Η χρεωκοπία στην οικογένεια και στις σχέσεις των ανθρώπων

Η κρίση της εποχής μας κατά τον Άγιο Παΐσιο τονΑγιορείτη

Γράφει ο Αρχιμανδρίτης Επιφάνιος Ζαχαράκης. 

Η κρίση της εποχής μας είναι πολυποίκιλη, αλλά κυρίως πνευματική, η οποία ταλαιπωρεί τόσο τον άνθρωπο, όσο και την κοινωνία όλη. Τα χρόνια που ζούμε είναι δύσκολα, γιατί έχουν αδιαφορία, σαβούρα και μούχλα.

Αυτό που χρειάζεται να κάνουμε είναι, προσευχή με αναστεναγμό και πόνο για να βοηθήσει και ο καλός Θεός. Ο κόσμος έχει γεμίσει με ένα σωρό αρρώστιες που έρχονται από έξω, οι οποίες έχουν πιάσει τόπο, γιατί είναι ύπουλες και εύκολες. Οι άνθρωποι είναι συγχυσμένοι και ζαλισμένοι μέσα σε αυτή την κατάσταση.

Ο Άγιος Γέροντας λέγει, ότι υπάρχουν ακόμη άνθρωποι που δουλεύουν πνευματικά, γι’ αυτό και ο Θεός θα μας οικονομήσει, δεν πρέπει να φοβόμαστε, αλλά να έχουμε ελπίδα και θεία παρηγοριά. Μπόρα είναι και θα περάσει.

Στη σημερινή εποχή κάνουν ό,τι μπορούν, για να αποϊεροποιήσουν την πατρίδα μας. Αυτό γίνεται οργανωμένα αφαιρώντας σιγά-σιγά λιθαράκι-λιθαράκι το οικοδόμημα που λέγεται πίστη, παράδοση, έθιμο. Εμείς όλοι έχουμε ευθύνη, διότι είμαστε συμμέτοχοι είτε με τις πράξεις μας, είτε με την αδιαφορία μας.

Η αδιαφορία λέγει ο σεβαστός Γέροντας, δεν επιτρέπεται από τους κοσμικούς, πόσο μάλλον από τους πνευματικούς ανθρώπους να υπάρχει. Ο τίμιος και πνευματικός άνθρωπος ούτε αδιαφορεί, ούτε συμβιβάζεται με το κακό.

Ο κόσμος σήμερα βασανίζεται με στεναχώριες, άγχος, αγωνία και ανασφάλεια. Η χρεωκοπία δεν είναι μόνο στην οικονομία αλλά είναι και στην οικογένεια, στις σχέσεις των ανθρώπων, στην παιδεία και στην πολιτική.

Στην χώρα μας έχουμε την ιδέα ότι φταίνε πάντα οι άλλοι, οι ξένοι, αλλά δεν είναι πάντα έτσι. Λέγει ο Άγιος Γέροντας ότι ο Άγιος Αρσένιος, όταν ζούσε στα Φάρασσα της Μ. Ασίας, κρατούσε τους Φαρασσιώτες σε εγρήγορση, μακριά από διχασμό και φαγωμάρα.

Και έλεγε ότι οι Τούρκοι από μόνοι τους, ποτέ δε θα μπορούσαν να φάνε τους Έλληνες, αν οι ίδιοι δεν ήταν μεταξύ τους φαγωμένοι.Αυτή είναι η μεγάλη μας αδυναμία σήμερα ότι Έλληνες είναι φαγωμένοι, διχασμένοι γι΄ αυτό και βρίσκουν πρόσφορο έδαφος οι κάθε λογής εχθροί οι οποίοι προσπαθούν με πολλούς τρόπους να μας κάνουν κακό.

Ουσιαστικά δηλαδή το πρόβλημα, μόνοι μας χρειάζεται να το αναγνωρίσουμε και να το αντιμετωπίσουμε.

Και ενώ η εποχή χαρακτηρίζεται από ανασφάλεια σε κάθε είδους πραγμάτων, δηλαδή πιο ασφαλή σπίτια, μέσα μεταφοράς, υγεία, εντούτοις η ανασφάλεια κυριαρχεί στις ψυχές των ανθρώπων. Αυτό γίνεται γιατί λείπει η ασφάλεια του Θεού.

Η σημερινή εποχή έχει κατά κάποιο τρόπο πάρει ένα γλυκό κατήφορο, οι άνθρωποι επηρεάζονται πιο εύκολα στο κακό παρά στο καλό. Και ενώ καταλαβαίνουν και αναγνωρίζουν το καλό, από το κακό, εντούτοις με περισσή ευκολία προτιμούν το κακό.

Επίσης σήμερα η αμαρτία έγινε μόδα και το πιο μεγάλο κακό είναι ότι αν σήμερα δουν κάποιον, ο οποίος δεν ακολουθεί το ρεύμα της εποχής, τότε τον λένε καθυστερημένο και οπισθοδρομικό.

Ο Άγιος Αντώνιος λέει ότι, θα έρθει εποχή που οι άνθρωποι θα επιλέγουν τόσο εύκολα το κακό, που όποιος δεν ακολουθεί θα τον λένε τρελό. Ενώ ο Άγιος Πορφύριος λέει ότι, το κακό αρχίζει από τις κακές σκέψεις. Όταν δηλαδή πικραίνεσαι και αγανακτείς, έστω μόνο με τη σκέψη, χαλάς την πνευματική ατμόσφαιρα.

Εμποδίζεις το Άγιο Πνεύμα να ενεργήσει και επιτρέπεις στον διάβολο να μεγαλώσει το κακό. Γι’ αυτό χρειάζεται να προσευχόμαστε, να αγαπάμε, να συγχωράμε, διώχνοντας έτσι από μέσα μας κάθε κακό λογισμό.

Σήμερα βλέπεις οι άνθρωποι να μην έχουν αιδώ. Παλιά αν ήταν παραστρατημένος σε κάποια πάθη, δεν είχε την τόλμη ο άνθρωπος να βγει εύκολα έξω, γιατί φοβόταν την κρίση του κόσμου.

Αυτό ήταν ένα φρένο κατά κάποιο τρόπο. Οι άνθρωποι σήμερα δε νοιάζονται, δεν ντρέπονται για τίποτα. Ενώ στην κατοχή γινόσουν ήρωας αν δεν χαιρετούσες ένα Γερμανό, σήμερα γίνεσαι ήρωας, αν δεν χαιρετήσεις τον διάβολο .

Η άρνηση του ανθρώπου να επικοινωνήσει με τον Θεό και να δεχτεί στην ζωή του, την παρουσία Του, φτάνει στο κλείσιμο του εαυτού του και στον εγωισμό του, με αποτέλεσμα να απουσιάζει η κοινωνικότητα και η αδελφοσύνη. Αυτό που κατόρθωσαν σήμερα οι άνθρωποι είναι να αποκτήσουν ένα κενό πολιτισμό.

Όπως λέγει και ο Άγιος Γέροντας Παΐσιος, ο πολιτισμός είναι καλός, αλλά για να ωφελήσει πρέπει να πολιτισθεί και η ψυχή, αλλιώς είναι καταστροφή αυτός ο πολιτισμός. Η απομάκρυνση από τον Θεό, δυσκολεύει την κατάσταση του ανθρώπου.

Ο διάβολος κατόρθωσε να τον απομακρύνει από τον Θεό, αλλά όσο απομακρύνεται ο άνθρωπος από το Θεό, τόσο θα βασανίζεται και θα αχρηστεύεται. Για να αλλάξει ο κόσμος, χρειάζεται ο καθένας να διορθώσει τον εαυτό του, έτσι αμέσως έχει αλλάξει προς το καλό.

Αναφερόμενος ο Γέροντας στην πνευματική πενία και τη σύγχυση της εποχής μας έλεγε ότι, ενώ σήμερα οι άνθρωποι μαθαίνουν με κόπο μία-δυο ξένες γλώσσες, επειδή όμως «οι γλώσσες αυτές δεν έχουν καμμιά σχέση με τις γλώσσες της Αγίας Πεντηκοστής, ζούμε τη μεγαλύτερη Βαβυλωνία».

Το επιστέγασμα της φράσης αυτής είναι, ότι για τη συνεννόηση, τη συμφωνία και την αρμονία στην κοινωνία χρειάζεται να καλλιεργούμε την γλωσσοπυρσόμορφη χάρη του Πνεύματος, η οποία καθιστά τους ανθρώπους πνευματικούς. Οι όντως πνευματικοί άνθρωποι θέτουν σε πρώτη προτεραιότητα το κοινό καλό και όχι το συμφέρον τους.

Θυσιάζονται οι ίδιοι και δε θυσιάζουν άλλους για τη σωτηρία του κόσμου. Εμπνέουν την ελπίδα, καλώντας σε αλλαγή νοοτροπίας και ανάληψη κοινωνικής ευθύνης εκ μέρους όλων για τη σωτηρία του τόπου και των συνανθρώπων τους.

Στην προσπάθειά του όμως, ο άνθρωπος να κερδίσει πολλά αγαθά και ανέσεις, έχασε την ψυχή του. Όπως έλεγε σοφά ο σεβαστός Γέροντας, βάλαμε στη ζωή μας τόσες ευκολίες και όμως, την κάναμε τόσο δύσκολη. Άφησε ο Θεός τον άνθρωπο να κάνει του κεφαλιού του, αφού δεν τον ακούει, και έτσι τρώει το κεφάλι του.

Καταστρέφεται μόνος του ο άνθρωπος με αυτά που φτιάχνει. Ουσιαστικά αυτό που λείπει στη σημερινή κοινωνία, δεν είναι τα υλικά αγαθά, αλλά η χάρις και η ευλογία του Θεού. Γιατί αν ο άνθρωπος έχει μεγάλο άγχος, στενοχώρια και λύπη, ενώ τίποτε δεν του λείπει, να ξέρετε ότι του λείπει ο Θεός .

Στην εποχή μας βλέπεις, ότι υπάρχει μια συνεχόμενη ανησυχία, γιατί οι άνθρωποι δεν μπορούν να βρουν καμία ανάπαυση. 

Αυτό έρχεται επειδή είναι απομακρυσμένοι από τον Θεό. Έτσι επειδή δεν τους χωράει ο πλανήτης γυρίζουν σε άλλους πλανήτες, καταξοδεύοντας πολλά λεφτά στον αέρα.

Η ανησυχία και η οικονομική σπατάλη τους, στερεί από πολύ κόσμο ένα κομμάτι ψωμί που πεινάει και έχει ανάγκη. Όλα αυτά δυστυχώς τα βλέπεις στον εικοστό αιώνα.

Δεν έχουμε συνειδητοποιήσει ότι είμαστε απλοί διαχειριστές των υλικών αγαθών. Συμπεριφερόμαστε σαν να είμαστε ιδιοκτήτες.

Ο Άγιος Αρσένιος έλεγε: ΄΄την ψυχή να φροντίζετε περισσότερο και όχι την σάρκα, που θα πάει στο χώμα και θα την φάνε τα σκουλήκια. Αυτό είναι το βασικό νόημα της ζωής.΄΄

Σήμερα βλέπεις ότι ο κόσμος, έχει γεμίσει με ατελείωτα βάσανα. Μικροί, μεγάλοι και οικογένειες μια γενική αποσύνθεση.Τα πιο πολλά σπίτια έχουν προβλήματα από διαζύγια, αρρώστια, χρεωκοπία, ανεργία, ψυχοφάρμακα και ναρκωτικά. «Μόνο στα σπίτια που ζουν κατά Θεόν είναι καλά οι άνθρωποι».

Αυτός που προσεύχεται με πόνο και ταπείνωση, επικοινωνεί στην ίδια συχνότητα με τον Θεό. Οι άνθρωποι θέλουν κάπου να ακουμπήσουν και να πιασθούν, αν δεν εμπιστευθούν και δεν ακουμπήσουν με πίστη στον Θεό, τότε θα βασανίζονται. Γιατί αν οι άνθρωποιδεν είχαν απομακρυνθεί από τον Θεό και το μυστήριο της εξομολόγησης, δεν θα πνίγονταν στον ωκεανό των παθών και των λογισμών. Είναι πολύ ωφέλιμο και απαραίτητο να έχουν όλοι οι άνθρωποι ένα πνευματικό εξομολόγο.

Ζούμε σε χρόνια Αποκαλύψεως σήμερα, διότι το δείχνει η εικόνα που επικρατεί.

Γι’ αυτό λέει ο Γέροντας Παΐσιος, ότι χρειάζεται να κάνουμε πολλή προσευχή για να πολεμήσουμε το κακό. Αλλά και ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός λέει ότι θα έρθει καιρός που:

 «Θα περπατάς ώρα, για να βρεις άνθρωπο και όσοι ζήσουν, θα τρώνε με χρυσά κουτάλια». Αυτό βέβαια δε σημαίνει ότι πρέπει να αποκάμνομε τον αγώνα για προσευχή, επειδή μπορεί να συμβούν οι προφητείες, αλλά μάλλον να ενισχύσουμε τον πνευματικό μας αγώνα.

Μπορεί με την προσευχή μας αν θέλει ο Θεός να φωτίσει ένα ισχυρό άρχοντα, ο οποίος με μια διαταγή να τα αλλάξει όλα. Γιατί όπως λέει και πάλι ο άγιος Κοσμάς, χρειάζεται να πιάσουμε ένα κομποσχοίνι και να κάνουμε προσευχή καρδιακή στο όνομα Του Κυρίου, της Παναγίας και των αγίων μας.

Όταν κάνουμε τον Σταυρό μας και λέμε και την καρδιακή προσευχή, τότε έχουμε την δύναμη και τη χάρη να νικήσουμε αρρώστιες, οδύνες, βάσανα, θάνατο, εξασφαλίζοντας την παραδείσια χαρά (Κοσμά Αιτωλού, Διδαχή Η’).

Η Εκκλησία μπορεί να μεταποιήσει, να μεταμορφώσει, να στερεώσει, να ανακαινίσει πνευματικά, ηθικά και οντολογικά τον κάθε άνθρωπο, ως προς την στάση ζωής του απέναντι στον Θεό, στον άνθρωπο και στον κόσμο που ζει και υπάρχει.

Για να γίνει όμως αυτό, χρειάζεται όπως λέει και ο Γέροντας Χατζη – Γεώργης, οι άνθρωποι να αλλάξουν προς το καλό, έτσι και ο Θεός αλλάζει για τα παιδιά του, όταν βλέπει καλή πρόθεση και προσπάθεια. Το νόημα της ζωής είναι να καταλάβει ο άνθρωπος ότι ο Θεός είναι η μόνη ελπίδα ζωής, χάρης και παρηγοριάς.

Μετάνοια χρειάζεται και επιστροφή στο Θεό. Σκοπός είναι να ανέβει πνευματικά ο άνθρωπος και όχι απλά να μην αμαρτάνει. Η πραγματική ανάπαυση έρχεται, όταν ο άνθρωπος τοποθετείται σωστά, συναισθανόμενος τα λάθη του.

Βιβλιογραφία

Αρχιμ. Νικοδήμου Σκρέττα, «Η νοερά προσευχή, έκφραση αληθούς λατρείας Θεού, μετά συναγωγής κειμένων παλαιών και νέων Γερόντων».
Γέροντος Παϊσίου Αγιορείτου, Λόγοι Α’ «Με πόνο και αγάπη για το σύγχρονο άνθρωπο».
Γέροντος Παϊσίου Αγιορείτου, Λόγοι Β’ «Πνευματική αφύπνιση».
Γέροντος Παϊσίου Αγιορείτου, Λόγοι Γ’ «Πνευματικός αγώνας».
Γέροντος Παϊσίου Αγιορείτου, Λόγοι Ε’ «Πάθη και Αρετές».
Γέροντος Παϊσίου Αγιορείτου, «Επιστολές».
Γέροντος Παϊσίου Αγιορείτου, «Ο Άγιος Αρσένιος ο Καππαδόκης».
Γέροντος Παϊσίου Αγιορείτου, «Ο Γέρων Χατζη – Γεώργης ο Αθωνίτης 1809-1886».