίη, πληροφοροῦμεν ἐνώπιον τῆς ἁγίας καί ὁμοουσίου Τριάδος τήν ὑμετέραν εὐσέβειαν ὡς τά αἵματα πάντων ἡμῶν προθύμως ἐκχέηται καί πάντες οἱ ἅγιοι τόποι πυρί ἀναλίσκονται πρίν ἄν τι τοιοῦτον ἐν τῇ ἁγίᾳ τοῦ Θεοῦ ταύτῃ πόλει γένηται. Τί γάρ ὄφελος τῆς ψιλῆς τῶν ἁγίων τόπων προσηγορίας οὕτως αὐτῶν πορθουμένων καί ἀτιμαζομένων;».

Συνεχίζεται

«Τριβέλι Πᾶνος»