Ανθρώπινος υπολογιστής: Τό ΞΕΧΑΣΜΕΝΟ γυναικείο επάγγελμα!

Από την Shannon Rogers

22 Μαρτίου 2024

Για εκατοντάδες χρόνια, ο όρος «υπολογιστής» ήταν ένας τίτλος εργασίας για έναν άνθρωπο προτού οι μηχανές αναλάβουν την δουλειά, και στα τέλη του 19ου αιώνα, οι υπολογιστές δεν ήταν μόνο άνδρες, ήταν κυρίως γυναίκες. Μια Αγγλίδα κόμισσα και βικτωριανή μαθηματικός, η Ada Lovelace, θεωρείται ως η πρώτη προγραμματίστρια υπολογιστών και από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, οι Αμερικανοί βιομήχανοι μετρούσαν τη δύναμη των πρώιμων συσκευών υπολογιστών σε ώρες "kilo-girl", όχι σε megahertz ή teraflops. 

Ήταν η Grace Hopper που ανέπτυξε τον πρώτο μεταγλωττιστή, η (Βιεννέζα) ηθοποιός του Χόλλυγουντ Hedy Lamarr εφηύρε τη βάση για το σύγχρονο Wi-Fi 

και οι Αφροαμερικανίδες μαθηματικοί, όπως η Katharine Johnson ήταν η κρυφή δύναμη πίσω από την αποστολή του πρώτου ανθρώπου στο φεγγάρι, παίζοντας κρίσιμο ρόλο στην επιδίωξη της Αμερικής για εξερεύνηση του διαστήματος. 

Εν ολίγοις, χωρίς τις γυναίκες, η επιστήμη των υπολογιστών μπορεί να μην υπήρχε όπως την γνωρίζουμε σήμερα.

Γυναίκα επιμελείται την καλωδίωση ενός πρώιμου υπολογιστή της IBM, φωτογραφημένη από την Berenice Abbot

Ας το πάμε πίσω στους επιστήμονες του παρελθόντος στον τομέα της αστρονομίας, της πλοήγησης και της τοπογραφίας, οι οποίοι προσλάμβαναν ομάδες καλά μορφωμένων ανδρών για να υπολογίζουν επανειλημμένα υπολογισμούς πολύ κουραστικούς για να ξεπεράσουν τον εαυτό τους. 

Ωστόσο, από τα τέλη του 19ου αιώνα, αυτοί οι επιστήμονες συνειδητοποίησαν ότι η πρόσληψη γυναικών θα μπορούσε να είναι μια φθηνότερη εναλλακτική λύση και με τη σταδιακή άνοδο των γυναικών που επιδιώκουν την τριτοβάθμια εκπαίδευση, ιδιαίτερα από τη μεσαία τάξη, περισσότερες νέες γυναίκες από ποτέ ήταν πολύ έμπειρες στα μαθηματικά.

Γυναίκες-υπολογιστές Harvard επί τω έργω, γύρω στο 1890

Ο Edward Pickering του Αστεροσκοπείου του Χάρβαρντ αποφάσισε να προσλάβει μια ομάδα γυναικών, αφού απογοητεύτηκε όλο και περισσότερο με τους άνδρες βοηθούς του. 

Δήλωσε ότι η υπηρέτριά του, η Σκωτσέζα μετανάστρια Williamina Fleming, θα μπορούσε να κάνει καλύτερη δουλειά, οπότε την προσέλαβε μαζί με μια ομάδα γυναικών «υπολογιστών» στο μισό ποσοστό από αυτό που θα πλήρωνε για τους άνδρες. 

Η ομάδα των δέκα γυναικών, η οποία περιελάμβανε συγγενείς σεβαστών αστρονόμων ή προσωπικό παρατηρητηρίων, σύντομα ανακάλυψε πώς να μετρά τις αποστάσεις των αστεριών. Έγιναν γνωστές ως "Harvard Computers". 

Η υπηρέτρια του Pickering, Williamina, έγινε η πρώτη γυναίκα Αμερικανίδα πολίτης που εξελέγη στη Βασιλική Αστρονομική Εταιρεία το 1907.

Μέχρι τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, με όλα τα χέρια που χρειάζονταν για την πολεμική προσπάθεια, ο στρατός προσέλαβε μια ομάδα γυναικείων υπολογιστών για να υπολογίσει τις τροχιές πυροβολικού.

Αυτές οι γυναίκες εργάζονταν ως υποστήριξη στους μηχανικούς και προσλήφθηκαν επειδή η πληροφορική εξακολουθούσε να θεωρείται ταπεινή και χαμηλού κύρους εργασία. 

Πολύ βαρετό για τους υψηλά μορφωμένους άνδρες στο προσωπικό που ήθελαν πιο συναρπαστικές δουλειές. 

Αυτό αγνοεί το γεγονός ότι για να λύσουν αυτές τις εξισώσεις αυτές οι γυναίκες θα πρέπει να ξαναδουλέψουν τους ίδιους υπολογισμούς ξανά και ξανά για ώρες. 

Η πρώην υπάλληλος πληροφορικής, Marilyn Heyson, θυμόταν σε συνέντευξή της ότι η δουλειά ήταν διανοητικά ενδιαφέρουσα, αλλά ένας μαραθώνιος. 

Αυτοί οι υπολογισμοί δεν απαιτούσαν μόνο μεγάλη διανοητική αντοχή, υπομονή και προσοχή στη λεπτομέρεια, αλλά και προηγμένη μαθηματική ικανότητα.

Το 1939, η Barbara "Barby" Canright το 1939 ήταν η πρώτη γυναίκα που προσλήφθηκε ως γυναίκα υπολογιστής στο Jet Propulsion Laboratory της NASA. 

Ο υπολογισμός των πάντων με το χέρι - από το πόσοι πύραυλοι χρειάστηκαν για να γίνει ένα αεροπλάνο αερομεταφερόμενο μέχρι να υπολογίσει πώς να πάρει ένα βομβαρδιστικό 14.000 λιβρών στον αέρα - έπεσε ξεκάθαρα στους ώμους της Barby. 

Περισσότερες γυναίκες θα προσλαμβάνονταν για να βοηθήσουν την Barbara τα επόμενα χρόνια, συμπεριλαμβανομένων των Melba Nea, Virginia Prettyman και Macie Roberts, οι οποίες θα γίνονταν επόπτες του τμήματος ανθρώπινων υπολογιστών τους μέχρι το 1942, που αργότερα ονομάστηκε «γυναίκες πυραύλων». 

Η Roberts πήρε την απόφαση να προσλάβει μόνο γυναίκες στο τμήμα τους, καθώς ένοιωθε ότι οι άνδρες δεν θα δέχονταν καλά να διευθύνονται από μια γυναίκα αφεντικό και θα αποτίναζαν τη συνοχή της ομάδας.

Οι ευκαιρίες απασχόλησης που προηγουμένως ήταν κλειστές για πολλές περιθωριοποιημένες ομάδες ήταν πλέον ανοιχτές. Ασιάτισσες, Αφροαμερικανίδες, Εβραίες και επιζήσασες πολιομυελίτιδας προσλήφθηκαν ως υπολογιστές στα μέσα του αιώνα. Αυτό που κάποτε θεωρούνταν ως μια φθηνή εναλλακτική λύση για την πρόσληψη λευκών ανδρών, στην πραγματικότητα άνοιξε την πόρτα για τις γυναίκες και τις μειονότητες στους τομείς STEM (Επιστήμη, τεχνολογία, μηχανική και μαθηματικά).

Μέσα στη μυστική ατομική πόλη της Αμερικής, γνωστή ως Manhattan Project, οι γυναίκες προσλήφθηκαν ως υπολογιστές για να υπολογίσουν εκατοντάδες επαναλήψεις πολύπλοκων τύπων σχετικά με την πυρηνική σχάση. 

Η πρωτοπόρος του προγραμματισμού υπολογιστών, Δρ Grace Hopper, η οποία εφηύρε έναν από τους πρώτους συνδετήρες, έλυσε επίσης μια εξίσωση για το Σχέδιο Μανχάταν, η οποία θα έκανε την ατομική βόμβα να λειτουργήσει. Είπε ότι ο προγραμματισμός ήταν «σαν να σχεδιάζεις ένα δείπνο. Πρέπει να προγραμματίζεις εκ των προτέρων και να προγραμματίζεις τα πάντα, ώστε να είναι έτοιμα όταν τα χρειάζεσαι».

Η Marlyn Wescoff (όρθια) και η Ruth Lichterman επαναπρογραμματίζουν τον ENIAC το 1946.

Το 1946, όταν ο πρώτος πλήρως ηλεκτρονικός, προγραμματιζόμενος υπολογιστής στον κόσμο, γνωστός ως ENIAC (Electronic Numerical Integrator and Computer) τέθηκε σε λειτουργία για τον υπολογισμό των πινάκων βολής πυροβολικού για τον στρατό των Ηνωμένων Πολιτειών, προγραμματίστηκε από μια ομάδα έξι λαμπρών νεαρών γυναικών, όλες χωρίς τη χρήση γλωσσών προγραμματισμού ή εργαλείων. 

Ο ENIAC ζύγιζε περισσότερα από 60.000 κιλά, κάλυψε 1800 τετραγωνικά πόδια περιοχής, κατανάλωσε 150 κιλοβάτ ισχύος και κόστισε 500.000 δολλάρια για να κατασκευαστεί.

Σταθμός πτήσης υψηλής ταχύτητας NACA "Computer Room" (1949)

Χάρη στους πρόσφατα διαφοροποιημένους τομείς σταδιοδρομίας, θεσπίστηκαν πρακτικές ειδικά προς όφελος των γυναικών εργαζομένων, οι οποίες εξασφάλισαν μια άνευ προηγουμένου εργασιακή ασφάλεια που δεν είχαν βιώσει ποτέ πριν οι γυναίκες εργαζόμενες. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η πρωτοβουλία ελήφθη από τις γυναίκες σε αυτά τα τμήματα για την επιβολή πολιτικών που θα λάμβαναν υπόψη τις ανάγκες άλλων γυναικών.

Σε άλλους τομείς σταδιοδρομίας - ιδιαίτερα σε ανδροκρατούμενους τομείς - η πρόσληψη μιας νεαρής, παντρεμένης, άτεκνης γυναίκας θεωρήθηκε επικίνδυνη. Τι θα γινόταν αν είχε παιδιά; Σίγουρα δεν θα μπορούσε να φροντίσει τόσο το σπίτι όσο και τη δουλειά της ταυτόχρονα;

Annie, Easley, μία από τις πρώτες Αφροαμερικανίδες που εργάστηκαν στη NASA

Εκείνη την εποχή, η άδεια μητρότητας δεν υπήρχε, και ως αποτέλεσμα, συχνά στις γυναίκες που επρόκειτο να γίνουν μητέρες δεν προσφέρονταν επαναπρόσληψη μετά την άδεια για να γεννήσουν. Μερικές φορές, οι εργοδότες δεν ήθελαν να διακινδυνεύσουν καθόλου την πρόσληψη νεαρών παντρεμένων γυναικών.

Η Helen Ling, η οποία εργάστηκε στην ομάδα της Macie Roberts στη NASA, ήταν μια τέτοια γυναίκα που επέκτεινε τις ευκαιρίες σε γυναίκες που διαφορετικά δεν θα είχαν ποτέ την ευκαιρία σε αυτούς τους τομείς. 

Μόλις έγινε επόπτρια, προσέλαβε σκόπιμα γυναίκες που δεν είχαν υπόβαθρο μηχανικής και τις ενθάρρυνε να παρακολουθήσουν νυχτερινό σχολείο. 

Επέκτεινε επίσης την επαναπρόσληψη στις γυναίκες μετά την αποχώρησή τους για να γεννήσουν, επιβάλλοντας τη δική της άδεια μητρότητας άνευ αποδοχών.

Η Mary Jackson στη δουλειά NASA, Langley

Η υποψήφια για Όσκαρ ταινία του 2016 "Hidden Figures" ακολούθησε τις ζωές τριών πραγματικών μαύρων γυναικών που εργάστηκαν ως ανθρώπινοι υπολογιστές κατά τη διάρκεια του διαστημικού αγώνα. 

Η Dorothy Vaughan προσλήφθηκε στο Ερευνητικό Κέντρο Langley της NASA στη Βιρτζίνια το 1943 και μέχρι το 1951 έγινε η πρώτη Αφροαμερικανίδα μάνατζερ. Όπως και οι γυναίκες πριν από αυτήν, η Vaughan άρχισε να προσλαμβάνει άλλες γυναίκες στα τμήματά της. 

Την ίδια χρονιά, η Mary Jackson προσλήφθηκε και ένα χρόνο αργότερα, η Katherine Johnson θα ενταχθεί επίσης στην ομάδα. 

Μετά από μόλις δύο εβδομάδες στο διαχωρισμένο τμήμα υπολογιστών, η Johnson μεταφέρθηκε στο Τμήμα Έρευνας Πτήσεων του Langley και προσφέρθηκε να υπολογίσει πώς να κάνει τη διαστημική κάψουλα της NASA να προσγειωθεί σε μια συγκεκριμένη περιοχή δουλεύοντας τον υπολογισμό προς τα πίσω για να καθορίσει πότε πρέπει να απογειωθεί. 

Οι υπολογισμοί της ήταν αναπόσπαστο μέρος μερικών από τα μεγαλύτερα έργα της NASA, συμπεριλαμβανομένης της αποστολής του πρώτου ανθρώπου στο διάστημα, της αποστολής ενός αστροναύτη σε τροχιά γύρω από τη γη, της εκτόξευσης του Apollo 11 και της διασφάλισης της ασφαλούς επιστροφής του Apollo 13 μετά τη δυσλειτουργία του στο διάστημα.

Η Melba Roy (που απεικονίζεται το 1964) ήταν επικεφαλής της ομάδας μαθηματικών της NASA, γνωστών ως υπολογιστές που παρακολουθούν τους δορυφόρους Echo. Οι υπολογισμοί του Roy βοήθησαν στην παραγωγή των χρονοδιαγραμμάτων τροχιακών στοιχείων με τα οποία εκατομμύρια μπορούν να δουν τον δορυφόρο από τη Γη καθώς περνά από πάνω.

Σήμερα, δεν είναι ασυνήθιστο να μπορούμε να ονομάσουμε γυναίκες αστροναύτες ή επιστήμονες πυραύλων, αλλά εξακολουθεί να είναι σπάνιο. 

Οι γυναίκες προσλήφθηκαν στον τομέα της διαστημικής επιστήμης λόγω πρακτικών διακρίσεων χαμηλής αμοιβής και υποτίμησης. Σήμερα, οι διακρίσεις εξακολουθούν να υφίστανται σε νέες μορφές. Οι γυναίκες είναι τέσσερεις φορές πιο πιθανό να εγκαταλείψουν το πεδίο από τους άνδρες ομολόγους τους.

Μια μελέτη που έγινε από τον William Flaherty στο Williams College ανέφερε ότι οι γυναίκες ανέφεραν τα εμπόδια των προκαταλήψεων πρόσληψης, την έλλειψη ανάθεσης εργασίας επίβλεψης, τον υψηλότερο φόρτο εργασίας και τη σεξουαλική παρενόχληση ως λόγους για τους οποίους οι γυναίκες εγκατέλειψαν πρόωρα την καρριέρα τους. 

Οι διακρίσεις είναι ακόμη μεγαλύτερες για τις έγχρωμες γυναίκες που κερδίζουν πτυχία αστροφυσικής με πολύ χαμηλότερο ρυθμό και αντιμετωπίζουν ακόμη περισσότερα συστημικά εμπόδια λόγω της διαθεματικότητας της φυλής και του φύλου.

Πριν γίνει ανδροκρατούμενος, ο προγραμματισμός ηλεκτρονικών υπολογιστών ήταν μια πολλά υποσχόμενη επιλογή σταδιοδρομίας για τις γυναίκες, οι οποίες θεωρούνταν «φυσικές» σε αυτόν. 

Ακόμη και μέχρι τις δεκαετίες του '70 και του '80, οι γυναίκες πρωτοστάτησαν στον προγραμματισμό ως επάγγελμα, αλλά κάποια στιγμή γύρω στα μέσα της δεκαετίας του 1980, ο προσωπικός υπολογιστής μπήκε στην εικόνα και προωθήθηκε σε μεγάλο βαθμό ως αγορίστικο παιχνίδι και οι οικογένειες συνήθως τοποθετούσαν τον υπολογιστή στο δωμάτιο του αδελφού μέσα στο νοικοκυριό.

«Αυτή η ιδέα ότι οι υπολογιστές είναι για αγόρια έγινε μια αφήγηση», σημειώνει το NPR. «Έγινε η ιστορία που είπαμε στους εαυτούς μας για την επανάσταση των υπολογιστών. Βοήθησε να καθοριστεί ποιοι ήταν οι σπασίκλες και δημιούργησε την κουλτούρα των κομπιουτεράδων».

Αρκετά σύντομα, ο προγραμματισμός υπολογιστών μετατοπίστηκε σε έναν ανδροκρατούμενο τομέα με τον τρόπο που κάνουν οι περισσότερες βιομηχανίες: οι άνδρες στην εξουσία έδωσαν θέσεις και προαγωγές σε άλλους άνδρες, διατηρώντας τις γυναίκες σε χαμηλή ταπεινή θέση και μισθό ανεξάρτητα από το ταλέντο και την εμπειρία, και εδώ είμαστε σήμερα, προσπαθώντας να επαναφέρουμε τις γυναίκες στους τομείς STEM, αλλά κάνοντας πολύ λίγα για τις προκατειλημμένες πρακτικές πρόσληψης που το έκαναν έτσι.

Τούτου λεχθέντος; οι πιθανότητες που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες σε αυτόν τον τομέα δεν είναι ανυπέρβλητες, ειδικά με τις προσπάθειες που καταβάλλονται για να καταστεί η προοπτική μιας σταδιοδρομίας στο STEM πιο ελκυστική για τις γυναίκες και τα κορίτσια με πρωτοβουλίες όπως το Girl Start και το Girls Who Code. 

Το Recurse Centre στη Νέα Υόρκη είναι μια δωρεάν σχολή προγραμματισμού υπολογιστών που προσφέρει υποτροφίες 10.000 δολλαρίων για γυναίκες και άλλες ομάδες προγραμματιστές. Ορισμένα προγράμματα υπολογιστών κάνουν μια προσπάθεια να αλλάξουν το στυλ διδασκαλίας τους, κάνοντας το πρόγραμμά τους πιο διαδραστικό και προσανατολισμένο στους σπουδαστές.

Στο πρόγραμμα επιστήμης υπολογιστών του Harvey Mudd, το ήμισυ της σχολής είναι γυναίκες. Σύμφωνα με τον Mudd: «Σίγουρα βοηθάει να έχουμε πρότυπα και ενθουσιώδη μέλη ΔΕΠ που είναι γυναίκες».

Οι προκάτοχοι της σημερινής γενιάς γυναικών στην αστροφυσική έθεσαν ένα αξιοθαύμαστο θεμέλιο. Με τον τρέχοντα στόχο της αστρονομίας και της αστροφυσικής να μετατοπίζεται προς το στόχο της εισαγωγής γυναικών και κοριτσιών σε αυτούς τους τομείς σπουδών. Εναπόκειται στις μελλοντικές γενιές να συνεχίσουν να μετακινούν περαιτέρω το τέρμα και να χτίσουν κάτι για το οποίο αυτές οι γυναίκες θα ήταν περήφανες.

Συντάχθηκε απο την Shannon Rodgers

ΠΗΓΗ: Human Computer: The Forgotten Women's Profession (messynessychic.com)

ΠΗΓΗ: ΜΑΡΙΓΩ ΖΑΡΑΦΟΠΟΥΛΑ