Επετειακή σειρά άρθρων για τα 200 χρόνια από την Επανάσταση - Θεόδωρος Κολοκοτρώνης (1770 - 1843) - Η ψυχή του '21 (Μέρος Ε' - Η παρωδία δίκης και τα Καλά Στερνά)

 

 

 

Οι πολιτικοί μόλις καταλάβουν την εξουσία διατυμπανίζουν ότι παρέλαβαν χάος. Τώρα το πως γίνεται όσοι κυβερνούν να λένε ότι το κράτος λειτουργεί περίφημα και μετά οι επόμενοι να διαμαρτύρονται ότι οι προηγούμενοι άφησαν καμένη γη, είναι ανεξήγητο και πρέπει μελλοντικά ν' αποτελέσει αντικείμενο έρευνας. Ο μόνος πολιτικός που δικαιούται 100% να λέει ότι παρέλαβε χάος ήταν ο πρώτος Κυβερνήτης της Ανεξάρτητης Ελλάδας Ιωάννης Καποδίστριας. Ο Καποδίστριας όταν ανέλαβε τα καθήκοντα του βρέθηκε μπροστά σε μία τραγική κατάσταση. Η χώρα ήταν διαλυμένη, τα ορφανά πεινούσαν, οι πειρατές αλώνιζαν στο Αιγαίο και κάθε βασικός θεσμός του κράτους (δικαιοσύνη, στρατός, Εκκλησία, κλπ) δεν είχε υπόσταση.            Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης έγινε σύμβουλος του Καποδίστρια και τον βοήθησε στην ανόρθωση του ρημαγμένου κράτους. Κι ενώ ο Καποδίστριας τα πήγαινε περίφημα, το Κυριακάτικο πρωϊνό της 27ης Σεπτεμβρίου 1831 ο Γιώργης και ο Κωνσταντής Μαυρομιχάλης του έστησαν καρτέρι στην εκκλησία του Αγ. Σπυρίδωνα στο Ναύπλιο και τον δολοφόνησαν χωρίς ίχνος ντροπής. Μαζί με το θάνατο του χάθηκε ίσως η σημαντικότερη ευκαιρία να γίνει η Ελλάδα κράτος της προκοπής.

Ύστερα από αυτό το τραγικό συμβάν οι Μεγάλες Δυνάμεις της εποχής (Αγγλία, Γαλλία, Ρωσία) έστειλαν στην Ελλάδα τον γιο του βασιλιά της Βαυαρίας Λουδοβίκου του Α' Όθωνα. Ο Όθωνας κατέφθασε στην Ελλάδα το 1832, αλλά επειδή ήταν ανήλικος μαζί του ήρθε και μία τριμελής επιτροπή Αντιβασιλείας, αποτελούμενη από τους : α.) Κόμη Γιόζεφ Λουντβιγκ Αρμανσπεργκ, β.) Γκέοργκ Λούντβιγκ φον Μάουερ και γ.) Καρλ Βίλχελμ φον Χάιντεκ. Η Αντιβασιλεία ανέλαβε να ασκήσει την εξουσία για λογαριασμό του Όθωνα μέχρι την ενηλικίωση του, αλλά έκανε και πολλά σφάλματα. Το πιο σοβαρό απ' όλα ήταν ότι οδήγησε τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη μαζί με τον Δημήτριο Πλαπούτα σε δίκη με ανυπόστατες κατηγορίες, δήθεν ότι είχαν έρθει σε συνεργασία με τους Ρώσους με σκοπό ν' ανατρέψουν το Βασιλιά. Εδώ αξίζει να αναφέρουμε ότι ο πρώτος που υποδέχτηκε το νεαρό Βασιλιά στο Ναύπλιο ήταν ο ίδιος ο Κολοκοτρώνης, ο οποίος διηγείται στα απομνημονεύματα του : Τώρα που ο Θεός µας έδωσε βασιλιά, εγώ είπα σ’ όλους τους φίλους µου: “Τώρα είμαι ευτυχής. Θα κρεμάσω την κάπα µου στον κρεµανταλά και θα πλαγιάσω στην καλύβα µου ν’ αποθάνω ήσυχος και ευχαριστηµένος".

Το βράδυ της 6/7 Σεπτεμβρίου 1833 σαράντα οπλισμένοι χωροφύλακες με επικεφαλής τον μοίραρχο Κλεόπα εισβάλουν στο σπίτι του που βρισκόταν έξω από Ναύπλιο και τον συλλαμβάνουν χωρίς να προβάλει αντίσταση. Ίσα - ίσα που ο Γέρος τους είπε ότι έφτανε να του στείλουν ένα σκυλί μαλλιαρό που να κάνει θελήματα με ένα γράμμα στο στόμα και ένα φανάρι για να βλέπουν και θα ερχόταν από μόνος του. Κατόπιν προφυλακίζεται στο Παλαμήδι για 7 μήνες. 

Στις 30 Απριλίου 1834 ξεκίνησε η δίκη του στο τουρκικό τζαμί του Ναυπλίου με την κατηγορία της εσχάτης προδοσίας. Ο Γέρος εμφανίστηκε με μία απλή στολή χωρίς τα παράσημά του και παρά την καταπόνηση και τις κακουχίες που είχε υποστεί, προκάλεσε δέος στους παρευρισκόμενους. Ακολούθησε η αγόρευση του κατήγορου Εδουάρδου Μάσον και η παρέλαση πολλών ψευδομαρτύρων, οι οποίοι με τη στάση τους προσπάθησαν να πείσουν το δικαστήριο για τις ανυπόστατες κατηγορίες. Αφού τελείωσε η ακροαματική διαδικασία δύο από τους πέντε δικαστές (Αναστάσιος Πολυζωίδης, Γεώργιος Τερτσέτης) αρνήθηκαν να καταδικάσουν σε θάνατο τον Κολοκοτρώνη. Αύτη τους η στάση οδήγησε στον κατατρεγμό τους, στο λιντσάρισμα τους, στη βίαιη προαγωγή τους στην αίθουσα και στην  μετέπειτα δίωξη τους. 

Μόλις ο Γέρος άκουσε την απόφαση του δικαστηρίου σταυροκοπήθηκε και αναφώνησε : Κύριε Ελέησον ! Μνήσθητι μου Κύριε όταν έλθης εν τη Βασιλεία σου ! Αντίκρισα τους λέει τόσες φορές τον θάνατο και δεν τον φοβήθηκα. Ούτε και τώρα τον φοβάμαι... Πολλοί παριστάμενοι στο άκουσμα της απόφασης βούρκωσαν, άλλοι αναστέναξαν, άλλοι έκλαψαν με λυγμούς, άλλοι πανικοβλήθηκαν και βγήκαν έξω από την αίθουσα. Μερικοί έσκυψαν και φίλησαν ευλαβικά το δοξασμένο χέρι του Γέρου. Κάποιος από αυτούς με πνιγμένη φωνή είπε στον Κολοκοτρώνη :

- Άδικα σε σκοτώνουν στρατηγέ !

Ο Κολοκοτρώνης του απάντησε :

- Γι' αυτό λυπάσαι ; Καλύτερα που με σκοτώνουν άδικα, παρά δίκαια... 

Ο Όθωνας μπροστά στην λαϊκή κατακραυγή που ακολούθησε εξαιτίας της θανατικής καταδίκης μετέτρεψε την ποινή σε εικοσαετή κάθειρξη. Ο Κολοκοτρώνης σαν άκουσε την απόφαση του Βασιλιά ειρωνεύτηκε και απάντησε :

- Θα τον γελάσω τον Βασιλιά ! Δεν θα ζήσω τόσους χρόνους για να αποφυλακιστώ.

Τελικά έξι μήνες μετά την καταδίκη του απαλλάχθηκε από κάθε κατηγορία και απελευθερώθηκε. Την μέρα που βγήκε ο Κολοκοτρώνης από την φυλακή οι εφημερίδες έγραψαν ότι <<...Ουδέποτε η πόλη της Ναυπλίας συναισθάνθηκε τόσον ευφρόσυνον εορτήν ! Ζήτω ο Βασιλεύς...>>  

Μετά τον κατατρεγμό του ο Κολοκοτρώνης ξαναπήρε το βαθμό του στρατηγού. Μόλις ο Όθωνας ανέλαβε τα καθήκοντα του, του απένειμε το αξίωμα του "Συμβούλου της Επικρατείας" και τον πήρε μαζί του στη νέα πρωτεύουσα του κράτους, την Αθήνα. 

Τα τελευταία χρόνια της ζωής του ο Γέρος τα πέρασε ήρεμα και γαλήνια. Το 1838 ανέβηκε στην Πνύκα και εκφώνησε τον περίφημο λόγο του προς τους νέους και ταυτόχρονα την ίδια περίπου περίοδο υπαγόρευσε στο Γεώργιο Τερτσέτη τ' απομνημονεύματα του, τα οποία αποτελούν πολύτιμη πηγή για την Ελληνική Επανάσταση.Το 1842 μαζί με το μικρό του γιο τον Κολίνο επισκέφθηκε για τελευταία φορά το Μοριά και συναντήθηκε όχι μόνο με τους συντρόφους του, αλλά και με όσους τον είχαν καταδιώξει.  

Η τελευταία επιθυμία του Γέρου ήταν να ζήσει το γάμο του Κολίνου, κάτι το οποίο έγινε την 1 Φεβρουαρίου 1843. Οι εκδηλώσεις κράτησαν τρεις μέρες και θα έκλειναν στις 3 Φεβρουαρίου με έναν χορό στα ανάκτορα. Εκείνο το βράδυ ο Γέρος χόρεψε, έφαγε και ήπιε παραπάνω από όσο έπρεπε. Λίγο πριν τα μεσάνυχτα αισθάνθηκε αδιαθεσία και αποσύρθηκε στο σπίτι του που βρισκόταν λίγο μακρύτερα από το Παλάτι. Έπεσε να κοιμηθεί αναστενάζοντας. Γρήγορα όλοι αντιλήφθηκαν ότι κάτι δεν πάει καλά και πήγαν να τον βρουν. Μόλις είδαν το Γέρο κατάλαβαν ότι το τέλος πλησίαζε. Στις 11 το πρωί της 4ης Φεβρουαρίου 1843 ο Γέρος του Μοριά εγκατέλειψε το μάταιο αυτό κόσμο και πέρασε στην αθανασία. Λίγο πριν φύγει κοίταξε τα παιδιά του και τους είπε : - «Σας αφήνω τόσους φίλους όσα και τα φύλλα που έχουν όλα τα κλαριά. Φροντίστε να μην τους χάσετε».

Η νεκρώσιμη ακολουθία τελέστηκε στο ναό της Αγίας Ειρήνης στη οδό Αιόλου. Ο Κολοκοτρώνης ήταν ντυμένος με τη στολή Αντιστράτηγου. Μέσα στο φέρετρο του ακούμπησαν το σπαθί του, τα παράσημα του, την περικεφαλαία του και τις σπαλέτες που φορούσε στα Επτάνησα όταν υπηρετούσε στον Αγγλικό στρατό με το βαθμό του Ταγματάρχη. Ως ένδειξη τιμής του ανυπέρβλητου αυτού πολεμιστή, κάτω από τα τσαρούχια του τοποθετήθηκε μία τουρκική σημαία που να συμβολίζει τις νίκες του έναντι της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Οι γιοι του συντετριμμένοι για το χαμό του πατέρα τους έκλαιγαν γοερά και τη στιγμή που αναφωνούνταν οι επικήδειοι ο Κολίνος δεν άντεξε και λιποθύμησε. Ακολούθησε ο ενταφιασμός του στο Α' Κοιμητήριο Αθηνων. 

Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης συνδύασε όλες εκείνες τις απαραίτητες αρετές που χρειαζόταν ένας στρατηγός. Ήταν έξυπνος, εύστροφος, έπαιρνε γρήγορα αποφάσεις στο πεδίο της μάχης, έδινε μεγάλη σημασία στον ανεφοδιασμό και στην παραπλάνηση, γνώριζε καλά τον κλεφτοπόλεμο και ήξερε να εμψυχώνει τους στρατιώτες του. Ήταν ένας γεννημένος ηγέτης που με την τραχιά του φωνή ξύπνησε τους κοιμισμένους ραγιάδες και τους μετέτρεψε από αγέλη προβάτων σε αγέλη λεόντων. Χωρίς ουδεμία αμφιβολία αποτελεί τη σημαντικότερη μορφή της Επανάστασης και χάρη στους αγώνες και τις θυσίες του, σήμερα εμείς  απολαμβάνουμε την ελευθερία σε αυτόν τον τόπο. Κάθε φορά που περνάτε από την οδό Σταδίου στο ύψος της Παλαιάς Βουλής σηκώστε τα μάτια και δείτε τον έφιππο στρατηγό, που δείχνει το δρόμο προς τη δόξα, και πείτε από μέσα σας ένα μεγάλο ευχαριστώ σε εκείνον που μόχθησε πενήντα χρόνια για να υπάρχουμε εμείς σήμερα στην Ελλάδα. Άλλωστε, ο Γέρος δεν μας χρωστάει τίποτε... Εμείς του χρωστάμε...

Πηγές : Απομνημονεύματα Κολοκοτρώνη "Εκδόσεις Μέρμηγκα", Άπαντα Κολοκοτρώνη "Εκδόσεις Μέρμηγκα", Βικιπαιδεια

Αντλήθηκε υλικό από το Youtube και πιο συγκεκριμένα από τις κάτωθι εκπομπές :

Μηχανή του Χρόνου - Θεόδωρος Κολοκοτρώνης

Χώματα με Ιστορία - Ο Γέρος του Μοριά

Και εγένετο Ελλάς !