Ο εργολάβος του Covid προσέλαβε πρώην κατασκόπους της Μοσσάντ για να βρουν επιλήψιμα στοιχεία στο υπουργείο του Frank Vandenbroucke.
Φωτογραφία-εικονογράφηση: Dato Parualva/POLITICO (πηγή εικόνων μέσω Getty Images και Unsplash)
23 ΦΕΒΡΟΥΑΡIΟΥ 2024 5:04 ΜΜ CET
Η Βελγίδα αξιωματούχος υγείας νόμιζε ότι είχε συνέντευξη για δουλειά. Αλλά όταν μπήκε στο κομψό εστιατόριο στο κέντρο του Άμστερνταμ, βυθίστηκε σε μια περίεργη υπόθεση κατασκοπείας που σχεδίαζε να ανακαλύψει φερόμενη διαφθορά μέσα στην ίδια της την κυβέρνηση.
Η δημόσια υπάλληλος, η οποία για νομικούς λόγους δεν μπορεί να κατονομαστεί, γευμάτιζε με έναν μυστικό πράκτορα που παρίστανε το φαρμακευτικό στέλεχος. Συνεργάστηκε με μια ιδιωτική ομάδα κατασκοπείας γνωστή για την υπεράσπιση του φυλακισμένου σεξουαλικού παραβάτη Harvey Weinstein - και την βιντεοσκοπούσε κρυφά ενώ έτρωγαν.
Πάνω από εδέσματα της γαλλικής κουζίνας στην Brasserie 'Ambassade', η αξιωματούχος υγείας αποκάλυψε λεπτομέρειες για συμβόλαια της εποχής του Covid αξίας 48 εκατομμυρίων ευρώ που εξασφάλισε η βελγική κυβέρνηση με εταιρείες ιατρικών προμηθειών, σε μια υπόθεση που εμπλέκει τώρα έναν από τους κορυφαίους πολιτικούς της χώρας - και πιθανό υποψήφιο Ευρωπαίο Επίτροπο - Frank Vandenbroucke.
Το ζήτημα είναι αν οι συμβάσεις ανατέθηκαν δίκαια ή αν η ευνοιοκρατία και η αντίθετη προς τον ανταγωνισμό συμπεριφορά έπαιζαν ρόλο στο τμήμα του Vandenbroucke.
Η εταιρεία, Black Cube, που προσλήφθηκε από μια μικρή εταιρεία ιατρικών logistics, πέρασε μήνες δημιουργώντας ψεύτικα προφίλ LinkedIn, συνέδρια στο 'Zoom' και συναντήσεις για το "Edgewise Capital", έναν φαρμακευτικό όμιλο που δεν υπήρξε ποτέ. Ο στόχος ήταν να δελεαστεί η αξιωματούχος υγείας σε μια ψεύτικη συνέντευξη με την ελπίδα να συγκεντρωθούν στοιχεία ότι οι δημόσιοι διαγωνισμοί είχαν στηθεί.
Η ιατρική εταιρεία που προσέλαβε τον μυστικό πράκτορα, Medista, ισχυρίζεται ότι οι συμβάσεις ανατέθηκαν άδικα στην Movianto, έναν ανταγωνιστή.
Σε ένα βίντεο αυτής της συνάντησης που μοιράστηκε με τα βελγικά μέσα ενημέρωσης 'Het Laatste Nieuws' τον Δεκέμβριο, η δημόσια υπάλληλος, η οποία εργάζεται για τον Vandenbroucke - τον ισχυρό αντιπρόεδρο της κυβέρνησης και υπουργό Υγείας του Βελγίου - φαίνεται να συζητά ζωηρά μια κυβερνητική συμφωνία για τη διαχείριση των στρατηγικών αποθεμάτων φαρμάκων της χώρας και των διαγνωστικών αποτελεσμάτων.
«Ήρθα σε επαφή με [έναν διευθυντή της Moviando] για άλλη μια φορά για να μιλήσω σε βάθος για τον δεύτερο διαγωνισμό», φαίνεται να λέει η αξιωματούχος στο βίντεο, το οποίο δείχνει έναν πολυέλαιο στο παρασκήνιο. «Βρήκα έναν καλό δικηγόρο, μια καλή νομική ομάδα γι' αυτόν. Κάποιος άξιος για να τον βοηθήσει, γιατί είμαι σίγουρη ότι θα κάνει λάθη και δεν θα μπορέσω να το διορθώσω».
Μετά την αποκάλυψη της συνάντησης, η βελγική κυβέρνηση ξεκίνησε εσωτερικό έλεγχο σχετικά με ισχυρισμούς ότι είχαν νοθεύσει δημόσιο διαγωνισμό, ακριβώς τη στιγμή που οι πολιτικοί στο Βέλγιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προετοιμάζονται για εκλογές και ο δημόσιος έλεγχος των εκλεγμένων αξιωματούχων βρίσκεται στο αποκορύφωμά του.
Κακός συγχρονισμός
Στο επίκεντρο της ιστορίας βρίσκεται ένας απίθανος πρωταγωνιστής: η μικρή βελγική εταιρεία ιατρικών logistics, Medista. Όταν η εταιρεία έχασε ένα συμβόλαιο για τη διανομή εμβολίων σε άλλη ομάδα, πάτησε το πυρηνικό κουμπί, προσλαμβάνοντας την πρώην εταιρεία κατασκοπείας της Μοσσάντ.
Για τη Sarah Taybi, διευθύνουσα σύμβουλο της εταιρείας, ήταν ένα «ζήτημα αρχών», είπε σε συνέντευξή της στο POLITICO.
Η Medista ισχυρίζεται ότι έχει πέσει θύμα καρφώματος και ότι το βίντεο δείχνει την υπάλληλο να καυχιέται για το πώς βοήθησε την αντίπαλη επιχείρηση Movianto. Για την Medista, το βίντεο είναι απόδειξη της ασυνήθιστης άνεσης μεταξύ ενός δημόσιου υπαλλήλου και μιας ιδιωτικής εταιρείας που έπρεπε να ανταγωνιστεί για κρατικές συμβάσεις.
Η ιατρική εταιρεία που προσέλαβε τον μυστικό πράκτορα, Medista, ισχυρίζεται ότι οι συμβάσεις ανατέθηκαν άδικα στη Movianto, έναν ανταγωνιστή | Pool photo by Olivier Matthys via AFP/Getty Images
Από την αρχή της πανδημίας, η εταιρεία της Taybi είχε κερδίσει μια σειρά συμβάσεων για τη μεταφορά ιατρικών προμηθειών σε όλη τη χώρα. Η Medista κέρδισε περισσότερα από 40 εκατομμύρια ευρώ κατά τη διάρκεια δύο ετών και βασιζόταν σε ακόμη περισσότερα αφού κέρδισε ένα άλλο συμβόλαιο που σχετίζεται με τη διανομή εμβολίων μέχρι το 2025.
Ωστόσο, την άνοιξη του 2022, η βελγική κυβέρνηση ενημέρωσε τη Medista ότι η σύμβαση θα έληγε νωρίτερα από το αναμενόμενο για δημοσιονομικούς λόγους και ότι θα προκηρυσσόταν νέος δημόσιος διαγωνισμός. Η Medista αγωνίστηκε και έχασε από την Movianto.
"Χτίσαμε μια αποθήκη, επενδύσαμε στο μέλλον αυτής της σύμβασης και μας την πήραν", δήλωσε η Taybi, διευθύνων σύμβουλος της Medista.
Προσέλαβε την Black Cube για να συλλέξει στοιχεία που θα μπορούσαν να αποδείξουν ότι η Medista είχε αποκλειστεί άδικα από τον διαγωνισμό.
Παράλληλα με τα μυστικά πλάνα της Βελγίδας αξιωματούχου, η Black Cube έχει επίσης αποκτήσει βίντεο με τον μάνατζερ της Movianto να ισχυρίζεται ότι κέρδισε ένα δημόσιο συμβόλαιο χάρη στις «προσωπικές σχέσεις».
Η βελγική κυβέρνηση απάντησε στους ισχυρισμούς λέγοντας ότι τα βίντεο είναι επεξεργασμένα και ότι η έλλειψη πλαισίου καθιστά δύσκολη την αξιολόγηση εάν υπήρξε σαφής παραβίαση της διαδικασίας δημόσιων διαγωνισμών. Αλλά τα αποσπάσματα είναι αρκετά σοβαρά ώστε το υπουργείο Υγείας να ξεκινήσει εσωτερική έρευνα για τον εν λόγω διαγωνισμό.
Ακόμη και αν τα συμπεράσματά της, τα οποία αναμένονται αυτό το μήνα, επρόκειτο να ξεκαθαρίσουν τη βελγική κυβέρνηση, το σουρεαλιστικό επεισόδιο χρησιμεύει επίσης ως προειδοποιητική ιστορία για τους αξιωματούχους της ΕΕ. Καθώς τα κρούσματα συμβάσεων Covid πολλαπλασιάζονται στην Ευρώπη, εγείρουν υποψίες για τις αδυναμίες των δημόσιων διοικήσεων και διαβρώνουν την εμπιστοσύνη στους θεσμούς τους.
Για τον Βέλγο αναπληρωτή πρωθυπουργό Vandenbroucke, το έπος προκαλεί ανεπιθύμητη προσοχή στα μέσα ενημέρωσης, ειδικά πριν από τις εκλογές. Ο υπουργός είναι μεταξύ των πιθανών υποψηφίων που συζητούνται ως υποψήφιος για να γίνει το επόμενο αφεντικό υγείας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αν και η ομάδα του αρνείται ότι έχει αυτές τις φιλοδοξίες.
Για το αφεντικό της Medista, Taybi, έχει γίνει κάτι σαν προσωπική σταυροφορία.
«Νομίζω ότι η αλήθεια πρέπει να αποκαλυφθεί», δήλωσε η διευθύνων σύμβουλος. «Όταν είδα τα βίντεο, ένοιωσα ότι ήταν αξιοθρήνητο».
Υλικοτεχνικές διαφορές
Η Medista, η οποία έχει την έδρα της στρατηγικά τοποθετημένη κοντά στο αεροδρόμιο Zaventem των Βρυξελλών, προσλήφθηκε για πρώτη φορά από την κυβέρνηση τον Μάρτιο του 2020.
Τότε, η εταιρεία ήταν ένας σχετικά μικρός παίκτης στην ιατρική εφοδιαστική. Αλλά υπό την Taybi, η εταιρεία είχε δημιουργήσει ένα σύστημα ανιχνεύσιμης παράδοσης από άκρο σε άκρο, το οποίο είχε μεγάλη ζήτηση στην πανδημία.
«Ήμασταν 125 στην κορύφωση της πανδημίας», δήλωσε η Taybi, μιλώντας για τον αριθμό των εργαζομένων που είχε προσλάβει. «Είμαστε τώρα 25», είπε, καθισμένη στο γραφείο της στην τεράστια, και τώρα σε μεγάλο βαθμό άδεια, εγκατάσταση στα περίχωρα της πόλης.
Τα πράγματα έγιναν άσχημα για την εταιρεία στα μέσα του 2021, αφού το υπουργείο Υγείας ανέλαβε τη διαχείριση της σύμβασης από τη ρυθμιστική αρχή φαρμάκων του Βελγίου, ισχυρίστηκε η Taybi.
Πρώτον, μια σύμβαση διανομής εμβολίων αξίας περίπου 5 εκατομμυρίων ευρώ σταμάτησε νωρίς. Στη συνέχεια, η βελγική διοίκηση εξέδωσε τη σύμβαση αξίας 48 εκατομμυρίων ευρώ για διανομή εμβολίων και άλλες εργασίες πανδημίας στον ανταγωνιστή της Medista, Movianto.
Η Taybi προσέφυγε στο ανώτατο δικαστήριο του Βελγίου, το Συμβούλιο της Επικρατείας, για να ακυρώσει την απόφαση ανάθεσης της σύμβασης στη Movianto για λόγους τιμολόγησης και επικοινωνίας με το υπουργείο. Ωστόσο, το Δικαστήριο δήλωσε ότι κανένας από τους λόγους δεν αποδείχθηκε σοβαρός σε αυτό το στάδιο της διαδικασίας, προσθέτοντας: «Το αίτημα αναστολής σε περίπτωση εξαιρετικά επείγουσας ανάγκης πρέπει επομένως να απορριφθεί».
Η Taybi είχε μόνο 60 ημέρες για να συγκεντρώσει τα αποδεικτικά στοιχεία για μια έφεση για να αποδείξει ότι ο διαγωνισμός είχε στηθεί κατά της Medista, όχι αρκετό καιρό για να προσκομίσει τα αποδεικτικά στοιχεία και να ασκήσει έφεση κατά της απόφασης.
Είχε μόνο δύο επιλογές, της είπαν τότε οι δικηγόροι της Taybi: να περάσει από τα ποινικά δικαστήρια, μια μακρά διαδικασία που μπορεί να διαρκέσει περισσότερο από μια δεκαετία, χρόνο που δεν είχε, ή να ακολουθήσει την πιο ανορθόδοξη διαδρομή - και να προσλάβει την Black Cube.
Η Taybi είπε ότι δεν είχε τίποτα προσωπικό εναντίον του Vandenbroucke (ο πολιτικός εταίρος της Lionel Bajart προέρχεται από το φιλελεύθερο κόμμα Open VLD, το οποίο βρίσκεται σε συνασπισμό με το σοσιαλιστικό κόμμα "Vooruit" του Vandenbroucke). Αλλά ο υπουργός είχε δηλώσει δημοσίως ότι η Medista εγκαταλείφθηκε επειδή ήταν πολύ ακριβή. «Υπερασπίζομαι επίσης τη φήμη μου», είπε.
Παράλληλα με τα μυστικά πλάνα του Βέλγου αξιωματούχου, η Black Cube έχει επίσης αποκτήσει βίντεο με τον μάνατζερ της Movianto να ισχυρίζεται ότι κέρδισε ένα δημόσιο συμβόλαιο χάρη στις «προσωπικές σχέσεις» | Robin Van Lonkhuijsen/ANP/AFP via Getty Images
Παράλληλα με τα βίντεο κρυφής κάμερας που καταγράφονται από κατασκόπους, υπάρχει η πιο πεζή πραγματικότητα των αμφισβητούμενων τιμολογίων. Η Medista ισχυρίζεται ότι της οφείλονται 5 εκατομμύρια ευρώ, τα οποία δεν έχει ακόμη πληρωθεί από προηγούμενες συμβάσεις.
Σύμφωνα με εκπρόσωπο του βελγικού υπουργείου Υγείας, «εξακολουθούν να υπάρχουν τιμολόγια από τη Medista που αμφισβητούνται για διάφορους λόγους και αποτελούν αντικείμενο πολλών δικαστικών διαδικασιών».
Τόσο η δημόσιος υπάλληλος, όσο και η Movianto, φέρεται να έχουν υποβάλει καταγγελίες μετά τη δημοσίευση των βίντεο του Black Cube.
"Η Movianto ενήργησε σύμφωνα με όλες τις ισχύουσες νομικές διατάξεις", ανέφερε η εταιρεία σε γραπτή δήλωση, προσθέτοντας ότι η επαφή μεταξύ των δημόσιων αρχών και των υποψηφίων δεν απαγορεύεται απαραίτητα. «Είμαστε βέβαιοι ότι συμμορφωθήκαμε με όλους τους όρους της διαγωνιστικής διαδικασίας», ανέφερε η δήλωση.
Απαντώντας σε αίτημα για σχόλιο, η Black Cube δήλωσε ότι ήταν «περήφανη» για αυτό που είχε αποκαλύψει για τη Medista, προσθέτοντας: «Η Black Cube λειτουργεί αυστηρά σύμφωνα με τις νομικές συμβουλές από κορυφαίες δικηγορικές εταιρείες σε κάθε δικαιοδοσία όπου διεξάγονται οι επιχειρήσεις», πρόσθεσε.
Η εισαγγελία των Βρυξελλών, αρμόδια για τη διερεύνηση και την απαγγελία κατηγοριών για εγκλήματα στην περιοχή των Βρυξελλών, επιβεβαίωσε στην POLITICO ότι διεξάγεται έρευνα σχετικά με αυτά τα γεγονότα, αλλά αρνήθηκε να μοιραστεί περαιτέρω λεπτομέρειες, λέγοντας μόνο: «Γνωρίζουμε μια καταγγελία. Διερευνάται, αλλά δεν είμαστε σε θέση να παράσχουμε περαιτέρω πληροφορίες αυτή τη στιγμή», προσθέτοντας ότι η έρευνα ήταν «σε πλήρη εξέλιξη».
Για την Taybi, όλα όσα έχει επενδύσει βρίσκονται σε κίνδυνο, είπε. Αλλά δεν μετανοιώνει που προσέλαβε την υπηρεσία κατασκοπείας.
«Δεν μπορώ να ξεχάσω τι έχουμε κάνει και πώς μας έχουν αντιμετωπίσει», είπε, υποστηρίζοντας ότι ήταν η εταιρεία της που πλήρωσε εκ των προτέρων για τα εμβόλια του Βελγίου. «Μας χρωστάνε ακόμα 5 εκατομμύρια ευρώ».
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: ΜΑΡΙΓΩ ΖΑΡΑΦΟΠΟΥΛΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Ἐνημερώνουμε τοὺς ἀγαπητοὺς ἀναγνῶστες μας, ὅτι σχόλια, τὰ ὁποῖα ἐμπεριέχουν προσβλητικοὺς χαρακτηρισμούς, διαφημίζουν κόμματα ἢ εἶναι γραμμένα μὲ λατινικοὺς χαρακτῆρες (γκρήκλις), θὰ διαγράφωνται ἄνευ προειδοποιήσεως!