«Εχθροί» στρατιώτες στον 1ο Παγκόσμιο Πόλεμο αδελφοποιούνται τα Χριστούγεννα
"... αυτοί που κάνουν κουμάντο δεν θα βρίσκονται ανάμεσα στους νεκρούς και τους σακατεμένους.
Και στο τέλος κάθε τουφεκιού είμαστε ίδιοι» - John McCutcheon Στον Α ́ Παγκόσμιο Πόλεμο, όπως συμβαίνει να ισχύει στους περισσότερους αμερικανικούς πολέμους, η ηγεσία της χριστιανικής εκκλησίας ενώθηκε στον πατριωτικό ζήλο με πολύ, αντίθετες με την διδασκαλία του Χριστού, εθνικιστικές και φυλετικές/θρησκευτικές θέσεις κυριαρχίας. Παραδόξως, οι θρησκευτικοί ηγέτες σε κάθε πλευρά της σύγκρουσης πίστευαν πραγματικά ότι ο Θεός ήταν με τη δική τους πλευρά. Και έτσι οι άμβωνες σε όλη την Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένων των Βρετανών, των Σκωτσέζων, των Γάλλων, των Βέλγων, των Γερμανών, των Αυστριακών, των Ούγγρων, των Ρώσων και των Ιταλών αντηχούσαν με θέρμη που κυμάτιζαν σημαίες, με σαφή μηνύματα στους καταδικασμένους πολεμιστές-γιους τους ότι ήταν θεόδοτο χριστιανικό καθήκον τους να βαδίσουν για να σκοτώσουν τους εξίσου νεαρούς χριστιανούς στρατιώτες εχθρούς τους, οι οποίοι είχαν επίσης υποστεί πλύση εγκεφάλου και ήταν επίσης βέβαιοι ότι ο Θεός ήταν με το μέρος τους.
Πέντε μήνες μετά τον άθλιο θάνατο και την καταστροφή του διαρκώς αδιέξοδου πολέμου χαρακωμάτων (με τη διαβόητη πλέον μαζική σφαγή μέσω πυροβολικού, πολυβόλων και δηλητηριωδών αερίων), ήρθαν τα πρώτα Χριστούγεννα του πολέμου στο Δυτικό Μέτωπο.
Τα Χριστούγεννα ήταν η ιερότερη Χριστιανική γιορτή σε όλες τις πλευρές του πολέμου, αλλά σε αυτή την εποχή της νοσταλγίας και της ανάγκης να ζεις στο κρύο, τη βροχή και το χιόνι, τα πρώτα Χριστούγεννα του πολέμου είχαν ιδιαίτερη σημασία. Η 24η Δεκεμβρίου 1914 θύμισε στους στρατιώτες το καλό φαγητό, τα ζεστά σπίτια και τις αγαπημένες οικογενειακές σχέσεις που είχαν αφήσει πίσω τους – και τις οποίες τώρα υποψιάζονταν ότι μπορεί να μην ξαναζήσουν. Οι σωματικά εξαντλημένοι, πνευματικά νεκρωμένοι, τραυματισμένοι από τη μάχη στρατιώτες και στις δύο πλευρές του No Man's Land αναζητούσαν απεγνωσμένα κάποια ανάπαυλα από τα γεμάτα νερό, μολυσμένα από αρουραίους και τώρα όλο και πιο παγωμένα χαρακώματα.
Οι στρατιώτες της πρώτης γραμμής και στις δύο πλευρές βρίσκονταν στο τέλος της συναισθηματικής τους ισορροπίας λόγω των αδυσώπητων μπαράζ πυροβολικού εναντίον των οποίων ήταν ανυπεράσπιστοι. Αν δεν σκοτώνονταν ή δεν ακρωτηριάζονταν από τους βομβαρδισμούς, αυτό που τελικά θα κατέστρεφε πολλούς από τους επιζώντες ήταν το «σοκ βομβαρδισμού» (τώρα γνωστό ως διαταραχή μετατραυματικού στρες που προκαλείται από τη μάχη – PTSD), με τους τρομακτικούς εφιάλτες, τη στέρηση ύπνου, την αυτοκτονία, την κατάθλιψη, την υπερ-εγρήγορση και άλλες ψυχικές και νευρολογικές διαταραχές. Άλλοι συνηθισμένοι «δολοφόνοι» ήταν η κακή τροφή, οι ψείρες, το πόδι της τάφρου (*), τα κρυοπαγήματα και τα γαγγραινώδη δάχτυλα των ποδιών και των δακτύλων.
Οι αυτοκτονικές «υπερβολικές» επιθέσεις εναντίον εχθρικών εστιών πολυβόλων διατάχθηκαν ανόητα και επανειλημμένα από ανώτερους αξιωματικούς όπως ο Sir Douglas Haig, ο οποίος δεν χρειάστηκε να συμμετάσχει στις αιματηρές επιθέσεις. Ο Sir Winston Churchill, υπό τον ρόλο του στη βρετανική ναυτική διοίκηση εκείνη την εποχή, προφανώς δεν είχε μάθει τίποτα από την καταστροφική τακτική του Haig όταν, ένα χρόνο αργότερα, διέταξε επίσης επανειλημμένες επιθέσεις εναντίον τουρκικών πυρών πολυβόλων στη διαβόητη σφαγή των στρατευμάτων της Αυστραλίας και της Νέας Ζηλανδίας στην Καλλίπολη, μια γκάφα για την οποία ο ντροπιασμένος Churchill παραιτήθηκε από την αποστολή του στο βρετανικό ναυαρχείο.
Η καθημερινή φρίκη του πολέμου χαρακωμάτων σημαδεύτηκε από τις κραυγές αγωνίας που προέρχονταν από τους τραυματίες στρατιώτες που έπρεπε να μείνουν κρεμασμένοι στο συρματόπλεγμα ή ξαπλωμένοι στους κρατήρες βομβών στη 'No Man's Land' – ο θάνατός τους συχνά καθυστερούσε για ημέρες. Η επίδραση στα στρατεύματα στα χαρακώματα που έπρεπε να αγνοήσουν ανήμπορα τις εκκλήσεις για βοήθεια ήταν τραυματική. Για διάφορους λόγους, το ηθικό των στρατευμάτων και στις δύο πλευρές της 'No Man's Land' είχε πιάσει πάτο κατά τη διάρκεια των μηνών που πλησίαζαν τα Χριστούγεννα.
Χριστούγεννα στα χαρακώματα
Έτσι, στις 24 Δεκεμβρίου 1914, τα εξαντλημένα στρατεύματα εγκαταστάθηκαν για να ανοίξουν χριστουγεννιάτικα δώρα από την Πατρίδα, περιμένοντας να έχουν κάποια ανάπαυλα από τον πόλεμο για μια ημέρα περίπου. Ένας μεγαλόψυχος (και παραπλανημένος) Κάϊζερ Γουλιέλμος είχε παραγγείλει ακόμη και 100.000 χριστουγεννιάτικα δέντρα με εκατομμύρια διακοσμητικά κεριά να σταλούν στο γερμανικό μέτωπο, αναμένοντας ότι μια τέτοια πράξη θα αναπτέρωνε το ηθικό των στρατευμάτων.
Η χρήση των γραμμών ανεφοδιασμού για τέτοια στρατιωτικά περιττά αντικείμενα φαινόταν να είναι μια αποδεκτή επένδυση για τον υπερβολικά έμπιστο αυτοκράτορα, αλλά οι στρατηγοί του διαφώνησαν. Κανείς, ωστόσο, δεν υποψιαζόταν ότι η ιδέα του χριστουγεννιάτικου δέντρου θα γύριζε μπούμερανγκ και αντ' αυτού θα ήταν καταλύτης για ένα διάσημο γεγονός στην ιστορία της ειρήνευσης που σχεδόν λογοκρίθηκε από την καταγεγραμμένη ιστορία.
Αυτό το αυθόρμητο γεγονός, η Χριστουγεννιάτικη Εκεχειρία του 1914, εκφράστηκε με διάφορους τρόπους σε πολλές τοποθεσίες κατά μήκος των 600 μιλίων χαρακωμάτων που εκτείνονταν σε όλη τη Γαλλία, αλλά ήταν ένα γεγονός που δεν θα επαναληφθεί ποτέ ξανά στην ιστορία του πολέμου.
Η παράδοση που προέκυψε από αυτή την αληθινή ιστορία ήταν ότι, στη σιωπή της νύχτας της παραμονής των Χριστουγέννων, οι Γερμανοί άρχισαν να τραγουδούν τα κάλαντα των Χριστουγέννων, με τους Βρετανούς, τους Γάλλους, τους Σκωτσέζους και τους Καναδούς να κάνουν το ίδιο, οι δύο πλευρές να ενώνονται δίγλωσσα όταν οι Γερμανοί τραγούδησαν το "Stille Nacht" ("Άγια Νύχτα"). Σύντομα, το θείο πνεύμα της ειρήνης και της «καλής θέλησης προς τους ανθρώπους» επικράτησε του δαιμονικού πνεύματος του πολέμου.
Ενώ συμμετείχαν στην ομάδα τραγουδώντας μαζί, οι άνδρες αισθάνθηκαν την κοινή ανθρωπιά τους και εμφανίστηκε η φυσική αποστροφή για τη δολοφονία, ξεπερνώντας την πλύση εγκεφάλου που είχαν υποστεί όλοι από τη βασική εκπαίδευση. Και για μια πολύτιμη ημέρα ή δύο, αυτοί οι άνδρες ανέβηκαν σε ένα επίπεδο ανθρωπιάς που δεν θα τους επέτρεπε να συνεχίσουν να σκοτώνουν άλλους ανθρώπους, ακόμη και αν διατάσσονταν να το κάνουν.
Μεμονωμένοι άοπλοι στρατιώτες, παρακούοντας τις εντολές των ανωτέρων τους, σηκώθηκαν προσεκτικά και βγήκαν από τα χαρακώματα τους στη Γη του Κανενός. Κανείς δεν άρχισε να πυροβολεί και σιγά-σιγά και τα δύο χαρακώματα άδειασαν και ξεκίνησε μια μοναδική γιορτή την παραμονή των Χριστουγέννων που δεν είχε συμβεί ποτέ πριν και που - αν το στρατιωτικό κατεστημένο του κόσμου έχει κάτι να πει γι' αυτό - δεν θα συμβεί ποτέ ξανά.
Στρατιώτες που πριν λίγα λεπτά ήταν θανάσιμοι εχθροί μοιράζονταν σοκολάτες, τσιγάρα, μπύρα, κρασί, Schnapps, φωτογραφίες από την πατρίδα και ποδοσφαιρικούς αγώνες. Ανταλλάχθηκαν ονόματα και διευθύνσεις και κάθε στρατιώτης που βίωσε πραγματικά το δραματικό γεγονός άλλαξε για πάντα.
Φυσικά, στο δρόμο τους κάθε στρατιώτης έπρεπε να περπατήσει γύρω από τρύπες οβίδων και πάνω από τα παγωμένα πτώματα των νεκρών φίλων τους, στα οποία αποδόθηκε σεβαστή ταφή την επόμενη ημέρα. Οι πρώην εχθροί βοηθούσαν ο ένας τον άλλον στο ιερό αυτό καθήκον.
Η προώθηση της ειρήνης στη Γη σε περιόδους πολέμου θεωρείται προδοσία
Η συναδέλφωση με τον εχθρό (και η άρνηση υπακοής σε διαταγές σε καιρό πολέμου) έχει ιστορικά θεωρηθεί από στρατιωτικούς διοικητές και πολιτικούς ως πράξη προδοσίας που πάντα τιμωρούνταν αυστηρά, μερικές φορές με συνοπτική εκτέλεση. Στην περίπτωση της Χριστουγεννιάτικης Εκεχειρίας του 1914, προσπαθώντας να αποφύγουν να τραβήξουν την προσοχή του κοινού σε αυτό το δυνητικά μεταδοτικό περιστατικό, οι περισσότεροι διοικητές απείλησαν με διάφορες τιμωρίες, αλλά μόνο λίγες εκτελέσεις έλαβαν χώρα.
Μια τιμωρία που αντιμετώπισαν πολλοί από τους πρόσφατα αντιπολεμικούς Γερμανούς στρατιώτες ήταν η μεταφορά τους στο Ανατολικό Μέτωπο, όπου στη συνέχεια αναμενόταν να σκοτώσουν και να πεθάνουν στις εξίσου αυτοκτονικές μάχες εναντίον Ορθόδοξων Χριστιανών στρατιωτών από τη Ρωσσία.
Η βραβευμένη ταινία (σχεδόν κερδίζοντας το Όσκαρ Καλύτερης Ξένης Ταινίας) που χαρακτηρίζει όμορφα το πνεύμα της Χριστουγεννιάτικης Εκεχειρίας είναι το "Joyeux Noel" (στα γαλλικά σημαίνει "Καλά Χριστούγεννα"). Το "Joyeux Noel" αφηγείται τη συγκινητική ιστορία που έχει προσαρμοστεί από τις πολλές ιστορίες και επιστολές που έχουν επιβιώσει από στρατιώτες που ήταν εκεί.
Πηγή εικόνας: https://www.thelittleprincecinema.com/selections/joyeux-noel
Αυτή η μοναδική ιστορία πολεμικής αντίστασης πρέπει να επαναλαμβάνεται ξανά και ξανά, αν θέλουμε να εκτροχιαστεί αποτελεσματικά η σύγχρονη εποχή των ψεύτικων πολέμων της αυτοκρατορίας και της εταιρικής κυριαρχίας.
Αυτοί οι ατελείωτοι πόλεμοι – που ακολουθούνται πάντα από ένοπλες κατοχές που αναπόφευκτα δημιουργούν ένοπλη αντίσταση και εξέγερση αργότερα – διεξάγονται από αφελείς αλλά πλήρως κατηχημένους, 'macho' εφήβους – πολλοί από τους οποίους προέρχονται από ευσεβείς χριστιανικές οικογένειες. Αυτοί οι όχι αρκετά συναισθηματικά ώριμοι έφηβοι διατρέχουν υψηλό κίνδυνο να υποστούν πνευματική βλάβη από την ενεργό συμμετοχή στα «πεδία θανάτου». Πράγματι, οι στρατιώτες μάχης είναι συχνά καταδικασμένοι σε μια ζωή συγκλονισμένη από την πραγματικότητα της PTSD (μετατραυματικό στρες) που προκαλείται από τη μάχη (ή κοινωνιοπαθητική διαταραχή προσωπικότητας), με αυτοκτονικότητα, ανθρωποκτονία, απώλεια θρησκευτικής πίστης, τραυματικές εγκεφαλικές βλάβες, ακόμη και νευρολογικές και αυτοάνοσες διαταραχές λόγω της επιθετικής ατζέντας υπερβολικού εμβολιασμού του Πενταγώνου (συχνά με πειραματικά, κακώς δοκιμασμένα, γρήγορα εμβόλια, συνήθως εγχυμένα χωρίς ενημερωμένη συγκατάθεση ως μέρος κάποιας μυστικής έρευνας για το έργο όπλων βιοάμυνας.
Φυσικά, οι μιλιταριστές κάθε εποχής στην ιστορία κάνουν ό, τι μπορούν για να εμποδίσουν τους στρατιώτες να βιώσουν την ανθρωπιά των εχθρών τους. Δεν θα έπρεπε αυτή να είναι η δουλειά των ιερέων, οι οποίοι υποτίθεται ότι είναι τροφοί των ψυχών εκείνων των στρατιωτών που βρίσκονται στη φροντίδα τους; Τα στοιχεία δείχνουν ότι οι στρατιωτικοί ιερείς αποφεύγουν να συμβουλεύουν τους στρατιώτες σχετικά με τον Χρυσό Κανόνα του Ιησού, τη σαφή εντολή του να αγαπούν τους εχθρούς τους ή την ηθική της Επί του Όρους Ομιλίας. Είμαι βέβαιος ότι θα υπήρχαν συνέπειες για έναν εφημέριο αν κάποιος ανακαλυπτόταν να το κάνει αυτό.
Οι στρατιωτικοί ιερείς είναι μέρος του μηχανισμού του πολέμου που δίνει πολύ λίγη προσοχή σε οποιαδήποτε από τις Δέκα Εντολές, ειδικά σε αυτές που λένε: «ου φονεύσεις» ή «δεν θα επιθυμήσεις το λάδι του πλησίον σου». Προς υπεράσπισή τους, οι στρατιωτικοί εφημέριοι, στην εκπαίδευσή τους στο σεμινάριο και, πιθανότατα, ακόμη και στην ανατροφή τους στο Κατηχητικό, μπορεί να μην είχαν ακούσει ποτέ για τις βαθιά σημαντικές αλήθειες του Ευαγγελίου σχετικά με τη μη κυριαρχία, τη μη αντεκδίκηση και την άνευ όρων αγάπη του φίλου και του εχθρού.
Θεολογικά τυφλά σημεία του πολέμου
Μερικά από αυτά τα θεολογικά τυφλά σημεία απεικονίζονται στο τέλος του "Joyeux Noel" σε μια δυνατή σκηνή που απεικονίζει μια αντιπαράθεση μεταξύ του αντιπολεμικού Σκωτσέζου εφημέριου και του φιλοπολεμικού επισκόπου του, ακριβώς καθώς ο ταπεινός εφημέριος χορηγούσε "τελευταίες τελετές" σε έναν ετοιμοθάνατο στρατιώτη. Ο επίσκοπος είχε έρθει για να τιμωρήσει τον εφημέριο και να τον απαλλάξει από τα καθήκοντά του λόγω της «προδοτικής και επαίσχυντης» συμπεριφοράς του στο πεδίο της μάχης (δηλαδή, να είναι ελεήμων και να αδελφοποιείται με τον εχθρό).
Ο αυταρχικός επίσκοπος αρνήθηκε να ακούσει όταν ο εφημέριος διακήρυξε ότι είχε μόλις τελέσει «την πιο σημαντική λειτουργία της ζωής μου» και ότι επιθυμούσε να μείνει με τους άνδρες του, οι περισσότεροι από τους οποίους έχαναν τη χριστιανική τους πίστη. Ο επίσκοπος αρνήθηκε οργισμένος το αίτημα του εφημέριου και τον έστειλε πίσω στην πατρίδα.
Στη συνέχεια, ο επίσκοπος έκανε ένα ξεσηκωτικό φιλοπολεμικό κήρυγμα σε μερικά νέα στρατεύματα που είχαν έρθει για να αντικαταστήσουν αυτά που τώρα αρνούνταν να σκοτώσουν πια. Τα λόγια του κηρύγματος επιλέχθηκαν από τους σεναριογράφους απευθείας από μια ομιλία που είχε εκφωνηθεί από έναν αγγλικανό επίσκοπο στην Αγγλία αργότερα στον πόλεμο. Η λεπτή αντίδραση του εφημέριου στην απόλυσή του απεικονίστηκε πολύ καλά από τους κινηματογραφιστές.
Το "Joyeux Noel" είναι μια σημαντική ταινία που αξίζει να αποτελεί ετήσιο εισιτήριο την περίοδο των Χριστουγέννων. Έχει ηθικά μαθήματα πολύ πιο ισχυρά από τις δεκάδες των συνήθως συνιστώμενων χριστουγεννιάτικων ταινιών όπως το "It's A Wonderful Life" ή το "A Christmas Carol".
Μερικά από τα μαθήματα της ιστορίας της Χριστουγεννιάτικης Εκεχειρίας απεικονίζονται στο σημαντικό τραγούδι του John McCutcheon, "Christmas in the Trenches" (**). Εδώ είναι οι στίχοι. Δώστε ιδιαίτερη προσοχή στην τελευταία γραμμή:
Χριστούγεννα στα χαρακώματα
Από τον John McCutcheon
Ω το όνομά μου είναι Francis Tolliver, κατάγομαι από το Λίβερπουλ
Πριν από δύο χρόνια ο πόλεμος με περίμενε μετά το σχολείο
Από το Βέλγιο και τη Φλάνδρα, τη Γερμανία μέχρι εδώ
Πολέμησα για τον βασιλιά και τη χώρα που αγαπώ, αγαπημένη
Ήταν Χριστούγεννα στα χαρακώματα και ο παγετός κρεμόταν τόσο πικρός
Τα παγωμένα χωράφια της Γαλλίας όπου ακόμη δεν τραγουδιώνταν χριστουγεννιάτικα τραγούδια
Οι οικογένειές μας πίσω στην Αγγλία μας έκαναν πρόποση εκείνη την ημέρα
στα γενναία και ένδοξα παλικάρια τους τόσο μακριά
Ήμουν ξαπλωμένος με τους συντρόφους μου στο κρύο και βραχώδες έδαφος
Όταν πέρα από τις γραμμές της μάχης ήρθε ένας πολύ περίεργος ήχος
Λέει τώρα ακούστε με αγόρια, κάθε στρατιώτης να κοπιάσει να ακούσει
Κάθώς μια νεαρή γερμανική φωνή τραγούδησε τόσο καθαρά
Να πάρει, τραγουδάει καλά ξέρεις, μου λέει ο σύντροφός μου
Σύντομα μία προς μία κάθε γερμανική φωνή ενώθηκε αρμονικά
Τα κανόνια σιώπησαν και τα σύννεφα αερίου δεν κυλούσαν πια
Καθώς τα Χριστούγεννα μας έφεραν ανάπαυλα από τον πόλεμο
Μόλις που είχαν τελειώσει και έγινε
μια ευλαβική παύση
"Ο Θεός να σας αναπαύσει, κύριοι", (ΣτΜ: "God Rest Ye Merry, Gentlemen", Χριστουγεννιάτικα κάλαντα) έπιασαν να τραγουδούν μερικά παλικάρια από το Κεντ
Το επόμενο πράγμα που τραγούδησαν ήταν "Stille Nacht", την "Άγια Νύχτα"
Και σε δύο γλώσσες ένα τραγούδι γέμισε αυτόν τον ουρανό
Υπάρχει κάποιος που έρχεται προς το μέρος μας τώρα, είπε ο φρουρός της πρώτης γραμμής.
Όλα τα βλέμματα ήταν καρφωμένα σε μια μοναχική φιγούρα που έβγαινε από την πλευρά τους
Η σημαία της εκεχειρίας του σαν χριστουγεννιάτικο αστέρι έλαμπε στο πεδίο τόσο φωτεινό
Καθώς περπατούσε γενναία άοπλος μέσα στη νύχτα
Στη συνέχεια, ένας-ένας και από τις δύο πλευρές, μπήκαμε στο No Man's Land
Χωρίς όπλο ούτε ξιφολόγχη, συναντηθήκαμε εκεί χέρι με χέρι
Μοιραστήκαμε κάποιο μυστικό κονιάκ και ευχηθήκαμε ο ένας στον άλλον να είναι καλά
Και σε έναν θερμό ποδοσφαιρικό αγώνα τους δώσαμε και κατάλαβαν
Ανταλλάξαμε σοκολάτες, τσιγάρα και φωτογραφίες από την πατρίδα
Αυτοί οι γιοι και οι πατέρες μακριά από τις δικές
τους οικογένειες
Ο νεαρός Sanders έπαιζε το ακορντεόν και είχαν ένα βιολί
Αυτή
η παράξενη και αταίριαστη ομάδα ανδρών
Σύντομα το φως της ημέρας τρύπωσε ύπουλα και η Γαλλία ήταν για άλλη μια φορά η Γαλλία
Με θλιβερούς αποχαιρετισμούς αρχίσαμε όλοι να επιστρέφουμε στον πόλεμο
Αλλά το ερώτημα στοίχειωνε κάθε καρδιά που έζησε εκείνη τη θαυμαστή νύχτα
Ποιανού την οικογένεια έχω σταθεροποιήσει στο στόχαστρό μου
Ήταν Χριστούγεννα στα χαρακώματα και ο παγετός κρεμόταν τόσο πικρός
Τα παγωμένα χωράφια της Γαλλίας ζεστάθηκαν, τα τραγούδια της ειρήνης τραγουδήθηκαν
Γιατί τα τείχη που είχαν κρατήσει ανάμεσά μας για να εκτελέσουν το έργο του πολέμου
Είχαν καταρρεύσει και είχαν φύγει για πάντα
Ω, το όνομά μου είναι Francis Tolliver, κι από το Λίβερπουλ κρατώ
Κάθε Χριστούγεννα που έρχονται από τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο
έχουν μάθει καλά το μάθημά τους
Γιατί αυτοί που κάνουν κουμάντο δεν θα βρίσκονται ανάμεσα στους νεκρούς και τους σακατεμένους.
Και στο τέλος κάθε τουφεκιού είμαστε ίδιοι
Η πλήρης έκδοση του "Joyeux Noel" είναι ακόμα διαθέσιμη στο διαδίκτυο. Προτείνω ανεπιφύλακτα την οικογενειακή προβολή για τις διακοπές των Χριστουγέννων.
Τα καλύτερα σε Gary G. Kohls, MD
/https://tf-cmsv2-smithsonianmag-media.s3.amazonaws.com/filer/20111223095103Andrew-and-Grigg-new-years-truce-world-war-i.jpg)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Ἐνημερώνουμε τοὺς ἀγαπητοὺς ἀναγνῶστες μας, ὅτι σχόλια, τὰ ὁποῖα ἐμπεριέχουν προσβλητικοὺς χαρακτηρισμούς, διαφημίζουν κόμματα ἢ εἶναι γραμμένα μὲ λατινικοὺς χαρακτῆρες (γκρήκλις), θὰ διαγράφωνται ἄνευ προειδοποιήσεως!