ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ: "It's a Wonderful Life" - «Είναι μια υπέροχη ζωή»: Πώς σχεδόν ΔΕΝ φτιάχτηκε η καταπληκτικότερη χριστουγεννιάτικη ταινία της Αμερικής!

https://www.cheatsheet.com/entertainment/its-a-wonderful-life-behind-the-scenes-facts-about-the-star-studded-cast.html/

Ο George (πρώτος αριστερά), συνειδητοποιεί ότι ο Θεός έβαλε τον καθένα επάνω στη Γη για κάποιο σκοπό, πανηγυρίζει μπροστά στην καλή θέληση που του έδειξε η πόλη του. (MovieStillDB)

Από τον Dustin Bass

12/12/2022

Ενημερώθηκε:

12/14/2022

Το "It's a Wonderful Life" είναι αναμφισβήτητα η μεγαλύτερη ταινία των Χριστουγέννων στην ιστορία του αμερικανικού κινηματογράφου. Ο Frank Capra, ο θρυλικός σκηνοθέτης, δήλωσε στην αυτοβιογραφία του ότι ήταν η καλύτερη ταινία του. Στην πραγματικότητα, πίστευε ότι ήταν η καλύτερη ταινία που έγινε ποτέ.

Η υπόθεση της ταινίας είναι ότι ένας άνθρωπος που έχει καταπέσει τόσο ψυχολογικά σε σημείο που εύχεται να μην είχε γεννηθεί ποτέ, παίρνει μια γεύση από το πώς θα ήταν ο κόσμος χωρίς αυτόν. Η υπόθεση αυτού του άρθρου δεν είναι τι θα γινόταν αν η ταινία δεν είχε γίνει ποτέ, αλλά μάλλον το γεγονός ότι σχεδόν δεν έγινε - και πώς μετά τη δημιουργία της, σχεδόν χάθηκε στη μνήμη.

Πουλώντας την ιστορία

Ο Philip Van Doren Stern ήταν ο δημιουργός της ιστορίας που έγινε "It's a Wonderful Life". Υπάρχουν δύο εκδοχές για το πώς σκέφτηκε την ιδέα. Είτε το ονειρεύτηκε, είτε η ιδέα τον χτύπησε ενώ ξυριζόταν. Είτε έτσι είτε αλλιώς, η ιστορία ήρθε σε αυτόν εντελώς άθικτη. Ήξερε ακριβώς πώς άρχιζε και πώς τελείωνε η ιστορία. Το πρόβλημα ήταν να το γράψω.

Αφίσα ταινίας για την ταινία του 1946 "It's a Wonderful Life", σε σκηνοθεσία Frank Capra, με πρωταγωνιστές τους James Stewart και Donna Reed. (IMDB)

Στην πραγματικότητα, ο Stern δεν είχε κανένα πρόβλημα να γράψει. Ήταν συγγραφέας και εκδότης στο επάγγελμα, αν και ειδικεύτηκε στην ιστορία, κυρίως στην ιστορία του Εμφυλίου Πολέμου. Μέχρι το τέλος της καρριέρας του, ο αξιοσέβαστος ιστορικός θα γράψει περισσότερα από 40 βιβλία. Αλλά αυτό το φανταστικό όραμα των Χριστουγεννιάτικων διακοπών του θα αποδεικνυόταν πιο δύσκολο από ό, τι περίμενε. Μόλις την άνοιξη του 1943, πέντε χρόνια αφότου προσπάθησε για πρώτη φορά να το γράψει, ήταν τελικά ικανοποιημένος με αυτό, ή τουλάχιστον ικανοποιημένος σε σημείο που δεν ντρεπόταν να το δείξει στην ατζέντη του.

Η ατζέντης του, Shirley Collier, παρουσίασε την ιστορία των 4.000 λέξεων σε διάφορα περιοδικά χωρίς αποτέλεσμα. Ο Stern, απογοητευμένος που κανείς δεν ενδιαφερόταν για την εμπνευσμένη ιστορία, αποφάσισε να τη μετατρέψει σε χριστουγεννιάτικη κάρτα – μια χριστουγεννιάτικη κάρτα 24 σελίδων με τίτλο «Το μεγαλύτερο δώρο: Μια χριστουγεννιάτικη ιστορία» – και την έστειλε σε 200 φίλους και μέλη της οικογένειας.

Τα Χριστούγεννα τελείωσαν, αλλά η κάρτα κυκλοφόρησε. Η κάρτα κατέληξε στα χέρια του παραγωγού της RKO David Hempstead. Η Collier τηλεφώνησε στον Stern για να τον ενημερώσει ότι είχε πουλήσει τα δικαιώματα της ταινίας "The Greatest Gift" στην RKO για 10.000 δολλάρια. Η ιστορία δημοσιεύθηκε αργότερα εκείνο το έτος από το περιοδικό Reader's Scope και το Good Housekeeping δημοσίευσε μια έκδοση της ιστορίας με τον τίτλο "Ο άνθρωπος που δεν γεννήθηκε ποτέ". Η ιστορία του Stern είχε πάρει τελικά το δρόμο της προς τα άστρα. Ή μήπως βρισκόταν ήδη;

Ο George Bailey (James Stewart) περιβάλλεται από ανήσυχους πελάτες δανείων μετά το χρηματιστηριακό κραχ του 1929 που πυροδότησε τη Μεγάλη Ύφεση. (MovieStillDB)

Κολλημένος στο Χόλλυγουντ

Το "The Greatest Gift" είχε βρει το δρόμο του προς το Χόλλυγουντ, αλλά οι συγγραφείς του Χόλλυγουντ κόπιασαν με τον ίδιο τρόπο που είχε κοπιάσει ο Stern όταν προσπάθησε για πρώτη φορά να το γράψει. Απλά δεν μπορούσαν να το κάνουν. Αν και η RKO ήταν έτοιμη να το γυρίσει και ο Cary Grant είχε συμφωνήσει να παίξει τον πρωταγωνιστικό ρόλο, μετά την απόρριψη τριών σεναρίων, το έργο απορρίφθηκε. Σύμφωνα με τον Frank Capra, ήταν ο Charles Koerner, επικεφαλής του στούντιο RKO, που του ανέφερε την ιδέα της ταινίας. Ο Capra ερωτεύτηκε την ιστορία, αγόρασε τα δικαιώματα της ταινίας και αποφάσισε να παράγει την ταινία ανεξάρτητα με τη νέα του εταιρεία παραγωγής Liberty Films.

Ωστόσο, χρειαζόταν ένα σενάριο που να αιχμαλωτίζει την καρδιά της ιστορίας. Αρκετοί άλλοι συγγραφείς προσπάθησαν να το σμιλέψουν. Ακόμη και ο επιτυχημένος Dalton Trumbo δοκίμασε τις δυνάμεις του σε αυτό, αν και καμμία από τις προτάσεις του δεν χρησιμοποιήθηκε στην ταινία. Μόνο όταν η Frances Goodrich και ο Albert Hackett, το ανδρόγυνο δίδυμο που έγραψε το βραβευμένο με Πούλιτζερ θεατρικό έργο «Το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ», δημιούργησαν ένα σενάριο που λειτούργησε. Το σενάριο που έγραψαν ήταν ακόμα κάπως ελλιπές, κυρίως λόγω της ανυπομονησίας του Capra. Ο Goodrich και ο Hackett σταμάτησαν να γράφουν, το σενάριο στάλθηκε και άλλοι συγγραφείς, όπως ο Jo Swerling, ο Michael Wilson, η Dorothy Parker, ακόμη και ο ίδιος ο Capra βοήθησαν να τελειώσει.

Από τον Cary Grant στον Jimmy Stewart

Με τα δικαιώματα να πωλούνται στην Liberty Films, ξεκίνησε η αναζήτηση ενός νέου πρωταγωνιστή. Ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος είχε πρόσφατα τελειώσει και ο Jimmy Stewart είχε μόλις επιστρέψει στην πατρίδα. Με τον ίδιο τρόπο που ο George Bailey είδε τον κόσμο του να ανατρέπεται, η ζωή του Stewart πίσω στο Χόλλυγουντ ήταν σχεδόν αγνώριστη. Τα προηγούμενα τρία χρόνια πολεμούσε τους Ναζί ως διοικητής βομβαρδιστικών στην Αεροπορία Στρατού, κερδίζοντας δύο Διακεκριμένους Ιπτάμενους Σταυρούς, τρία Αεροπορικά Μετάλλια και το Croix de Guerre της Γαλλίας.

Με τον ίδιο τρόπο που είχε βιώσει την επιτυχία στο Χόλλυγουντ, ανελίχθη μέσα από τις στρατιωτικές τάξεις, ανεβαίνοντας από στρατιώτης σε συνταγματάρχης σε διάστημα τεσσάρων ετών.

Μαζί με αυτές τις επιτυχίες, το άγχος της πτήσης 20 βομβαρδιστικών B-24 πάνω από την κατεχόμενη από τους Ναζί Ευρώπη προκάλεσε στον Stewart να αναπτύξει διαταραχή μετατραυματικού στρες.

Τώρα, επέστρεφε στο πατρίδα και αναρωτιόταν αν η κινηματογραφική του καρριέρα είχε φτάσει στο τέλος της. Το συμβόλαιό του με την MGM είχε λήξει. Ο ατζέντης του δεν ήταν πλέον στην κινηματογραφική επιχείρηση. Δεν είχε κινηματογραφικές προοπτικές. Και, πάσχοντας από PTSD (μετατραυματικό στρές) (αν και δεν διαγνώστηκε ως τέτοιο εκείνη την εποχή), ο Stewart φοβόταν ότι μπορεί να μην ήταν σε θέση να δράσει και σκεφτόταν πραγματικά να εγκαταλείψει το επάγγελμα.

Ένα πορτραίτο των νεόνυμφων στο αυτοσχέδιο καταφύγιο του μήνα του μέλιτος. (MovieStillDB)

Ο Lionel Barrymore, ο οποίος είχε συμπρωταγωνιστήσει με τον Stewart στην ταινία του 1937 "Navy Blue and Gold" καθώς και στην Καλύτερη Ταινία του 1938 "You Can't Take It with You" (η οποία χάρισε επίσης στον Κάπρα Όσκαρ Καλύτερης Σκηνοθεσίας), έπεισε τον διστακτικό Stewart να αναλάβει τον πρωταγωνιστικό ρόλο ως George Bailey. Η προσωπική τους σχέση ήταν προφανώς σε πλήρη αντίθεση με τη σχέση τους στην οθόνη, καθώς o Barrymore έπαιξε τον σκληρό και αδυσώπητο κύριο Potter - τη νέμεση του Bailey.

Είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς τον Cary Grant να παίζει το ρόλο του George Bailey, ειδικά μετά την εμβληματική ερμηνεία του Stewart. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το άγχος και η αναταραχή που υπέστη κατά τη διάρκεια του Β 'Παγκοσμίου Πολέμου βγήκε στην υποκριτική του. «Δεν νομίζω ότι είχε αυτού του είδους την ικανότητα πριν από τον πόλεμο», δήλωσε σε συνέντευξή του ο Robert Matzen, συγγραφέας του «Mission: Jimmy Stewart and the Fight for Europe». Του έδωσε τη δυνατότητα της σφοδρότητας και να έχει αυτό το ακατέργαστο συναίσθημα».

Σχεδόν κλασσικό

Οι Αμερικανοί σήμερα αναγνωρίζουν το "It's a Wonderful Life" ως αμερικανικό κλασσικό, αλλά όταν έφτασε για πρώτη φορά στη σκηνή, έγινε δεκτό με πολύ λιγότερες φανφάρες. Αυτό δεν σημαίνει ότι ήταν μια κινηματογραφική αποτυχία. Κάθε άλλο. Ήταν υποψήφια για πέντε βραβεία Όσκαρ - Καλύτερης Ταινίας, Καλύτερης Σκηνοθεσίας, Καλύτερου Ηθοποιού, Καλύτερου Μοντάζ Ταινίας και Καλύτερης Ηχογράφησης - αν και δεν κέρδισε κανένα από αυτά.

Αλλά η υποδοχή στο box office προκάλεσε την απώλεια περίπου 500.000 δολλαρίων, γεγονός που τελικά οδήγησε τον Capra, μαζί με τους συνεργάτες του George Stevens και William Wyler, να κλείσουν την Liberty Films και να την πουλήσουν στην Paramount για 3,5 εκατομμύρια δολλάρια σε μετοχές της Paramount. Η Liberty Films και η μία ταινία της μπήκαν παροιμιωδώς στο ράφι.

Το όνειρο του George από την παιδική του ηλικία ήταν να ταξιδέψει στον κόσμο. (MovieStillDB)

Πολύ πριν ο Stern είχε την ιδέα της ιστορίας του, ψηφίστηκε ο νόμος περί πνευματικών δικαιωμάτων του 1909, επιτρέποντας στους δημιουργούς να κατοχυρώνουν πνευματικά δικαιώματα για το έργο τους για 28 χρόνια και στη συνέχεια να το ανανεώνουν ξανά για άλλα 28 χρόνια. Το "It's a Wonderful Life" ήταν υπό πνευματικά δικαιώματα για αυτά τα πρώτα 28 χρόνια, αλλά τα πνευματικά δικαιώματα δεν ανανεώθηκαν και ως εκ τούτου η ταινία έπεσε στον δημόσιο τομέα.

Αντί να χαθούν στην άβυσσο του δημόσιου τομέα, όταν βγήκε η είδηση ότι το "It's a Wonderful Life" ήταν εκεί για τη λήψη, οι τηλεοπτικοί σταθμοί σε όλη τη χώρα πανηγύριζαν γι' αυτό. Σύντομα, η ταινία έπαιζε συνεχώς καθ' όλη τη διάρκεια των μηνών Νοεμβρίου και Δεκεμβρίου για τις επόμενες δύο δεκαετίες. Η ταινία είχε προβληθεί στην τηλεόραση πριν, αλλά μόνο με άδεια από την Republic Pictures, και ως εκ τούτου σπανίως. Τώρα, οι τηλεοπτικοί σταθμοί δεν χρειαζόταν καν να το ζητήσουν. Ήταν κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου που το "It's a Wonderful Life" έγινε χριστουγεννιάτικη παράδοση και τελικά έλαβε την αναγνώριση που ο Capra, ο Stewart και μεγάλο μέρος του 'καστ' ένοιωθαν ότι άξιζε.

Πράγματι, έχει λάβει την αναγνώριση που της αξίζει. Το 1998, όταν το Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου (AFI) συγκέντρωσε την εναρκτήρια λίστα του με τις 100 καλύτερες ταινίες στην αμερικανική ιστορία, το "It's a Wonderful Life" κατατάχθηκε στο # 11 (η μόνη χριστουγεννιάτικη ταινία στη λίστα). Η AFI έχει επίσης την ταινία που αναφέρεται ως η πιο εμπνευσμένη ταινία όλων των εποχών.

(MovieStillDB)

Μια ταινία ιδανική για την μικρή οθόνη

Ο Stewart είπε στον Leonard Maltin, για το βιβλίο του «It's a Wonderful Life», ότι οι θαυμαστές ισχυρίζονται ότι έχουν δει την ταινία 15 ή 20 φορές. «Το βλέπουν κάθε Χριστούγεννα. Στολίζουν το δέντρο, καλούν κόσμο και όλοι μαζί παρακολουθούν το "It's a Wonderful Life". Είναι μέρος του ετήσιου τελετουργικού τώρα. Αυτό σημαίνει πολλά για μένα».

Ο Stewart ήταν σκεπτικός σχετικά με την παρακολούθηση ταινιών μεγάλου μήκους στην τηλεόραση. Την πρώτη φορά που είδε μια από τις ταινίες του στην τηλεόραση, το λιγότερο από πολυδιαφημισμένο "Pot O' Gold", δεν εντυπωσιάστηκε. Ένοιωσε διαφορετικά, ωστόσο, για την χριστουγεννιάτικη ταινία του.

Το «"It's a Wonderful Life"... έχει βγει στην τηλεόραση πολλές φορές», είπε σε συνέντευξή του το 1956 στο New York Times Magazine. «Το έχω δει και νομίζω ότι είναι πολύ καλά προσαρμοσμένο στην τηλεόραση. Είχα περισσότερα σχόλια και ευνοϊκές αντιδράσεις σε αυτή την ταινία στην τηλεόραση 10 χρόνια μετά την παραγωγή της παρά όταν προβλήθηκε για πρώτη φορά στις αίθουσες. Φαίνεται να ευχαριστεί περισσότερο το κοινό σε μια μικρή οθόνη».

Οι Αμερικανοί μέσα στις δεκαετίες μπορούν να ευχαριστήσουν τον Stern που ολοκλήρωσε την ιστορία του, ακόμα και όταν φαινόταν ότι κανείς δεν ενδιαφερόταν για αυτό. Ίσως άθελά του, μαζί με τον Capra και τον Stewart, έδωσε στους Αμερικανούς μια από τις καλύτερες χριστουγεννιάτικες παραδόσεις και δώρα τους. Μας έδωσαν το δώρο που μας θυμίζει κάθε χρόνο αυτή την εποχή ότι «κανένας άνθρωπος δεν είναι αποτυχημένος που έχει φίλους» και ότι, παρά τις δυσκολίες και τις απογοητεύσεις, πραγματικά η ζωή είναι υπέροχη. 

Για μια ταινία που πετυχαίνει αυτόν τον στόχο κάθε χρόνο, ίσως ο Capra να είχε δίκιο: το "It's a Wonderful Life" είναι η καλύτερη ταινία που έγινε ποτέ.

Με τον Τζορτζ να αντιμετωπίζει την προοπτική της φυλακής για τα χαμένα κεφάλαια της εταιρείας του, επιστρέφει στην οικογένειά του και προετοιμάζεται για την παραμονή των Χριστουγέννων. (MovieStillDB)

Αυτό το άρθρο δημοσιεύθηκε αρχικά στο περιοδικό American Essence.

ΚΑΛΗ ΑΠΟΛΑΥΣΗ

Για να δείτε την ταινία, παρακαλώ, μπείτε στον παρακάτω σύνδεσμο και πατήστε 'Play':

https://watch.plex.tv/movie/its-a-wonderful-life

https://www.thetimes.co.uk/article/it-s-a-wonderful-life-is-the-christmas-gift-that-keeps-on-giving-s2mzlw7p5

https://en.wikipedia.org/wiki/It%27s_a_Wonderful_Life

https://watch.plex.tv/movie/its-a-wonderful-life

ΠΗΓΗ: https://www.theepochtimes.com/bright/its-a-wonderful-life-how-americas-greatest-christmas-movie-was-made-4920101

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: ΜΑΡΙΓΩ ΖΑΡΑΦΟΠΟΥΛΑ