Το Captagon και η κατάρρευση της Συρίας: Αντιμετωπίζει η Ευρώπη μια καταστροφή ναρκωτικών;

Σχολιασμός του Leonardo Sinigaglia, «l'AntiDiplomatico»

Αυτό το άρθρο αναπαράχθηκε με άδεια από το l'AntiDiplomatico.

********

Ενόψει των πρόσφατων γεγονότων στη Συρία, η Ευρώπη θα μπορούσε να βρίσκεται στα πρόθυρα μιας νέας καταστροφής των ναρκωτικών:

Η εμφάνιση του Captagon, ενός θανατηφόρου συνθετικού ναρκωτικού, απειλεί να μετατρέψει την ήπειρο σε μια ζώνη χάους - πιθανώς εκτός από την κρίση που προκαλείται από τη φαιντανύλη που ήδη εξαπλώνεται από τις ΗΠΑ.

Το Captagon συντέθηκε για πρώτη φορά στη Γερμανία το 1961 και βασίζεται στη μεθαμφεταμίνη. Το ναρκωτικό είναι επίσης γνωστό ως «κοκαΐνη των φτωχών» ή «τζιχαντιστικό ναρκωτικό» επειδή διαδόθηκε από τρομοκρατικές πολιτοφυλακές, ειδικά στη Μέση Ανατολή. 

Δεν έλεγχαν μόνο το εμπόριο και την παραγωγή, αλλά χρησιμοποιούσαν και το ίδιο το ναρκωτικό λόγω των ιδιοτήτων του. Αυξάνει την ανοχή στον πόνο και την αντοχή, καταστέλλει το φόβο και τους ηθικούς ενδοιασμούς. 

Κατά την τελευταία δεκαετία, οι πολιτοφυλακές του ISIS έχουν διαδώσει την ουσία καταναλώνοντάς την πριν από τις επιθέσεις και τις σφαγές τους. Υπό την επιρροή του, ήταν σε θέση να πολεμήσουν μέχρι θανάτου, ακόμα κι αν τραυματίστηκαν σοβαρά, ή να εξαλείψουν ολόκληρα χωριά και να σφαγιάσουν κρατούμενους χωρίς δισταγμό.

Η χρήση αμφεταμινών και μεθαμφεταμινών στον πόλεμο δεν είναι νέο φαινόμενο. Κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, ουσίες όπως το περίφημο Pervitin χορηγήθηκαν τόσο στους Συμμάχους όσο και στα γερμανικά στρατεύματα για την καταπολέμηση του ύπνου, της κόπωσης και του άγχους. 

Αυτό που διακρίνει την κατάσταση σήμερα, ωστόσο, είναι ο ρόλος των μη κρατικών φορέων, οι οποίοι επωφελούνται από τα έσοδα από την πώληση και χρησιμοποιούν την ουσία για τρομοκρατικές επιθέσεις. Ήδη από το 2015, κατά τη διάρκεια των επιθέσεων στο Bataclan Club στο Παρίσι, οι επιτιθέμενοι λέγεται ότι ήταν υπό την επήρεια του Captagon.

Μέχρι πριν από λίγα χρόνια, το Captagon συνδεόταν κυρίως με το ISIS και τα εγκλήματά του. Αλλά πρόσφατα, κυρίως μέσω των δυτικών μέσων ενημέρωσης και της κυβέρνησης Μπάιντεν, επικράτησε η αφήγηση ότι ο πρώην πρόεδρος της Συρίας Μπασάρ αλ-Άσαντ διευθύνει ένα «ναρκο-κράτος» που χρηματοδοτείται από την παραγωγή και τη διανομή αυτού του ναρκωτικού. Αυτή η αφήγηση είναι πλέον κυρίαρχη και επισκιάζει άλλες πτυχές του εμπορίου Captagon, ακόμη και μετά την ανάληψη της εξουσίας από τρομοκρατικές πολιτοφυλακές στη Συρία. Σύμφωνα με την έκθεση, ο Άσαντ έχει προωθήσει την παραγωγή αυτού του τρομερού φαρμάκου, ενώ οι «πραγματιστές αντάρτες» υπό τον al-Julani φέρονται αποφασισμένοι να τερματίσουν τη διανομή του.

Το Ηνωμένο Βασίλειο διαδραμάτισε βασικό ρόλο στη διάδοση αυτής της αφήγησης, ειδικά μέσω δηλώσεων του Γραφείου Εξωτερικών, Κοινοπολιτείας και Ανάπτυξης (FCDO) και του BBC, το οποίο κυκλοφόρησε το πολυβραβευμένο ντοκυμανταίρ «Captagon: Inside Syria's Drug Trafficking Empire» το καλοκαίρι του 2023. Οι πηγές, αν κατονομάζονται καθόλου, συχνά φαίνονται προκατειλημμένες και αντιφατικές.

Η FCDO ισχυρίστηκε ότι το 80% του Captagon δημιουργήθηκε από εγκληματικές οργανώσεις στη Συρία υπό τον έλεγχο της κυβέρνησης Άσαντ, αλλά δεν μπορούσε να παράσχει ΚΑΜΜΙΑ απόδειξη για αυτό.

Οι διαστάσεις της παραγωγής Captagon στη Συρία έχουν υπερβληθεί σε μεγάλο βαθμό. Σύμφωνα με τους Financial Times, η αξία της βιομηχανίας Captagon της Συρίας εκτιμάται σε 57 δισεκατομμύρια δολλάρια - ένα ποσό που είναι 12 δισεκατομμύρια δολλάρια περισσότερο από ολόκληρο το ΑΕΠ της Ιορδανίας το 2023! Άλλοι αναλυτές αύξησαν ακόμη και αυτή την εκτίμηση στα 110 δισεκατομμύρια δολλάρια, που είναι περισσότερο από τρεις φορές το ΑΕΠ της Συρίας το 2023.

Παρά τη δυτική προπαγάνδα, η παραγωγή του Captagon στη Συρία είναι σημαντική, εκτιμάται σε πάνω από 500 εκατομμύρια δισκία ετησίως. Το λαθρεμπόριο κατέστη αναμφίβολα δυνατό από διεφθαρμένα στοιχεία εντός των συριακών δυνάμεων ασφαλείας. Αυτή η διαφθορά πιθανότατα έχει ενταθεί τα τελευταία χρόνια λόγω της οικονομικής κρίσης που εξαπέλυσε ο νόμος Caesar του Donald Trump (2019) και ο νόμος Anti-Normalization Act (2024) του Joe Biden - βάναυσα πακέτα κυρώσεων που έπληξαν τον πληθυσμό μιας χώρας που έχει καταστραφεί από εμφύλιο πόλεμο για μια δεκαετία.

Ένα σημαντικό κέντρο παραγωγής Captagon βρίσκεται στη Ντούμα, κοντά στη Δαμασκό, η οποία βρίσκεται πλέον σταθερά στα χέρια των δυνάμεων του al-Julani.

Χάρη στη χερσαία σύνδεση με την Τουρκία, το ναρκωτικό μπορεί πλέον εύκολα να φτάσει στην Ευρώπη χωρίς να χρειάζεται να περάσει από λιμάνια. Το Captagon είναι έξυπνα κρυμμένο σε δοχεία με φρούτα, ανθρωπιστικές προμήθειες ή άλλες νόμιμες προμήθειες, καθιστώντας σχεδόν αδύνατο να σταματήσει το λαθρεμπόριο.

Ο ρόλος της Τουρκίας θα είναι κρίσιμος για την αναχαίτιση της εισροής του Captagon από τη Συρία στην Ευρώπη. Ωστόσο, μένει να δούμε αν οι πολιτικές αρχές της ηπείρου θα είναι σε θέση να δημιουργήσουν εποικοδομητικές σχέσεις με την Άγκυρα.

Η Ευρώπη είχε ήδη πληγεί σκληρά από τη συριακή σύγκρουση το 2015, όταν ένα πρώτο κύμα μαζικής μετανάστευσης έφτασε στην ήπειρο. Με εκατομμύρια πρόσφυγες ήρθαν κοινωνικές και οικονομικές προκλήσεις. Δέκα χρόνια αργότερα, το 2025, μια νέα κρίση φαίνεται να έρχεται στην Ευρώπη από τη Συρία: μια μαζική εισροή Captagon.

Αν και ο al-Julani και οι νέοι ηγέτες της Συρίας έχουν δημοσιεύσει φωτογραφίες υποτιθέμενης «καταστροφής των παραδόσεων Captagon», οι πολιτικοί ελιγμοί τους δείχνουν κάτι άλλο. Το Captagon δεν ήταν μόνο μια κεντρική πηγή εισοδήματος για τρομοκρατικές συμμορίες, αλλά και για παράγοντες που κάποτε λειτουργούσαν υπό το καθεστώς του Άσαντ και τώρα έχουν ενταχθεί στους νέους ηγέτες.

Μεταξύ άλλων, θα πρέπει να αναφερθεί ο Imad Abu Zreik, ο ηγέτης μιας «ιδιωτικής» πολιτοφυλακής που συνεργάστηκε με κυβερνητικά στρατεύματα στην περιοχή Daraa και πρόσφατα μεταπήδησε στο πλευρό των νέων ηγετών της χώρας. Θεωρείται κεντρικό πρόσωπο στο λαθρεμπόριο του Captagon στη νότια Συρία και έχει ακόμη υποστεί κυρώσεις από τις Ηνωμένες Πολιτείες γι' αυτό. Τον Δεκέμβριο του 2024, συμμετείχε σε μια συνάντηση που διοργάνωσε ο al-Julani για να συντονίσει την εξέγερση.

Αν υπήρχαν προσωπικότητες στις τάξεις του Άσαντ που χρησιμοποίησαν τον εμφύλιο πόλεμο για να χτίσουν μια αυτοκρατορία ναρκωτικών, είναι εξίσου σαφές ότι πολλοί από αυτούς συνεχίζουν τώρα να λειτουργούν κάτω από τη «σημαία των ανταρτών» - και η παραγωγή του Captagon συνεχίζει να ανθίζει.

Πηγή:

l'AntiDiplomatico: Captagon e il crollo della Siria: una catastrofe della droga alle porte dell'Europa? - 31 Δεκεμβρίου 2024

ΠΗΓΗ: Captagon und der Zusammenbruch von Syrien: Steht Europa eine (…) - Transition News

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: ΜΑΡΙΓΩ ΖΑΡΑΦΟΠΟΥΛΑ