Σημεῖα τῶν καιρῶν! ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ Σ Ο Δ Ο Μ Ω Ν ;

 

(Τὸ κείμενο ποὺ ἀκολουθεῖ ἐγράφη ἀπὸ τὸν ἀείμνηστο ἐπίσκοπο Φλωρίνης Αὐγου­στῖνο τὸ 1982, ὅταν ἐπρόκειτο νὰ ψηφισθῇ τὸ συναινετικὸ διαζύγιο, νὰ ἐπανέλθῃ τὸ αὐτόματο διαζύγιο κ.ἄ.. Ἀναδημοσιεύεται σὲ ἐλαφρὰ ἁπλοποιημένη γλῶσσα, γιατὶ ἔχει πάλι ἐπικαιρότητα).

«Ἔστω ἡμῶν ἡ ἰσχὺς νόμος τῆς δικαιοσύνης» (Σ. Σολ. 2,11).

Ἡ πολυνομία καταντᾶ ἀνομία

Νόμοι, ἀγαπητοί μας, ἀνα­γνῶσται, νόμοι ἐπὶ νόμων. Ὀργανισμὸς νομοθετικῆς παραγωγῆς. Ἡ Βουλὴ τῶν Ἑλλήνων, σὰν ἄλλος φοῦρνος τοῦ Ναστραδὶν Χότζα, ἐπὶ αἰῶνα καὶ πλέον παράγει συνεχῶς νόμους. Μὲ τοὺς νόμους αὐτοὺς οἱ γεννήτορές των καυχῶνται, ὅτι θὰ διορθώσουν τὰ κακῶς κείμενα στὴν κοινωνία. Ἀλλ᾽ αὐτά, ἀντὶ νὰ διορθωθοῦν, χειροτερεύουν. Ἡ κατάστασι μοιάζει μὲ κουβάρι, ποὺ ματαίως προσπαθοῦν νὰ ξεμπλέξουν ἀδέξια χέρια μικροῦ παιδιοῦ. Νομοθετικὸ χάος! Θέσεις καὶ ἀντιθέσεις, καταφάσεις καὶ ἀντιφάσεις, ναὶ καὶ ὄχι, ἰδοὺ τί παρατηρεῖται ἀπὸ εἰδήμονες στὴν κειμένη κρατικὴ νομοθεσία. Πληθώρα νόμων. Λέγεται ὅτι τὸ σύνολο τῶν νόμων, οἱ ὁποῖοι ἔχουν ἐκδοθῆ ἀπὸ τὶς διάφρες κυβερνήσεις ποὺ ἐκυβέρνησαν τὸ ταλαίπωρο τοῦτο ἔθνος, ὑπολογίζεται σὲ τριάντα χιλιάδες (30.000) καὶ ἄνω. Φρίκη! Καὶ ἐνῷ μὲ στόμφο διακηρύττεται ὅτι ἄγνοια νόμου δὲν ἐπιτρέπεται, ἐν τούτοις εἶνε γεγονός, ὅτι οὔτε αὐτοὶ οἱ διαπρεπέστεροι τῶν δικηγόρων καὶ δικαστῶν γνωρίζουν ὅλους τοὺς νόμους. Ἔτσι ἡ πολυνομία καταντᾷ ἀνομία. Ὑπάρχουν πολλοὶ νόμοι ποὺ ἡ προέλευσί τους εἶναι σκοτεινή. Ψηφίστηκαν ἐσπευσμένα καὶ ἐν καιρῷ νυκτὸς ἀπὸ νυσταλέους βουλευτὰς πρὸς ἐξυπηρέτησιν ἀνόμων συμφερόντων ὡρισμένων ἀτόμων ἢ καὶ ἑνὸς μόνο ἀτόμου. Ἤ μήπως δὲν λέγεται ὅτι ὁ ἐπὶ τῆς προηγουμένης κυβερνήσεως ψηφισθεὶς νόμος περὶ αὐτομάτου διαζυγίου τεχνουργήθηκε πρὸς ἐξυπηρέτησιν ἰσχυρῶν ἢ κάποιου ἰσχυροῦ προσώπου; Δυστυχῶς βρισκόμαστε ἐμπρὸς σὲ ἐκφυλισμὸ τῆς κρατικῆς νομοθεσίας. Μόνο οἱ φωτογραφίες τους λείπουν.

Συνείδησις, ὁ ἄγραφος νόμος

Καὶ ἤδη ἐπίκειται ἡ ψήφισις νέου νόμου περὶ συναινετικοῦ διαζυγίου, ἐπαναφορᾶς τοῦ αὐτομάτου καὶ κάποιων ἄλλων παρομοίων θεμάτων. Ἐξ ἀφορμῆς τῆς ψηφίσεως τοῦ νόμου αὐτοῦ θὰ διατυπώσουμε ὡρισμένες κρίσεις, τὶς ὁποῖες καὶ ἄλλοτε ἔχουμε ἀναφέρει, ὅσον ἀφορᾶ τὸ κῦρος καὶ τὴν ἀξία τῆς κρατικῆς νομοθεσίας γενικά.

Ἐρωτοῦμε λοιπόν: Εἶνε ἀπεριόριστη ἡ ἐξουσία τοῦ κράτους στὸ νὰ νομοθετῇ; Δὲν ὑπάρχει κάποιο ἀνώτερο κριτήριο ἐπὶ τῇ βάσει τοῦ ὁποίου ἕνας κρατικὸς νόμος νὰ κρίνεται ὡς ἀκατάλληλος καὶ ἀσύμφορος; Στὸ ἐρώτημα αὐτὸ θὰ ἀπαντήσουμε συντόμως.

Ἐκτὸς ἀπὸ τοὺς νόμους, ποὺ ψηφίζει ἑκάστοτε ὁποιοδήποτε κράτος καὶ δημοσιεύει στὴν ἐφημερίδα τῆς κυβερνήσεως καὶ καλοῦνται οἱ πολίτες νὰ ἐφαρμόσουν μὲ ἀπειλὴ κυρώσεων σὲ περίπτωσι μὴ συμμορφώσεώς των πρὸς αὐτούς, ὑπάρχει καὶ ἕνας ἄλλος νόμος ὑπέρτερος ὅλων τῶν κρατικῶν νόμων. Ὁ νόμος αὐτὸς δὲν εἶνε γραμμένος σὲ χαρτὶ ἢ σὲ μαρμάρινες στῆλες, ὅπως ἐγράφοντο οἱ ἀρχαῖοι νόμοι, ἀλλὰ εἶνε ἄγραφος. Αὐτὸς εἶνε ὁ ἔμφυτος ἠθικὸς νόμος, ἡ φωνὴ τῆς συνειδήσεως, ποὺ προκαλεῖ τὸν θαυμασμὸ κάθε ἀνθρώπου ποὺ ἐξετάζει ἐμβριθῶς τὴν ἀνθρώπινη φύσι. Καὶ καθὼς εἶπε ἕνας ἀπὸ τοὺς νεώτερους φιλοσόφους, δύο πράγματα γεμίζουν τὴν ψυχή μου μὲ θαυμασμό· τὸ ἕνα εἶνε ὁ ἔναστρος οὐρανὸς καὶ τὸ ἄλλο ἡ φωνὴ τῆς συνειδήσεως. Ὁ ἄγραφος ἠθικὸς νόμος εἶνε φυτευμένος μέσα στὸ στῆθος κάθε ἀνθρώπου, ποὺ ἔζησε καὶ θὰ ζήσῃ μέχρι συντελείας τῶν αἰώνων. Νόμος ἀνεκρίζωτος. Κάνεις τὸ καλό; Ἐσωτερικὲς ἐπευφημίες ἀκούγονται. Μυριάδες εὖγε! Κάνεις τὸ κακό; Φοβερὰ «κατηγορῶ» ἀκούγονται, ποὺ εἶνε φοβερώτερα καὶ ἀπὸ τὰ κατηγορητήρια τῆς εἰσαγγελικῆς ἕδρας. Καὶ ἡ φωνὴ αὐτὴ τῆς ἀποδοκιμασίας σὲ ὡρισμένες περιπτώσεις εἶνε τόσο ἔντονη, ὥστε καὶ ἐγκληματίες ἔσπευσαν νὰ καταγγείλουν τοὺς ἑαυτούς των γιὰ ἐγκλήματα, γιὰ τὰ ὁποῖα δὲν ὑπῆρξε κανένας μάρτυρας.

Ὁ γραπτὸς νόμος τοῦ Εὐαγγελίου

Ἄγραφος ἠθικὸς νόμος! Καὶ ἂν ὁ νόμος αὐτὸς παρέμενε ἀδιάφθορος καὶ λειτουργοῦσε, ὅπως ὥρισε ὁ Δημιουργός, δὲν θὰ ὑπῆρχε ἀσφαλῶς ἀνάγκη εἰδικῶν γραπτῶν νόμων, ποὺ ὑποστηρίζουν τὴν ἠθικὴ καὶ τὸ δίκαιο. Ἀλλὰ λόγῳ διαφθορᾶς τοῦ ἀνθρωπίνου γένους, ἡ συνείδησι, τὸ ἐσωτερικὸ αὐτὸ ῥαντὰρ τοῦ ψυχικοῦ μας κόσμου, ἔπαθε βλάβη. Ἡ κεραία της δὲν λειτουργεῖ ὅπως πρίν. Συγκεχυμένη ἡ φωνή. Σοφὸς καθηγητὴς τῆς Θεολογίας καὶ φιλοσοφίας, ὁ ἀείμνηστος Χρ. Ἀνδροῦτσος, παρατηροῦσε· Ἡ φωνὴ τῆς συνειδήσεως, ἔλεγε, μοιάζει μὲ φωνὴ πετεινοῦ. Αὐτὴ ὅταν ὑπάρχῃ νηνεμία ἀκούγεται καθαρά. Ἀλλὰ σὲ καιρὸ θυέλλης δὲν ἀκούγεται καθόλου. Χίλιοι πετεινοὶ νὰ φωνάζουν, δὲν ἀκούγονται. Κάτι παρόμοιο συμβαίνει καὶ μὲ τὴ φωνὴ τῆς συνειδήσεως. Σὲ στιγμὲς ψυχικῆς ἠρεμίας αὐτὴ ἀκούγεται δυνατά, ἀλλὰ σὲ καιρὸ θυέλλης τῶν παθῶν καταπνίγεται κ᾽ ἐξαφανίζεται.

Πρὸς ἐνίσχυσιν δὲ τοῦ ἀγράφου ἠθικοῦ νόμου ἦλθε ὁ γραπτὸς ἠθικὸς νόμος. Αὐτὸς στὴν μὲν προχριστιανικὴ ἐποχὴ ἐκφράστηκε καὶ διατυπώθηκε, ἀτελέστερα βέβαια, ἀπὸ τὸ Μωυσῆ καὶ τοὺς προφῆτες τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης. Ἀλλὰ τὴν τέλεια ἔκφρασι καὶ διατύπωσί του βρῆκε αὐτὸς στὴν διδασκαλία τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, καὶ εἰδικώτερα στὴν Ἐπὶ τοῦ ὄρους ὁμιλία. Ἡ διδασκαλία αὐτὴ τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ δικαίως χαρακτηρίσθηκε ὡς ὁ τέλειος ἠθικὸς νόμος. Μιλώντας δὲ γι᾽ αὐτὴν ἕνας νεώτερος ποιητὴς καὶ φιλόσοφος εἶπε· Ἂς προάγωνται ὅσο θέλουν οἱ τέχνες καὶ οἱ ἐπιστῆμες· ποτέ δὲν θὰ ξεπεράσουν τὸ ἀπαστράπτον ὕψος τῆς Εὐαγγελικῆς νομοθεσίας.

Τὸ κτηνῶδες «ἐγώ» ζητεῖ ἐπιβράβευσιν

Ὁ ἄγραφος λοιπὸν ἠθικὸς νόμος καὶ παραπάνω ἀπὸ αὐτὸν ὁ γραπτὸς Εὐαγγελικὸς νόμος, ἰδοὺ τὰ ὑπέρτατα κριτήρια, ἐπὶ τῇ βάσει τῶν ὁποίων πρέπει νὰ ἐξετάζεται κάθε ἀνθρώπινος νόμος. Ἰδοὺ οἱ φραγμοί, ἀπὸ τοὺς ὁποίους πρέπει ν᾽ ἀναχαιτίζεται ὁ χείμαρρος τῶν ἀνθρωπίνων παθῶν.

Ἀλλὰ δυστυχῶς ἡ δύναμις πρὸς διαφθορὰν καὶ καταστροφήν, ποὺ ὑπάρχει μέσα στὸν καθένα καὶ ἡ ὁποία σὰν θηρίο καὶ σὰν κτῆνος φωλιάζει μέσα στὴν καρδιὰ τοῦ ἀνθρώπου, ὅταν ὁρμᾷ πρὸς τὰ ἔξω γιὰ νὰ κατακτήσῃ ἐξουσία, οὔτε ἀγράφους οὔτε γραπτοὺς νόμους, οὔτε ἀνθρώπινο οὔτε θεῖο δίκαιο, οὔτε συμβουλές καὶ παραινέσεις, οὔτε ἐλέγχους προφητῶν καὶ σοφῶν συμβούλων λαμβάνει ὑπ᾽ ὄψιν. Τυφλό, ἐγωιστικὸ καὶ ἀπαίσιο τὸ «ἐγώ», σὰν ἄλλος Λουδοβῖκος ΙΔ´ λέει· «Τὸ κράτος εἶμαι ἐγώ». Ναὶ τὸ «ἐγώ», τὸ κτηνῶδες τὸ ἄνομο καὶ ἀσεβές, μὲ ποικίλους τρόπους ἐκδηλώνεται καὶ κυριαρχεῖ στὶς διάφορες περιόδους διακυβερνήσεως τῶν λαῶν. Σκληρότερο μὲν ἐπὶ τῶν δικτατορικῶν καθεστώτων, πανουργότερο δέ, μὲ τέχνη καὶ μεθόδους Μακιαβέλλι, ἐπὶ τῶν λεγομένων φιλελευθέρων καὶ κοινοβουλευτικῶν καθεστώτων.

Πρόοδος κοινωνική, ἀπελευθέρωσις ἀπὸ προλήψεις καὶ δεισιδαιμονίες αἰώνων, ἰσότης μεταξὺ ἀνδρὸς καὶ γυναικός καὶ ὅ,τι ἄλλο προβάλλεται πρὸς δημιουργίαν ἐντυπώσεων, νά τί κοάζουν σὰν ἄλλοι βάτραχοι οἱ λεγόμενοι κουλτουριάρηδες, καθὼς πλησιάζει ἡ ψήφισι τοῦ νομοσχεδίου «περί ἀναμορφώσεως» τοῦ Οἰκογενειακοῦ δικαίου. Ἰδίως φωνάζουν κάποιες γυναῖκες, ἄπιστα καὶ διαφθαρμένα ὄντα, ποὺ ἐμπαίζουν Θεὸ καὶ ἱερά Μυστήρια. Ἀλλὰ σημειῶστε το καλά· αὐτὲς πρῶτες θὰ πληρώσουν ἀκριβὰ τὶς συνέπειες αὐτῶν τῶν ἐκφυλιστικῶν νόμων.

Ἀπὸ ἕνα νόμο, ποὺ φαίνεται ὅτι ἀπελευθερώνει τὴ γυναῖκα, νικητής καὶ θριαμβευτὴς θὰ βγῇ τελικὰ τὸ ἀνδρικὸ κτῆνος, τὸ ὁποῖο μὲ μιὰ κλωτσιὰ θὰ στέλνῃ τὴ γυναῖκα στὸ σπίτι τοῦ πατέρα της, γιὰ νὰ δημιουργῇ νέες σχέσεις καὶ νέα θύματα. Συναινετικὸ καὶ αὐτόματο διαζύγιο στὴν πρᾶξι εἶνε τὸ ρεπούδιο τῆς ἀρχαίας ῥωμαϊκῆς παρακμῆς, ποὺ τόσο ἤλεγξε ὁ ἀείμνηστος καθηγητὴς τῆς Νομικῆς Σχολῆς Ἀλέξανδρος Τσιριντάνης.

Πρὸς ἀνίερον καὶ ἀναιδῆ νομοθεσίαν;

Νόμος περὶ συναινετικοῦ διαζυγίου καὶ ὅποιος ἄλλος παρόμοιος, στὴν οὐσία εἶνε μοιχεία, ποὺ βραβεύεται ἐπισήμως στὴν αἴθουσα τῆς Βουλῆς τῶν Ἑλλήνων! Τῆς Βουλῆς, ποὺ θὰ ἔπρεπε νὰ βουλεύεται κάτω ἀπὸ τὴ σκιὰ τοῦ ἐσταυρωμένου Λυτρωτοῦ καὶ μέσα στὸ πλαίσιο τοῦ ἰσχύοντος Συντάγματος, τὸ ὁποῖο ἀναγνωρίζει τὴν Ἐκκλησία ὡς σπουδαῖο παράγοντα τῆς θρησκευτικῆς καὶ κοινωνικῆς ζωῆς τῶν Ἑλλήνων.

Ἀλλά, ὅταν ψηφισθῇ ὁ νόμος αὐτός, ποιός ἐγγυᾶται ὅτι δὲν θὰ βαδίσουμε πρὸς τὸ χειρότερο; Σήμερα ἐναντίον τοῦ Εὐαγγελικοῦ νόμου, αὔριο καὶ μεθαύριο ἐναντίον καὶ τοῦ ἀγράφου, τοῦ φυσικοῦ νόμου, ὁ ὁποῖος ἀπεχθάνεται τὶς παρὰ φύσιν σχέσεις ἀνδρῶν καὶ γυναικῶν. Μήπως αὐτὸ δὲν συνέβη στὴν Ἀγγλία, ἡ ὁποία ἄλλοτε ἐκαυχᾶτο γιὰ τὴν αὐστηρότητα τῶν ἠθῶν της; Ἐκεῖ στὴ Βουλὴ τῶν Λόρδων ψηφίσθηκε πρὸ ἐτῶν νόμος ὑπὲρ τῶν ὁμοφυλοφίλων, ὁ ὁποῖος προκάλεσε τὴν ἀγανάκτησι τοῦ ἐθνικοῦ ἥρωος τῆς Ἀγγλίας, τοῦ χριστιανοῦ Μοντγκόμερυ, τοῦ νικητοῦ τοῦ Ἐλ Ἀλαμέιν. Αὐτὸς γεμᾶτος ἀηδία γιὰ τὸ κατάντημα τῆς πατρίδος του, ἐπέστρεψε τὰ παράσημά του καὶ εἶπε· Ὕστερα ἀπὸ τὸ νόμο αὐτὸν ντρέπομαι ποὺ εἶμαι Ἄγγλος. Ἐκεῖ λοιπόν, κύριοι βουλευταὶ τῆς Ἑλλάδος, συμπολιτεύσεως καὶ ἀντιπολιτεύσεως, ἐκεῖ θέλετε νὰ καταντήσουμε; Μὴ γένοιτο!

Ἐρωτήσατε τὸν λαόν;

Ἀλλ’ ἀκοῦμε μερικούς νὰ διαμαρτύρωνται γιὰ ὅσα γράφουμε καὶ κηρύττουμε, καὶ μὲ τὴ γλῶσσα τοῦ τέως ὑπουργοῦ κ. Ἀλεξανδρῆ νὰ λένε μὲ ἰταμότητα· Κύριοι παπάδες καὶ δεσποτάδες! ἐμεῖς εἴμαστε ἐξουσία νομοθετική, ποὺ προερχόμαστε ἀπὸ ἐλεύθερες ἐκλογές, καὶ τὴ νομοθετική μας ἐξουσία δὲν τὴν διαπραγματευόμεθα μὲ κανένα. Ὅ,τι θέλουμε κάνουμε. Πάει πλέον ἡ ἐξουσία τῆς Ἐκκλησίας!…

Μιλᾶτε, λοιπόν, μὲ γλῶσσα Λουδοβίκου ΙΔ´; Ἀλλὰ λέτε, ὅτι εἶστε κοινοβουλευτικοὶ ἄνδρες καὶ ἀντλεῖτε τὴ δύναμί σας ἀπ᾽ εὐθείας ἀπὸ τὸ λαό; Τολμῆστε τότε νὰ διενεργήσετε δημοψήφισμα ἐπὶ τοῦ φλέγοντος κοινωνικοῦ καὶ θρησκευτικοῦ θέματος ποὺ ἀνακινεῖτε, καὶ θὰ διαπιστώσετε ὅτι τὸ 95% καὶ πλέον τοῦ λαοῦ θὰ σᾶς καταψηφίσῃ, ὅπως ἀπέδειξε ἡ 5μηνος ἐφαρμογὴ τοῦ πολιτικοῦ «γάμου». Καὶ λοιπὸν θὰ ψηφίσετε νόμο, τὸν ὁποῖο ἐπρότειναν λίγα πρόσωπα, μεταξὺ τῶν ὁποίων συγκαταλέγεται καὶ κάποια κυρία, ἡ ὁποία καπηλικῶς ἐξύβρισε τὰ ἱερὰ Μυστήρια, καὶ κάποιος ἄλλος κύριος (καθηγητής) ποὺ μισεῖ τὴν Ὀρθοδοξία;

Δηλώνομεν· Θ᾽ ἀντισταθῶμεν!

Ἀλλὰ κύριοι κοινοβουλευτικοὶ ἄνδρες! Εἶστε ἀδίστακτοι καὶ ἐπιμένετε νὰ ψηφίσετε τὸ νομοσχέδιο αὐτό; Ἐλεύθεροι εἶστε. Ψηφίστε το γιὰ τοὺς ἑαυτούς σας, γιὰ τὶς γυναῖκες σας καὶ γιὰ τὶς κόρες σας. Ψηφίστε το γιὰ ὅσους ἐτέλεσαν καὶ τελοῦν πολιτικὸ «γάμο». Δὲν σᾶς ἐπιτρέπεται ὅμως νὰ τὸ ψηφίσετε αὐτὸ γιὰ τὴν Ἐκκλησία, γιὰ ἐκείνους ποὺ τέλεσαν καὶ τελοῦν θρησκευτικὸ γάμο. Διότι ἡ Ἐκκλησία μας, ὡς αὐτόνομη καὶ αὐτοδιοίκητη κοινωνία, κυβερνᾶται μὲ νόμους ποὺ θέσπισε ὁ αἰώνιος νομοθέτης της, ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός· μὲ νόμους ποὺ ἐκήρυξαν καὶ ἑρμήνευσαν σὲ Τοπικὲς καὶ Οἰκουμενικὲς Συνόδους μεγάλοι πατέρες καὶ διδάσκαλοι τῆς Ἐκκλησίας. Ἡ δική σας, ἡ κρατικὴ νομοθεσία, εἶνε ἐλεύθερη νὰ ἐκφυλισθῇ καὶ νὰ γίνῃ νομοθεσία Σοδόμων καὶ Γομόρρας· ἀλλὰ ἡ νομοθεσία τῆς Ἐκκλησίας θὰ παραμείνῃ ὡς κορυφή, ὅπου θὰ λάμπῃ τὸ αἰώνιο φῶς τοῦ Χριστοῦ. Κάμπος, τέλμα, δὲν θὰ γίνῃ ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία.

Δηλώνουμε δὲ ἐπ᾽ εὐκαιρίᾳ ὅτι, ἐὰν ψηφισθῇ τὸ ἀνώτερω νομοσχέδιο ὅπως εἶνε, χωρὶς νὰ ληφθῇ κἂν ὑπ᾽ ὄψιν ἡ γνώμη τῆς Ἐκκλησίας, καὶ ἐὰν οἱ θρησκευτικοὶ γάμοι ἀρχίσουν νὰ διαλύωνται, ὅπως καὶ οἱ πολιτικοί, ἐμεῖς προσωπικά, ὅπως ἐπράξαμε καὶ στὴν περίπτωσι τοῦ αὐτομάτου, δὲν θὰ ὑπογράψουμεν τέτοια (συναινετικὰ) διαζύγια. Καὶ ὄχι μόνο ἐμεῖς, ἀλλὰ καὶ ὅλοι οἱ Ἐπίσκοποι, οἱ ὁποῖοι ἔχουν κάποια ἐπίγνωσι τῆς ἱερᾶς ἀποστολῆς τους στὸν κόσμο. Πόθος μας, ὁραματισμός μας, εἶνε μία ἐλευθέρα καὶ ζῶσα Ἐκκλησία, μακριὰ ἀπὸ κάθε κοσμικὴ ἐπέμβασι στὴν ἱερὴ ἀποστολή της.

Ἡ γραμμή τῶν Πατέρων

Τέλος δημοσιεύουμε σὲ μετάφρασι περικοπὲς ἀπὸ ὁμιλίες δύο μεγάλων πατέρων τῆς Ἐκκλησίας, τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου καὶ τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Δαμασκηνοῦ. Στὴν πρώτη περικοπὴ ὁ ἱ. Χρυσόστομος σαφῶς διακρίνει μεταξὺ κρατικῆς καὶ εὐαγγελικῆς νομοθεσίας, στὴν δεύτερη ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνὸς ἀπευθύνεται μὲ χαρακτηριστικὴ παρρησία πρὸς ἄρχοντα, ὁ ὁποῖος ἤθελε νὰ ἐπιβάλλῃ τὸ ἀντιχριστιανικὸ του θέλημα στὴν Ἐκκλησία.

Ἰδοὺ οἱ περικοπές:

Α´

«Θὰ σᾶς πῶ τὶς κρίσεις ὄχι μόνο τοῦ ὄχλου ἀλλὰ καὶ τὶς κρίσεις αὐτῶν ποὺ θεωροῦνται ὅτι εἶνε σοφώτατοι, αὐτῶν ποὺ χειρίζονται τὴ νομοθετικὴ ἐξουσία. Διότι γιὰ τοὺς πολλοὺς ποιός θεωρεῖται περισσότερο σοφὸς ἀπὸ ἐκεῖνον ποὺ κρίθηκε ἄξιος νὰ νομοθετῇ σὲ πόλεις καὶ στοὺς λαούς; Ἀλλ᾽ ὅμως στοὺς σοφοὺς αὐτοὺς τὸ νὰ πορνεύῃ κανεὶς δὲν φαίνεται καθόλου κακὸ οὔτε ἄξιο τιμωρίας· κανένας τοὐλάχιστον νόμος τῆς πολιτείας δὲν τὸ τιμωρεῖ, οὔτε ἔσυρε σὲ δικαστήριο ἐξ αἰτίας του, ἀλλὰ καὶ ἂν κανεὶς ὡδηγοῦσε γι᾽ αὐτὰ καὶ σὲ δικαστήριο, οἱ πολλοὶ περιγελοῦν καὶ ὁ δικαστὴς δὲν θὰ τὸ ἀνεχθῇ. Τὸ νὰ παίζῃ πάλι κανεὶς ζάρια δὲν τιμωρεῖται ἀπὸ αὐτούς, καὶ κανένα ἐκεῖνοι δὲν τιμώρησαν ποτὲ γι᾽ αὐτά. Τὸ νὰ μεθᾷ κάνεις καὶ νά ᾽νε γαστρίμαργος γιὰ πολλοὺς ὄχι μόνο δὲν εἶνε ἀξιόμεμπτο, ἀλλὰ καὶ θεωρεῖται ὅτι εἶνε ὀρθὴ πρᾶξι…  Ἡ βλασφημία πάλι δὲν θεωρεῖται καθόλου φοβερὸ γιὰ τοὺς νομοθέτες· κανένας τοὐλάχιστον ποὺ βλασφήμησε τὸ Θεὸ δὲν ὡδηγήθηκε στὸ δικαστήριο καὶ δὲν τιμωρήθηκε. Ἀλλὰ ἐὰν μὲν κλέψῃ κανεὶς τὸ ῥοῦχο ἢ ἀφαιρέσῃ πορτοφόλι, τὸν τιμωροῦν καὶ τὰ πλευρά του ἀνοίγουν (μὲ μαστίγωσι) καὶ σὲ θάνατο τὸν παραδίδουν πολλὲς φορές· ὅταν ὅμως βλασφημῇ τὸ Θεό, δὲν ἐνοχοποιεῖται ἀπὸ τοὺς κρατικοὺς νομοθέτες. Καὶ ἂν κάποιος ποὺ ἔχει μία γυναῖκα δούλη τὴν ἀτιμάσῃ, θεωρεῖται μηδαμινὸ ἀπὸ τοὺς περισσοτέρους ἀνθρώπους κατὰ τοὺς νόμους τῆς πολιτείας»

(Ἰωάννης Χρυσόστομος· Migne 61,102)

B´

«Δὲν εἶνε ἔργο τῶν βασιλέων νὰ νομοθετοῦν στὴν Ἐκκλησία… Τῶν βασιλέων φροντίδα εἶνε ἡ εὐημερία τῆς χώρας· ἡ δὲ γαλήνη τῆς Ἐκκλησίας εἶνε φροντίδα τῶν ποιμένων καὶ διδασκάλων. Λῃστρικὴ ἔφοδος εἶνε αὐτὴ ἡ ἐπέμβασι στὴν Ἐκκλησία, ἀδελφοί. Ὁ Σαοὺλ ἔσχισε τὸ ἔνδυμα τοῦ Σαμουήλ, καὶ τί ἔπαθε; Ἔσχισε ὁ Θεὸς τὴν βασιλεία του καὶ τὴν ἔδωσε στὸν πραότατο Δαυΐδ (βλ. Α´ Βασ. 15,27). Ἡ Ἰεζάβελ κατεδίωξε τὸν Ἠλία (βλ. Γ´ Βασ. 19,2) καὶ κατέγλειψαν οἱ χοῖροι καὶ οἱ κύνες τὸ αἷμα της, καὶ οἱ πόρνες λούστηκαν μ᾽ αὐτὸ (βλ. Δ´ Βασ. 9,36). Ὁ Ἡρῴδης σκότωσε τόν Ἰωάννη καὶ ξεψύχησε, ἀφοῦ τὸν ἔφαγαν τὰ σκουλήκια (βλ. Πράξ. 12,23). Καὶ τώρα ὁ μακάριος Γερμανός, ποὺ ἡ ζωὴ καὶ ἡ διδασκαλία του ἄστραφτε, ῥαπίστηκε καὶ ἐξωρίστηκε, καὶ ἄλλοι πολλοὶ ἐπίσκοποι καὶ πατέρες ποὺ δὲν γνωρίζουμε τὰ ὀνόματά τους. Αὐτὸ δὲν εἶνε λῃστρικό; Ὁ Κύριος, ὅταν τὸν πλησίασαν μὲ πειρακτικὴ διάθεσι οἱ γραμματεῖς καὶ οἱ φαρισαῖοι, γιὰ νὰ τὸν παγιδεύσουν μὲ κάποιο λόγο καὶ τὸν ῥώτησαν «Ἐπιτρέπεται νὰ δίνουμε κῆνσο στὸν Καίσαρα;», τοὺς ἀποκρίθηκε· «Φέρτε μου ἕνα νόμισμα». Κι ἀφοῦ αὐτοὶ τοῦ ἔφεραν εἶπε· «Τὴν εἰκόνα τίνος ἔχει;». Ὅταν αὐτοὶ τοῦ εἶπαν «Τοῦ Καίσαρος», λέει· «Ἀποδῶστε τὰ τοῦ Καίσαρος στὸν Καίσαρα καὶ τὰ τοῦ Θεοῦ στὸν Θεό» (Ματθ. 22,17-21). Ὑποτασσόμεθα σ᾽ ἐσένα, βασιλιά, ὡς πρὸς τὰ βιοτικὰ πράγματα, φόρους δηλαδή, δασμούς, δοσοληψίες, γιὰ ὅσα οἱ ὑποθέσεις μας σοῦ ἔχουν ἀνατεθῆ· γιὰ τὴν διοίκησι ὅμως τῆς Ἐκκλησίας ἔχουμε τοὺς ποιμένες, ποὺ μᾶς δίδαξαν τὸν θεῖο λόγο καὶ καθώρισαν τοὺς ἐκκλησιαστικοὺς θεσμούς. Δὲν μετακινοῦμε τὰ αἰώνια σύνορα, ποὺ ἔθεσαν οἱ πατέρες μας, ἀλλὰ κρατοῦμε τὶς παραδόσεις, ὅπως τὶς παραλάβαμε. Γιατὶ ἂν ἀρχίσουμε, ἔστω λίγο – λίγο, νὰ γκρεμίζουμε τὴν οἰκοδομὴ τῆς Ἐκκλησίας, σιγὰ – σιγὰ θὰ καταλυθῇ τὸ πᾶν».

(Ἰωάννης Δαμασκηνός· Migne 94,1296-1297)

[περιοδικὸ «ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΣΠΙΘΑ»,φ. 421/ Νοέμβριος- Δεκέμβριος 1982·

περιελήφθη καὶ στὸ βιβλίο «Ὁ Ἔλεγχος», Ἀθῆναι 1983, σσ. 283-290)

Εφημερίδα Ορθόδοξος Τύπος