Η ΕΕ σχεδιάζει σημαντική χαλάρωση των περιορισμών στη νέα γενετική μηχανική

Γενετικά τροποποιημένα λαχανικά: Ένας σχεδιαζόμενος κανονισμός της ΕΕ θα μπορούσε να σημάνει το «τέλος» της επισήμανσης. (Συμβολική εικόνα) © Depositphotos

30.06.2023 - Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θέλει γενετική μηχανική χωρίς επισήμανση και αξιολόγηση κινδύνου. Αυτό φαίνεται από έγγραφα που διέρρευσαν για έναν νέο κανονισμό της ΕΕ.

Εάν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προχωρήσει, πολλά γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα στην ΕΕ δεν θα επισημαίνονται ούτε θα αξιολογούνται ως προς τον κίνδυνο στο μέλλον. Για λόγους διαφάνειας, η συμμαχία αγροτών για τη γεωργική μεταρρύθμιση arc2020 (https://www.arc2020.eu/) δημοσιοποίησε στα μέσα Ιουνίου το σχέδιο κανονισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (https://www.arc2020.eu/leak-draft-ngt-regulation-and-impact-assessment-revealed/) για την απορρύθμιση μιας ολόκληρης σειράς νέων γενετικά τροποποιημένων οργανισμών (ΓΤΟ), το οποίο αναμένεται στις 5 Ιουλίου.

Το σχέδιο κανονισμού που διέρρευσε προβλέπει την αναστολή σε μεγάλο βαθμό των δοκιμασμένων κανόνων – αξιολόγηση κινδύνου, ιχνηλασιμότητα και διαδικασίες έγκρισης – που ισχύουν επί του παρόντος στην ΕΕ για τη γενετική μηχανική στη γεωργία για τη λεγόμενη νέα γενετική μηχανική (NGT). NGT είναι ο όρος ομπρέλλα για ορισμένες μεθόδους γενετικής μηχανικής που αλλάζουν το DNA των οργανισμών με μεγαλύτερη ακρίβεια από τις συμβατικές μεθόδους σε προκαθορισμένες θέσεις στο γονιδίωμα, για παράδειγμα το λεγόμενο ψαλίδι γονιδίων CRISPR-Cas (https://www.bfn.de/neue-gentechnik-crisprcas-und-genom-editing). Σύμφωνα με το arc2020, το σχέδιο εισάγει κανόνες για τα φυτά NGT που θεωρούνται «ισοδύναμα» με τα συμβατικά εκτρεφόμενα φυτά. Κατά συνέπεια, η πλειοψηφία όλων των φυτών NGT δεν θα δοκιμαστεί για κινδύνους στο μέλλον, ούτε το τελικό προϊόν θα επισημανθεί ως γενετική μηχανική. Μόνο στην περίπτωση των σπόρων προς σπορά θα πρέπει να υπάρχει δήλωση κατά περίπτωση.

«Καταστροφικό» για τους καταναλωτές και τη γεωργία
Τα σχέδια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που διέρρευσαν καλούν περιβαλλοντικές και βιολογικές γεωργικές ενώσεις στο προσκήνιο. «Τα αιτήματα των βιομηχανιών σπόρων και χημικών (https://www.global2000.at/presse/analyse-zeigt-grosse-teile-der-eu-plaene-zu-neuer-gentechnik-decken-sich-mit-forderungen-der)  έχουν ενσωματωθεί σχεδόν πλήρως στη νομοθετική πρόταση. Οι προγραμματιστές γενετικής μηχανικής θα έχουν εκτεταμένες ευκαιρίες να κρατήσουν τα δεδομένα μυστικά, συμπεριλαμβανομένων των πληροφοριών που μπορεί να είναι ζωτικής σημασίας για την αξιολόγηση του κινδύνου και την ιχνηλασιμότητα», λέει η Brigitte Reisenberger, εκπρόσωπος της γενετικής μηχανικής στον αυστριακό οργανισμό προστασίας του περιβάλλοντος Global 2000 (https://www.global2000.at/), επικρίνοντας το σχέδιο κανονισμού της ΕΕ.

Για τον Olaf Bandt, πρόεδρο της Ομοσπονδίας για το Περιβάλλον και τη Διατήρηση της Φύσης της Γερμανίας (BUND: Bund für Umwelt und Naturschutz Deutschland) (https://www.bund.net/), η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αποτελεί «επίθεση στην αρχή της προφύλαξης και της ελευθερίας επιλογής». Σχολιάζει στην ιστοσελίδα: «Το σχέδιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι τελικά καταστροφικό για περισσότερο από το 80% των καταναλωτών που δεν θέλουν γενετική μηχανική στο πιάτο τους. Είναι καταστροφικό για την ευρωπαϊκή αρχή της προφύλαξης και για την ευρωπαϊκή γεωργία, διότι η ονομασία "χωρίς γενετική μηχανική" και η ανεξαρτησία από τους κατοχυρωμένους με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας σπόρους αποτελεί μέχρι στιγμής ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για αυτούς".

Η Γερμανική Ομοσπονδιακή Υπηρεσία για τη Διατήρηση της Φύσης (BfN: Bundesamt für Naturschutz) (https://www.bfn.de/) προειδοποιεί για ανυπολόγιστους κινδύνους για το οικοσύστημα. Υπάρχει έλλειψη εμπειρίας για να μπορέσουμε να αξιολογήσουμε τις επιπτώσεις των φυτών από τη λεγόμενη νέα γενετική μηχανική (NGT). Στην ιστοσελίδα της, η BfN γράφει σχετικά με το ζήτημα της ρύθμισης της NGT: «Η χρήση της νέας γενετικής μηχανικής μπορεί να συσχετιστεί με αβέβαιες παρενέργειες και συνέπειες για τους καταναλωτές, τη φύση και το περιβάλλον και, σύμφωνα με την αρχή της πρόληψης των κινδύνων που κατοχυρώνεται στο δίκαιο της ΕΕ, οδηγεί στην ανάγκη ρύθμισης».

Μόνο οι γεωργικές επιχειρήσεις επωφελούνται από την απορρύθμιση

Οι καλλιέργειες NGT θα εξακολουθήσουν να μην επιτρέπονται στη βιολογική γεωργία. Ωστόσο, ο τρόπος με τον οποίο αυτός ο αποκλεισμός μπορεί να εφαρμοστεί στην πράξη παραμένει ασαφής. Η πρόταση δεν προβλέπει απαιτήσεις σε επίπεδο ΕΕ για την προστασία της βιολογικής γεωργίας και της γεωργίας χωρίς ΓΤΟ από τη μόλυνση από γενετική μηχανική. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μεταθέτει αυτή την ευθύνη στα κράτη μέλη της ΕΕ. Επιπλέον, ο νέος κανονισμός της ΕΕ θα πρέπει να εφαρμοστεί από όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ. Δεν θα μπορούσαν να περιορίσουν ή να απαγορεύσουν την καλλιέργεια ή τη χρήση φυτών NGT στην επικράτειά τους.

Κατά τη γνώμη του Ιδρύματος Aurelia (https://www.aurelia-stiftung.de/), η σχεδιαζόμενη απορρύθμιση των κανονισμών γενετικής μηχανικής θα ωφελήσει τις γεωργικές επιχειρήσεις. Από την άποψη του Ιδρύματος Aurelia, αυτό είναι πιθανό να καταστήσει ακόμη πιο δύσκολη την προστασία του περιβάλλοντος και της βιοποικιλότητας από τις αρνητικές επιπτώσεις της εντατικής γεωργίας που επικρατεί στην ΕΕ. «Ενάντια στην καλύτερη κρίση της, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θέλει να θυσιάσει την προστασία του περιβάλλοντος και την ελευθερία επιλογής για τρόφιμα χωρίς ΓΤΟ στις θολές, μη τεκμηριωμένες υποσχέσεις γενετικής μηχανικής του λόμπι της αγρογενετικής μηχανικής. Αυτό είναι μοιραίο για τους αγρότες, τις ΜΕΛΙΣΣΕΣ και τη βιοποικιλότητα», δήλωσε ο Bernd Rodekohr, διευθυντής του έργου «Προστατέψτε τις μέλισσες από τη γενετική μηχανική» στο Ίδρυμα Aurelia.

Η Γερμανική Ένωση Αγροτικής Γεωργίας (AbL: Arbeitsgemeinschaft bäuerliche Landwirtschaft) (https://www.abl-ev.de/start) καλεί την κυβέρνηση να απορρίψει την «απαράδεκτη νομοθετική πρόταση για τη νέα γενετική μηχανική». Η εμπειρογνώμονας γενετικής μηχανικής της AbL Annemarie Volling προειδοποιεί ότι η «σχεδόν πλήρης απορρύθμιση των νέων γενετικά τροποποιημένων φυτών» θα σήμαινε το τέλος της συμβατικής και βιολογικής γεωργίας χωρίς ΓΤΟ. Το δικαίωμα στην παραγωγή χωρίς ΓΤΟ και η αρχή της προφύλαξης που ισχύει στην ΕΕ θα υπονομευθούν. «Οι εταιρείες γενετικής μηχανικής θα έπαιρναν λευκή επιταγή, θα μπορούσαν να φέρουν τα γενετικά τροποποιημένα φυτά τους στους σπόρους, τα χωράφια και τις ταΐστρες μας ανεξέλεγκτα, αδιαφανή και ανεξέλεγκτα και να εξασφαλίσουν τα κέρδη τους», λέει η Annemarie Volling. Από την άλλη, η προβλέψιμη επακόλουθη ζημία θα πρέπει να καλυφθεί από γεωργικές εκμεταλλεύσεις που δεν θα έχουν πλέον τη δυνατότητα να προστατεύσουν τις καλλιέργειες από τη μόλυνση από γενετική μηχανική.

https://www.infosperber.ch/wirtschaft/landwirtschaft/eu-plant-erhebliche-lockerungen-fuer-neue-gentechnik/

ΜΕΤΑΦΡΑΣΙΣ: ΜΑΡΙΓΩ ΖΑΡΑΦΟΠΟΥΛΑ