Επετειακή σειρά άρθρων για τα 200 χρόνια από την Επανάσταση - Θεόδωρος Κολοκοτρώνης (1770 - 1843) - Η ψυχή του '21 (Μέρος Β' - Ο ιδιοφυής στρατηγός )

 

 

Βρισκόμαστε στο έτος 1818. Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης βρίσκεται εξόριστος στη Ζάκυνθο, προκειμένου ν' αποφύγει τον διωγμό που έχουν εξαπολύσει εναντίον του οι κοτζαμπάσηδες και ταυτόχρονα μαθαίνει τη στρατιωτική τέχνη στον Αγγλικό στρατό. Εκείνη τη χρονιά μυήθηκε και στη Φιλική Εταιρεία. Λέγεται ότι μόλις τελείωσε τη μύηση ότι είπε : - Εγώ, η φαμελιά μου τ' άρματά μου όλα για τον Αγώνα !

Στις 6 Ιανουαρίου 1821 ο Κολοκοτρώνης επιστρέφει στο Μοριά και αποβιβάζεται στην παραλία της Καρδαμύλης, κοντά στην Καλαμάτα, ύστερα από απουσία 15 χρόνων. Νιώθει πιο έτοιμος από ποτέ και αντιλαμβάνεται ότι η ώρα του ξεσηκωμού πλησιάζει. Στη Μάνη συναντά τον Πετρόμπεη και αρχίζει τις προετοιμασίες για την έναρξη της Επανάστασης. 

Στις 23 Μαρτίου 1821 ο Κολοκοτρώνης, μαζί με τον Παπαφλέσσα, τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη κι άλλους αγωνιστές μπαίνουν στην Καλαμάτα, την οποία και καταλαμβάνουν χωρίς να πέσει ούτε μία τουφεκιά. Δύο μέρες αργότερα, κατά την επίσημη έναρξη της Επανάστασης θα βρεθεί στον Κάμπο της Καρύταινας μαζί με τον ανιψιό του Νικήτα Σταματελόπουλο. Σκοπός ήταν όλοι οι οπλαρχηγοί να βρίσκονται στις επαρχίες τους, έτσι ώστε τη μέρα του ξεσηκωμού να χτυπήσουν όλοι μαζί ταυτόχρονα, όπως και έγινε.

Το Μάϊο του 1821 κι ενώ η επανάσταση φουντώνει ο Κολοκοτρώνης ανακοινώνει στους συμπολεμιστές του ότι πρέπει να χτυπήσουν το Βαλτέτσι για να έρθουν πιο κοντά στο κέντρο του Μοριά.  Ο ίδιος παρέδωσε μαθήματα παραπλάνησης και την παραμονή της μάχης περπατούσε όλη τη νύχτα με δαυλούς στα χέρια για να πιστέψουν οι Τούρκοι ότι ο Ελληνικός στρατός ήταν μεγάλος σε αριθμό. Λέγεται επίσης ότι τους έλεγε φωναχτά : - Είμαι ο Κολοκοτρώνης και ζωντανούς θα σας φάω...  Την επόμενη μέρα αρκετοί Έλληνες έπιασαν λαγούς και αυτό θεωρήθηκε καλό σημάδι για το αποτέλεσμα της μάχης. Τους είπε χαρακτηριστικά : - Όπως πιάσατε τους λαγούς, έτσι θα πιάσετε και τους Τούρκους.  Στις  13 Μάϊου και ύστερα από 48ωρη μάχη οι Έλληνες νίκησαν για πρώτη φορά τακτικό Τουρκικό στρατό. Οι Τούρκοι είχαν απώλειες 600 ανδρών και άφησαν πληθώρα λαφύρων. Οι Έλληνες απέκτησαν όπλα και αναθάρρησαν από τη νίκη. Ο Κολοκοτρώνης σε λόγο που έβγαλε μετά είπε ότι αυτή η μάχη εστάθη η σωτήρια της πατρίδος ! Αν χάναμε θα χαλιώμεθα. Πρέπει να νηστεύομεν εις αιώνας αιώνων αυτή τη μέρα, διότι ήτο η ελευθερία των Ελλήνων ! Τέλος, επειδή έβλεπε ότι οι Έλληνες δείλιαζαν μπροστά στα πτώματα των αγωνιστών, εκείνος ήταν που πρωτοπλησίασε και φίλησε τα κομμένα μέλη λέγοντας, ότι αυτοί είναι Άγιοι και βρήκαν ανάπαυση στον παράδεισο...

Μετά τη νίκη στο Βαλτέτσι, ο δρόμος για την Τριπολιτσά ήταν ορθάνοικτος. Η Τριπολιτσά ήταν το συνώνυμο της Τουρκικής παντοδυναμίας στο Μοριά. Ήταν πανίσχυρο διοικητικό κέντρο και έδρα του Μόρα Βαλεσί. Εκεί βρισκόντουσαν τα καλύτερα στρατεύματα μαζί με τους γενίτσαρους, τα φοβερά μπουντρούμια του σεραγιού που γινόντουσαν ανήκουστα βασανιστήρια και η τρομερή παλουκόραχη που οι Τούρκοι ανασκολόπιζαν τους Έλληνες για να τους βλέπει ο όχλος προς παραδειγματισμό. Τέλος στην Τριπολιτσά υπήρχαν πολλά πλούτη και συλλέγονταν όλοι οι φόροι από τις πόλεις και τα χωριά για να ξεκινήσουν το ταξίδι τους προς την μακρινή αυλή του Σουλτάνου. Ο Κολοκοτρώνης πιστεύει ότι η επιτυχία της επανάστασης περνούσε μέσα από τα τείχη αυτής της πόλης. Η μάχη που έδωσε, αν και ήταν από τις αγριότερες του αγώνα, ήταν απείρως ευκολότερη από εκείνη που έδωσε με τους συναγωνιστές του για να τους πείσει πως είχε δίκιο. 

Πριν την έναρξη της πολιορκίας έστειλε επιστολή στον Μουσταφάμπεη από τον οποίο ζητούσε να φύγει από την Πόλη με τη συνοδεία του στρατού του. Ο Μουσταφάμπεης την αψήφησε και έκλεισε τις πόρτες. Ο Κολοκοτρώνης έπιασε όλες τις πηγές και δεν επέτρεψε με κανένα τρόπο τον εφοδιασμό των Τούρκων με τρόφιμα και πυρομαχικά. Ταυτόχρονα γέμισε με στρατιώτες τα γύρω βουνά και σιγά - σιγά άρχισε να σφίγγει τον κλοιό. Κάθε φορά που ο τούρκικος στρατός έβγαινε έξω από την Πόλη γινόντουσαν αψιμαχίες. Στο τέλος αυτών των αψιμαχιών οι Έλληνες έκοβαν τα κεφάλια των Τούρκων, τα κόλλαγαν με ασβέστη και σχημάτιζαν  πυραμίδες έξω από τα τείχη για εκφοβισμό.

Στις 10 Αυγούστου 1821 τουρκικό ιππικό και πεζικό επιτίθεται στα χωριά της Νεστάνης και του Λουκά προκειμένου να βρει τρόφιμα. Ο Κολοκοτρώνης το κατάλαβε και διέταξε την κατασκευή ενός διπλού χαρακώματος, μέσα στο οποίο θα μπορούσαν να πολεμήσουν οι άνδρες πλάτη με πλάτη. Μόλις οι Τούρκοι επέστρεψαν, βγήκε από την Πόλη ιππικό για να τους ενισχύσει. Ο Κολοκοτρώνης έντρομος σηκώθηκε από το κάθισμα του και τους είπε την περίφημη φράση : Κώλο με κώλο, Έλληνες ! Μετά το τέλος της μάχης της Γράνας, οι Τούρκοι άφησαν 400 νεκρούς και δεν τόλμησαν να ξαναβγούν από την Πόλη. Οι Έλληνες μάζεψαν πολλά λάφυρα και ήταν η πρώτη φορά που νίκησαν Τουρκικό ιππικό. Αξίζει να σημειωθεί ότι αυτή η τεχνική αυτή ονομάστηκε "Αμφίζυγο ή Δίζυγο Πυρ" και το καταπληκτικό ήταν ότι εφαρμόστηκε επί του πεδίου της μάχης. 

Η κατάσταση στην Τριπολιτσά είχε γίνει ανυπόφορη. Ενώ ήταν βέβαιο ότι η πείνα θα έφερνε την πτώση της, εντούτοις αυτή πραγματοποιήθηκε από ένα τυχαίο γεγονός. Στις 23 Σεπτεμβρίου 1821 ο Έλληνας στρατιώτης Μανώλης Δούνιας μαζί με δύο συμπολεμιστές του βρέθηκαν σε έναν προμαχώνα για να συναντήσουν ένα τούρκο πυροβολητή με τον οποίο είχαν φιλία και τους ανεβοκατέβαζε συχνά στα τείχη. Εντούτοις εκείνη τη μέρα επιτέθηκαν εναντίον του, άνοιξαν τις πόρτες και εισήλθε ο Ελληνικός στρατός εντός της Πόλης. Στη συνέχεια έστρεψαν το πυροβόλο προς το σεράγι. Αυτό που ακολούθησε δεν είχε προηγούμενο. 30000 άτομα ανεξαρτήτως φύλου και ηλικίας σφαγιάστηκαν χωρίς έλεος, σπίτια λεηλατήθηκαν και το πλιάτσικο δεν είχε όριο. Ασφαλώς αυτό θεωρήθηκε μεγάλη ντροπή για τους Έλληνες και οι Ευρωπαίοι αντέδρασαν στο άκουσμα των γεγονότων, όμως πρέπει να καταλάβουμε ότι εκείνη τη στιγμή η Ελλάδα εκδικιόταν για ότι της συνέβαινε για 400 χρόνια σκλαβιάς, πόνου και δουλείας. Επίσης ας έχουμε υπόψη μας ότι εκείνη την εποχή υπήρχαν μίση και το ένοπλο ξεκαθάρισμα λογαριασμών ήταν ο μόνος τρόπος για την επίλυση των προβλήματων. Άλλωστε μην ξεχνάμε ότι πάντα σε μία άλωση γίνονται έκτροπα. Τα ίδια και χειρότερα δεν έγιναν στην άλωση της Βαστίλης ; Το ίδιο δεν έγινε αργότερα και με τη Γαλλική τρομοκρατία ; Ότι κι αν συνέβη η Επανάσταση εδραιώθηκε, η μισή Πελοπόννησος σχεδόν ελευθερώθηκε και το σχέδιο του Κολοκοτρώνη θριάμβευσε. 

Ο Κολοκοτρώνης μπήκε στην Πόλη μαζί με τον ανιψιό του τον Πλαπούτα και είδε το μέγεθος της καταστροφής. Ο ίδιος διηγείται ότι το άλογο του δεν πάτησε στο έδαφος μέχρι την είσοδο του σεραγιού. Εκεί βρήκε το Μουσταφάμπεη και του είπε : - Είδες που ο Θεός τα έφερε και ανταμώσαμε στο σεράγι σου ; Μόλις βγήκε του έδειξαν τον πλάτανο που κρεμούσαν οι Τούρκοι τους Έλληνες. Αγανάκτησε και αφού σκέφτηκε πόσοι από το σόι του βρήκαν φρικτό θάνατο, διέταξε και το έκοψαν. Στη συνέχεια ζήτησε να μαζευτεί ένα μέρος των λαφύρων για να δοθεί για τον αγώνα, αλλά κανείς δεν τον άκουσε... Ο ίδιος δεν καταδέχτηκε να πάρει κάτι κι όταν του έδωσαν ένα πολυέλαιο, τον πήγε στην εκκλησία του Σωτήρα στο Ζυγοβίστι και τον αφιέρωσε. Αυτό που ήθελε να πετύχει ήταν να ενταφιαστεί η πρότερα κατάσταση και η Επανάσταση να προχωρήσει. Για τον ίδιο και τους συμπολεμιστές του υπήρχε μόνο μία λύση : Ελευθερία ή Θάνατος...

(Συνεχίζεται)