Ίμια 1996 - 24 χρόνια μετά

Πριν από 14 χρόνια ταξίδεψα για πρώτη φορά στο νομό Δωδεκανήσων και συγκεκριμένα στο νησί της Λέρου. Λίγο καιρό μετά την άφιξη μου και κατά τη διάρκεια μιας βόλτας με το αυτοκίνητο έφθασα στο δεύτερο ψηλότερο σημείο του νησιού, στο ύψωμα Κλειδί (321m) και θαύμασα τη θέα του που προσέφερε το γαλάζιο του Αιγαίου και το λευκό χρώμα των σπιτιών. Κάποια στιγμή κι ενώ προσπαθούσα να κατατοπιστώ και να μάθω τα τριγύρω νησιά, ο φακός των ματιών μου εστίασε με δύο μικρές βραχονησίδες, οι οποίες ίσα - ίσα φαινόντουσαν και βρισκόντουσαν ανατολικά της μικρονησίδας Καλολίμνου. Αυτή ήταν η πρώτη φόρα που είδα στη ζωή μου τα Ίμια και έκτοτε τα είδα πολλές φορές, πάντα από μακριά δυστυχώς...

Τα Ίμια είναι κυριολεκτικά δύο κουκκίδες πάνω στο χάρτη και πριν από το 1996 μόνο οι κάτοικοι της Καλύμνου, οι ψαράδες που έριχναν παραγάδια για τσιπούρες και ο βοσκός Αντώνης Βεζυρόπουλος που έβοσκε τα αγριοκάτσικα του γνώριζαν την ύπαρξη τους. Το ευρύ κοινό έμαθε που βρίσκονται όταν στις 25 Δεκεμβρίου του 1995 και μετά από μία προσάραξη σε του φορτηγού πλοίου Φιγκέν Ακάτ σε ρηχά νερά, ο καπετάνιος αρνήθηκε την παροχή βοήθειας από το λιμεναρχείο της Καλύμνου διατεινόμενος  ότι το πλοίο του κείται σε τουρκική περιοχή. Την επόμενη μέρα το λιμεναρχείο ενημέρωσε το Υπουργείο Εξωτερικών για το περιστατικό και αυτό με τη σειρά του ειδοποίησε το τουρκικό υπουργείο εξωτερικών ότι αν το ρυμουλκό δεν πραγματοποιούσε την αποκόλληση, το πλοίο θα κινδύνευε. Στις 27 Δεκεμβρίου το τουρκικό υπουργείο απάντησε ότι τίθεται θέμα της ιδιοκτησίας των Ιμίων, μη δίνοντας ιδιαίτερη σημασία για το ποιος θα ανελάμβανε την επιχείρηση. Το πρωί της 28ης Δεκεμβρίου δύο ελληνικά ρυμουλκά αποκόλλησαν το Φιγκεν Ακάτ και το οδήγησαν με ασφάλεια στο λιμάνι Κιουλούκ. Στις 29 Δεκεμβρίου το τουρκικό υπουργείο εξωτερικών αποστέλλει διάβημα προς το αντίστοιχο ελληνικό, στο οποίο αναγραφόταν ότι οι βραχονησίδες Καρντάκ έχουν καταχωρηθεί στο κτηματολόγιο Μουγκλά του Δήμου Μποντρούμ (Αλικαρνασσός), αμφισβητώντας ευθέως την ελληνικότητα των βραχονησίδων. Ήταν η αρχή της κρίσης των Ιμίων.

Ο τότε δήμαρχος της Καλύμνου Δημήτρης Διακομιχάλης αντιληπτόμενος ότι η Τουρκία απαξιώνει ελληνικό έδαφος, αφού επιβιβάστηκε σε ένα καΐκι μαζί με τον αστυνομικό διευθυντή, δυο κατοίκους και έναν ιερέα αποβιβάστηκε στην ανατολική Ίμια στις 25 Ιανουαρίου 1995 όπου ύψωσε την ελληνική σημαία, πράξη την οποία επανέλαβε την επόμενη μέρα και στη δυτική. Μόλις ο τουρκικός τύπος μετέδωσε την είδηση, η κοινή γνώμη της οργίασε και οι πολίτες διαμαρτυρήθηκαν. Μπροστά στο σάλο που προκλήθηκε και με πρόσχημα την "αποκατάσταση της αλήθειας" δύο Τούρκοι δημοσιογράφοι της εφημερίδας "Χουριέτ" απογειώθηκαν με ελικόπτερο και στις 27 Ιανουαρίου υπέστειλαν τη σημαία από τη μικρή Ίμια και στη θέση της τοποθέτησαν την τουρκική. Το όλο γεγονός βιντεοσκοπήθηκε και προβλήθηκε σε τηλεοπτικό κανάλι της εν λόγω εφημερίδας, εν μέσω επευφημιών του λαού. Οι εξελίξεις έτρεχαν με την ταχύτητα του δρομέα και το όλο περιστατικό έριξε κι άλλο λάδι στη φωτιά. 

Το ΥΠΕΘΑ κατάλαβε ότι πρέπει να γίνει πιο αποφασιστικό. Έτσι στις 28 Ιανουαρίου το περιπολικό πλοίο "Αντωνιου" του ΠΝ κατέβασε την τουρκική σημαία από την ανατολική Ίμια και ύψωσε εκ νέου την ελληνική. Το ίδιο βράδυ ο "Πυρπολιτής" αποβίβασε βατραχανθρώπους για να την φρουρούν. Ο τότε πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης, που είχε διαδεχθεί λίγες μέρες πριν τον βαριά ασθενούντα Ανδρέα Παπανδρέου, δήλωσε από το βήμα της βουλής ότι αν η Ελλάδα προκληθεί θ' αντιδράσει δυναμικά. Σε απάντηση η πρωθυπουργός της Τουρκίας Τανσού Τσιλέρ έστειλε μήνυμα ότι την επόμενη μέρα έπρεπε οι ελληνικές ένοπλες δυνάμεις να φύγουν από τα Ίμια, καθότι ανήκουν στην Τουρκία.

Στις 31 Ιανουαρίου μεγάλες μονάδες των στόλων αρχίζουν να παίρνουν θέσεις γύρω από τα Ίμια. Καθίσταται σαφές ότι το πάτημα της σκανδάλης είναι θέμα χρόνου και η πολεμική σύρραξη μετά το 1987 είναι πιο κοντά από ποτέ. Ενώ οι Ένοπλες Δυνάμεις βρίσκονται σε θέση ισχύος, στις 01:40 οι Τούρκοι αποβίβασαν κομάντος στη δυτική Ίμια ανατρέποντας τις ισορροπίες. Στις 05:30 ελικόπτερο του ΠΝ απονηώθηκε από τη φρεγάτα "Ναυαρίνο" για να κάνει αναγνώριση και κατά την επιστροφή του κατέπεσε με συνέπεια να τρία μέλη του, ο υποπλοίαρχος Χριστόδουλος Καραθανάσης, ο υποπλοίαρχος Χρήστος Βλαχάκος και ο σημαιοφόρος Έκτωρ Γιαλοψός να σκοτωθούν. Από τότε και μέχρι σήμερα πολλά έχουν ειπωθεί σχετικά με την πτώση του ελικοπτέρου, χωρίς όμως καμία από τις επικρατούσες απόψεις να έχει τεκμηριωθεί. Κάποιοι αναφέρουν ότι το ελικόπτερο βλήθηκε από τους Τούρκους που βρίσκονταν στα Ίμια, άλλοι ότι έπεσε λόγω βλάβης και άλλοι  εξαιτίας των καιρικών συνθηκών. Η επίσημη άποψη του ΠΝ είναι ότι το ελικόπτερο κατέπεσε λόγω κακοκαιρίας και απώλειας προσανατολισμού. Τίποτε όμως από όλα αυτά δεν μπορεί να τεκμηριωθεί από τη στιγμή που το πόρισμα για το ατύχημα δεν έχει ακόμα δημοσιευτεί. Μάλιστα αρκετοί υποστηρίζουν ότι ο βασικότερος λόγος είναι ότι η αληθινή αιτία της πτώσης αποκρύφτηκε σκόπιμα, προκειμένου ν' αποφευχθεί γενικευμένη πολεμική σύρραξη, αλλά και πάλι τίποτα δεν μπορεί να επιβεβαιωθεί με σιγουριά. Εν τέλει με προσωπική παρέμβαση του τότε προέδρου των ΗΠΑ Μπιλ Κλίντον, η σύγκρουση αποφεύχθηκε και το ξημέρωμα τις 31 Ιανουαρίου οι στόλοι αποχώρησαν υπό την επίβλεψη των αεροσκαφών του έκτου αμερικανικού στόλου.

Έκτοτε οι συνέπειες της κρίσης των Ιμίων βιώνονται καθημερινά. Ήταν η πρώτη φόρα που η Τουρκία αμφισβήτησε ελληνικό έδαφος μετά το 1974. Εκμεταλλευόμενη το γεγονός έθεσε ζήτημα << Γκρίζων ζωνών > στο Αιγαίο σε αρκετά σημεία του και με αυτό το πρόσχημα κάθε λίγο και λιγάκι παραβιάζει τον εθνικό εναέριο χώρο και την υφαλοκρηπίδα. Από την πλευρά της Ελλάδας δυστυχώς η αντιμετώπιση της προκλητικότητας της Τουρκίας περιορίζεται μόνο σε συστάσεις, ανακοινώσεις και αναφορές σε διατάξεις διεθνών συνθηκών. Αποτέλεσμα όλης αυτής της πολιτικής (και ενίοτε στρατιωτικής) στάσης, είναι η όλο και περισσότερη υποχωρητικότητα σε σημείο που ουδείς πλέον να γνωρίζει πόσο απέχουμε από τον γκρεμό. Η επόμενη κρίση ίσως να μην είναι πολύ μακριά και πάντοτε οι Τούρκοι παρουσιάζουν κάτι διαφορετικό. Μήπως πρέπει κάποια στιγμή να ξυπνήσουμε και να βλέπουμε την πραγματικότητα ; 

ΥΓ : Το 2007 ρώτησα κάποιον, για ευνοήτους λόγους δεν θ' αναφέρω το όνομα του, που είχε βρεθεί κοντά στα Ίμια τι βλέπει.

- Τι να βλέπω μωρέ, μου απάντησε. Μόνο το γυμνό ιστό βλέπω, και τσαντισμένος άλλαξε συζήτηση...