Στα τέλη του 14ου αιώνα η άλλοτε ακμάζουσα Βυζαντινή αυτοκρατορία έπνεε τα λοίσθια. Η Οθωμανική μπότα πατούσε χρόνο με το χρόνο όλο και πιο βαθιά στα εδάφη της υποδουλώνοντας τους πληθυσμούς, αρπάζοντας περιουσίες, ατιμάζοντας τις γυναίκες και οδηγώντας τα πιο γερά παιδιά τους σε ένα απάνθρωπο παιδομάζωμα, προκειμένου να τους κάνουν γενίτσαρους. Η αυτοκρατορία τρεμόσβηνε σαν κερί που λιώνει, το σκοτάδι απλωνόταν παντού και τίποτε πλέον δεν μπορούσε να αλλάξει αυτό αυτό που ερχόταν...
Στα τελευταία αυτά χρόνια έτυχε να καθίσει στο θρόνο του Βυζαντίου ένας άνθρωπος πολύ ιδιοφυής, πληθωρικός, δραστήριος, τολμηρός και καλός πολεμιστής. Ήταν εκείνος που γλίτωσε στη Βενετία από το όνειδος τον απένταρο πατέρα του και τον βοήθησε να ξαναπάρει το θρόνο μετά το πραξικόπημα του εγγονού του. Το όνομα του ήταν Μανουήλ και ανέλαβε την εξουσία μετά το θάνατο του Ιωάννη Ε' Παλαιολόγου το 1391 μ.Χ.
Ο Μανουήλ δεν ζούσε με αυταπάτες. Ήξερε ότι οι Τούρκοι ήταν οι κυρίαρχοι του παιχνιδιού και γι' αυτό δεν παρασύρθηκε σε ανόητες κινήσεις. Τον πρώτο καιρό αναγκάστηκε να διατηρήσει τη συμφωνία υποτέλειας που είχε υπογράψει ο πατέρας του για να κερδίσει χρόνο. Ένα χρόνο πριν ο σουλτάνος Βαγιαζήτ Α' ο επονομαζόμενος Γιλντιρίμ (σημ : τουρκική λέξη που στα ελληνικά μεταφράζεται ως κεραυνός) τον κάλεσε να συμμετάσχει στην πολιορκία του τελευταία βυζαντινού προπυργίου της Μικράς Ασίας : τη Φιλαδέλφεια.
Πράγματι το 1390 μ.Χ. ο Μανουήλ πολέμησε στο πλευρό του Βαγιαζήτ και η Φιλαδέλφεια καταλήφθηκε. Ήταν μια τραγική ειρωνεία και συνάμα ένας εξευτελισμός, καθότι ο μέλλοντας βυζαντινός αυτοκράτορας στήριξε στρατιωτικά τον εχθρό του για να καταλάβει την τελευταία ελληνική πόλη της Μικράς Ασίας...
Τέσσερα χρόνια αργότερα ο Μανουήλ αποφάσισε να σπάσει από μέρους του τη συμφωνία και να κόψει κάθε διπλωματική επαφή με τον Βαγιαζήτ. Ο τελευταίος μόλις το πληροφορήθηκε εξερράγη και βάδισε αμέσως εναντίον της Κωνσταντινούπολης ξεκινώντας μία μακρόχρονη πολιορκία, η οποία πέρασε από πολλά μεταβατικά στάδια.
Το 1396 μ.Χ. ο Μανουήλ ξεκίνησε έναν νέο κύκλο διπλωματικών επαφών για να κερδίσει την εύνοια των Δυτικών. Έστειλε πρόσκληση στο Λουδοβίκο της Γαλλίας να τον επισκεφτεί με θετική ανταπόκριση. Λίγο πριν φύγει αποκατέστησε τις σχέσεις του με τον πρώην πραξικοπηματία Ιωάννη Ζ', τον οποίο και άφησε στο πόστο του. Κατόπιν μετέφερε την οικογένεια του στο Μυστρά και με τη συνοδεία του ξεκίνησε το 1399 μ.Χ. για το Παρίσι.
Στη Δύση ο Μανουήλ ήταν πολύ προσεκτικός στις κινήσεις του. Δεν επέστρεψε στον εαυτό του να υποπέσει στα λάθη του πατέρα του, ούτε συμπεριφέρθηκε σαν επαίτης στους ηγεμόνες. Οι ιστοριογράφοι κατέγραψαν την γλυκιά του μορφή, τη βαθιά του μόρφωση και τους φινετσάτους τρόπους του. Διαφάνηκε ότι η Βυζαντινή διπλωματία δεν είχε χαθεί οριστικά και στα μάτια όλων ο Μανουήλ ήταν << ο στρατιώτης του Χριστού που πολεμάει τους άπιστους βάρβαρους. >> Παρόλα αυτά και πέρα από κάποιες οικονομικές ενισχύσεις, οι δυτικοί για μία ακόμη φορά συμφώνησαν στο ότι διαφωνούν για τη συγκέντρωση δυναμικών στρατευμάτων προς αντιμετώπιση της Τουρκικής απειλής.
Στο μεταξύ ο Βαγιαζήτ έχτισε το οχυρό Ανατολού Χισάρ, μέσω του οποίου πολιορκούσε την Πόλη και φαινόταν ότι η άλωση της ήταν πιο κοντά από ποτέ. Τότε εμφανίστηκε ως από μηχανής θεός ο Τιμούρ Λεγκ ή Ταμερλάνος, ένας Μογγόλος ηγέτης που με τα στίφη του προκάλεσε σε μάχη τον σουλτάνο στην Άγκυρα. Οι δύο στρατοί συγκρούστηκαν το 1401 μ.Χ. και ο τουρκικός στρατός σαρώθηκε. Ο Βαγιαζήτ πέθανε με ατιμωτικό τρόπο και άφησε πίσω του τους τέσσερις γιους του να τσακώνονται για την διαδοχή του για πολλά χρόνια. Το αποτέλεσμα της μάχης έκρινε προσωρινά τη μοίρα το Βυζαντίου και του έδωσε το φιλί της ζωής για πενήντα χρόνια ακόμη. Την ίδια χρονιά ο Μανουήλ επέστρεψε στην Βασιλεύουσα.
Όσο ο εμφύλιος κρατούσε στους Τούρκους, ο Μανουήλ παρακολουθούσε από μακριά τις εξελίξεις και έθεσε ως στόχο του δημιουργία μιας μεγάλης ευρωπαϊκής εκστρατείας για την εκδίωξη των Τούρκων. Δυστυχώς η Δύση "κώφευσε" και πάλι προβάλλοντας ως πρόβλημα τις έριδες των καρδιναλίων για τη διαδοχή του Πάπα. Κατέστη πλέον σαφές ότι η βοήθεια δεν θα ερχόταν ποτέ. Ο Μανουήλ κατάλαβε πως κάθε περαιτέρω προσπάθεια θα ήταν μάταιη. Άρχισε να ενισχύει στρατιωτικά τις εναπομείναντες κτήσεις στη Θεσσαλονίκη και το Μυστρά και τέλος έχτισε το περίφημο φρούριο στο Εξαμίλιον της Κορίνθου.
Στο εσωτερικό του ο Μανουήλ είχε παραχωρήσει ελευθερία κινήσεων στον υιό του Ιωάννη, ο οποίος είχε αναλάβει ενεργό ρόλο στις υποθέσεις του κράτους. Χρόνια αργότερα και συγκεκριμένα το 1422 μ.Χ. ο Ιωάννης διέπραξε ένα τακτικό σφάλμα στο θέμα των διαδόχων του Σουλτανάτου, το οποίο οδήγησε σε νέα πολιορκία της Πόλης από τον Μουράτ Β'. Ευτυχώς ο σουλτάνος δεν είχε υπομονή, έπεσε σε λάθη και υποτίμησε τις οχυρώσεις τις πόλεις με αποτέλεσμα να λυθεί σύντομα η πολιορκία. Στο γεγονός αυτό συνέβαλε και η Βυζαντινή διπλωματία του έμπειρου Μανουήλ.
Ένα χρόνο αργότερα ο Μανουήλ υπέστη εγκεφαλικό επεισόδιο που σήμανε το τέλος της ενεργής παρουσίας του στο θρόνο. Δύο χρόνια αργότερα και λίγο πριν πεθάνει εκάρη μοναχός και έλαβε το όνομα Ματθαίος.
Ο Μανουήλ υπήρξε μία πολυπρόσωπη μορφή που με την παρουσία της έδωσε μια μικρή αναλαμπή στο Βυζάντιο. Είτε βρισκόταν σε μάχη, είτε ανέλυε θεολογικά ζητήματα, είτε επιστρατεύοντας τη διπλωματία, ο Μανουήλ κατόρθωνε να βρει λύση στα ποικίλα προβλήματα της αυτοκρατορίας. Δεν κατόρθωσε βέβαια να αναστρέψει την πτώση της Πόλης, κάτι που από νωρίς είχε συνειδητοποιήσει, αλλά οι ενέργειες του αποδείχθηκαν βάλσαμο για την φθίνουσα και παραπαίουσα αυτοκρατορία.
Πηγές : Βικιπαιδεία
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Ἐνημερώνουμε τοὺς ἀγαπητοὺς ἀναγνῶστες μας, ὅτι σχόλια, τὰ ὁποῖα ἐμπεριέχουν προσβλητικοὺς χαρακτηρισμούς, διαφημίζουν κόμματα ἢ εἶναι γραμμένα μὲ λατινικοὺς χαρακτῆρες (γκρήκλις), θὰ διαγράφωνται ἄνευ προειδοποιήσεως!