Η ΕΕ ανοίγει τον δρόμο για τη βιομετρική μαζική επιτήρηση

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εγκρίνει τον «νόμο για την τεχνητή νοημοσύνη», εγκαινιάζοντας τη μαζική παρακολούθηση στο όνομα της δημόσιας ασφάλειας

Σε μια κίνηση που ηχεί με οργουελιανές αποχρώσεις, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ώθησε τον νόμο για την τεχνητή νοημοσύνη από το εννοιολογικό λίκνο του το 2021 στον γκρεμό της νομικής πραγματικότητας, μετατρέποντας αυτό που κάποτε ήταν ένα προπύργιο ενάντια στο κύμα της βιομετρικής παρακολούθησης σε σημαιοφόρο του.

Αυτή η νομοθεσία, η οποία είναι έτοιμη να εξαπολυθεί στον ευρωπαϊκό λαό τον Μάϊο μετά τον καθαγιασμό του Συμβουλίου της ΕΕ, αποτελεί απόδειξη όχι της προστασίας των ατομικών ελευθεριών, αλλά μάλλον της υπολογισμένης διάβρωσής τους, που αναμένεται να εκδηλωθεί πλήρως μέχρι το 2025.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση, μέσα σε ένα κρεσέντο αυταρέσκειας, προανήγγειλε τη θέσπιση του νόμου για την τεχνητή νοημοσύνη ως ορόσημο στη νομοθετική ιστορία, προστάτη του κοινού καλού. 

Iσχυρίζονται ότι πρόκειται για ένα αριστούργημα ρύθμισης, σχεδιασμένο να ποιμαίνει τις τεράστιες δυνατότητες της τεχνητής νοημοσύνης, ενώ χαλιναγωγεί τα εκτεταμένα πλοκάμια των συστημάτων αναγνώρισης των αρχών επιβολής του νόμου.

Σύμφωνα με το λαμπερό αφήγημα της ΕΕ, αυτή η πράξη είναι ο προάγγελος της ασφάλειας, της συμμόρφωσης και της αναγέννησης της καινοτομίας, υποσχόμενη να προστατεύσει το θεμέλιο των ευρωπαϊκών αξιών - θεμελιώδη δικαιώματα, δημοκρατία, κράτος δικαίου και περιβαλλοντική ακεραιότητα - από τη σκιά των τεχνολογιών τεχνητής νοημοσύνης υψηλού κινδύνου.

Ωστόσο, κάτω από την επιφάνεια αυτών των μεγάλων δηλώσεων κρύβεται μια ανησυχητική πραγματικότητα. Αυτή η πράξη, παρά τις φαινομενικές διασφαλίσεις της, ενθαρρύνει ένα πλαίσιο που θα μπορούσε εύκολα να μεταμορφωθεί σε μηχανισμό επιτήρησης, καλυμμένο με το πρόσχημα της προόδου και της καινοτομίας.

Η απεικόνιση του νόμου για την τεχνητή νοημοσύνη από την ΕΕ ως πράξης εξισορρόπησης μεταξύ καινοτομίας και ατομικών ελευθεριών συγκαλύπτει τη ζοφερή προοπτική της διπλής χρήσης του: τόσο ως εργαλείο προόδου όσο και ως μέσο για πρωτοφανή επίπεδα επιτήρησης.

Αυτή η νομοθεσία εγείρει το φάσμα ενός μέλλοντος όπου τα άγρυπνα μάτια της τεχνητής νοημοσύνης είναι συνυφασμένα με τον ιστό της καθημερινής ζωής, υπό τη σημαία της δημόσιας ασφάλειας και τάξης. Μας ωθεί να αμφισβητήσουμε το πραγματικό κόστος της καινοτομίας, ιδιαίτερα όταν καταπατά την ιερότητα των προσωπικών ελευθεριών και της ιδιωτικής μας ζωής.

Είμαστε, ως πολίτες της ψηφιακής εποχής, άρα γε, έτοιμοι να πλοηγηθούμε στα θολά νερά αυτής της νέας πραγματικότητας, όπου τα όρια μεταξύ προστασίας και επιτήρησης γίνονται όλο και πιο δυσδιάκριτα;

Η Ευρωπαϊκή Ένωση θέτει τον νόμο για την τεχνητή νοημοσύνη ως ακρογωνιαίο λίθο της ηγεσίας της στον ψηφιακό τομέα, ωστόσο δεν μπορεί κανείς παρά να αναλογιστεί εάν αυτή η ηγεσία έρχεται εις βάρος των ίδιων των ιδανικών που επιδιώκει να προστατεύσει.

Οι ευρωβουλευτές από τα κόμματα των Πειρατών στέκονται ως σφοδρότατοι διαφωνούντες ενάντια σε αυτό το νομοθετικό ρεύμα, ρίχνοντας την ψήφο τους στις τρικυμιώδεις θάλασσες της αντιπολίτευσης. Η κριτική τους εξαρτάται από τις σκοτεινές τριμερείς διαπραγματεύσεις -έναν τριμερή διάλογο μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Συμβουλίου της ΕΕ- που, κατά την άποψή τους, επισκίασαν τη νομοθετική διαδικασία σε αδιαφάνεια.

Αυτή η έλλειψη διαφάνειας, υποστηρίζουν, όχι μόνο έχει αποδυναμώσει την αρχική πρόθεση του νόμου για την Τεχνητή Νοημοσύνη (ΑΙ), αλλά τον έχει μεταλλάξει σε ένα όχημα που επιβάλλει κυρώσεις στην ανάπτυξη αναξιόπιστων τεχνολογιών παρακολούθησης προσώπου και αναγνώρισης σε όλη τη δημόσια σφαίρα.

Τα λόγια του ευρωβουλευτή Patrick Breyer σκιαγραφούν μια ζοφερή εικόνα αυτών των τροπολογιών, εμπλέκοντάς τις ως τους ακρογωνιαίους λίθους στην κατασκευή μιας αρχιτεκτονικής επιτήρησης που υποστηρίζεται από τεχνολογίες γεμάτες λάθη και αμφίβολες πρακτικές τεχνητής νοημοσύνης.

«Ο νόμος για την τεχνητή νοημοσύνη είναι μια απογοήτευση για εμένα. Υπάρχει σαφής ανάγκη για κανόνες σχετικά με την τεχνητή νοημοσύνη. Ωστόσο, η σημερινή μορφή που προέκυψε από τις διαπραγματεύσεις με τις εθνικές κυβερνήσεις υπολείπεται αυτού που θα έπρεπε να είχε κάνει. 

Οι εθνικές κυβερνήσεις έχουν εισαγάγει ένα τμήμα που εκ των πραγμάτων δημιουργεί ένα νομικό πλαίσιο για την εκτεταμένη κατασκοπεία ανθρώπων από βιομετρικές κάμερες. 

Τέτοιες κάμερες, εξοπλισμένες με τεχνητή νοημοσύνη, είναι σε θέση να αναγνωρίζουν τα πρόσωπα των ανθρώπων και έτσι να παρακολουθούν ποιος ήταν πού, πότε και με ποιον. 

Ο νόμος για την τεχνητή νοημοσύνη θα έπρεπε να είχε απαγορεύσει ένα τέτοιο οργουελιανό εργαλείο, αλλά αντ' αυτού το νομιμοποιεί ρητά. Αυτή είναι μια παραβίαση της ιδιωτικής ζωής για την οποία οι Πειρατές δεν θα σηκώσουν ποτέ το χέρι τους. 

Είναι κρίμα, γιατί ο νόμος για την τεχνητή νοημοσύνη έχει επίσης τα θετικά του. Είμαι, για παράδειγμα, ευτυχής που μπόρεσα να διαπραγματευτώ κανόνες για το λεγόμενο e-proctoring. Προγράμματα που χρησιμοποιούνται για τον έλεγχο των μαθητών όταν δίνουν εξετάσεις στο διαδίκτυο. 

Εάν η τεχνητή νοημοσύνη είναι κακώς εκπαιδευμένη, μπορεί να αξιολογήσει, για παράδειγμα, τον θόρυβο από το διάδρομο σε έναν κοιτώνα ως εξαπάτηση. Δεδομένου του αντίκτυπου που μπορεί να έχει αυτό στη ζωή ενός νεαρού ατόμου, αξίζει να παρακολουθείται και να διασφαλιστεί ότι το πρόγραμμα λειτουργεί όπως πρέπει. 

Δυστυχώς, τελικά, όταν πρόκειται για τον νόμο περί Τεχνητής Νοημοσύνης, τα αρνητικά υπερτερούν των θετικών». — Patrick Breyer.

Ο συναγερμός του Breyer επεκτείνεται στο ευρύτερο οπλοστάσιο των εργαλείων παρακολούθησης που βρίσκονται τώρα στη διάθεση της κυβέρνησης της ΕΕ. Παρουσιάζει αυτά τα εργαλεία - που κυμαίνονται από την παρακολούθηση δημόσιων χώρων σε πραγματικό χρόνο έως τα συστήματα φυλετικής ταξινόμησης που τροφοδοτούνται από μια μάρκα τεχνητής νοημοσύνης που φλερτάρει με την ψευδοεπιστήμη - ως προάγγελο μιας αυταρχικής παλίρροιας, απειλώντας να βυθίσει τα δημοκρατικά θεμέλια της Ευρώπης κάτω από τα νερά ενός κράτους επιτήρησης υψηλής τεχνολογίας.

Απηχώντας τα συναισθήματα του Breyer, ο ευρωβουλευτής Marcel Kolaja του Τσεχικού Κόμματος Πειρατών εκφράζει μια παρόμοια απογοήτευση με την πράξη. Ο Kolaja καταγγέλλει τις νομοθετικές καταπατήσεις που γίνονται από τις εθνικές κυβερνήσεις στο πλαίσιο του νόμου, αντιλαμβανόμενος τους ως τους σιωπηλούς αρχιτέκτονες ενός νομικού οικοδομήματος που νομιμοποιεί τη μαζική παρακολούθηση σε πρωτοφανή κλίμακα.

Ο νόμος περί Τεχνητής Νοημοσύνης, στα μάτια του, είχε μια κρίσιμη ευκαιρία να υποβιβάσει το δυστοπικό φάντασμα της βιομετρικής παρακολούθησης που τροφοδοτείται από αυτήν στη σφαίρα των απαγορευμένων τεχνολογιών. 

Αντ' αυτού, επέλεξε να ασπαστεί και υιοθετήσει αυτό το οργουελιανό εργαλείο με ανοιχτές αγκάλες, επικυρώνοντας τη χρήση καμερών εξοπλισμένων με Τεχνητή Νοημοσύνη που χαρτογραφούν παρεμβατικά τα περίπλοκα μοτίβα της ανθρώπινης κίνησης και συσχέτισης.

Αυτό είναι το τοπίο που σκιαγραφούν αυτές οι φωνές διαφωνίας εντός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Μας προκαλούν να κοιτάξουμε πέρα από την βιτρίνα της ρυθμιστικής προόδου για να αμφισβητήσουμε τις αρχές που καθοδηγούν την πορεία μας προς ένα όλο και πιο ψηφιοποιημένο μέλλον.

Στην κριτική τους βρίσκεται ένα κάλεσμα προς τους πολίτες της Ευρώπης και πέραν αυτής: να φυλάξουν άγρυπνα τα προπύργια της ιδιωτικής ζωής και της προσωπικής ελευθερίας από τις σκιές της επιτήρησης.

ΠΗΓΗ: EU Paves the Way for Biometric Mass Surveillance (alilybit.com)

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: ΜΑΡΙΓΩ ΖΑΡΑΦΟΠΟΥΛΑ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟ SUBSTACK ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΣΕ ΠΑΛΑΙΟΤΕΡΕΣ ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΟΔΥΣΣΕΙΑΣ

ΟΔΥΣΣΕΙΑ: Αποτελέσματα αναζήτησης για Alilybit (odysseiatv.blogspot.com)