Η πράσινη ατζέντα του ΟΗΕ θα προκαλέσει λιμό

Των Thi Thuy Van Dinh & David Bell 

29 Ιουλίου 2024

Κυβέρνηση, Ιστορία, Δημόσια Υγεία 

«Εμείς οι λαοί των Ηνωμένων Εθνών καθορίσαμε... να προωθήσει την κοινωνική πρόοδο και καλύτερα πρότυπα ζωής με μεγαλύτερη ελευθερία».

Προοίμιο του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών (1945)

Αυτό είναι το δεύτερο μέρος μιας σειράς που εξετάζει τα σχέδια των Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) και των οργανισμών τους που σχεδιάζουν και εφαρμόζουν την ατζέντα της Συνόδου Κορυφής του Μέλλοντος στη Νέα Υόρκη στις 22-23 Σεπτεμβρίου 2024 και τις επιπτώσεις της στην παγκόσμια υγεία, την οικονομική ανάπτυξη και τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Προηγουμένως αναλύθηκε ο αντίκτυπος της κλιματικής ατζέντας στην πολιτική υγείας.

Το δικαίωμα στην τροφή κάποτε οδήγησε την πολιτική του ΟΗΕ προς τη μείωση της πείνας με σαφή εστίαση στις χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος. 

Όπως και το δικαίωμα στην υγεία, η τροφή έχει γίνει όλο και περισσότερο ένα εργαλείο πολιτιστικής αποικιοκρατίας – η επιβολή μιας στενής ιδεολογίας μιας συγκεκριμένης δυτικής νοοτροπίας πάνω στα έθιμα και τα δικαιώματα των «λαών» που εκπροσωπεί ο ΟΗΕ. 

Αυτό το άρθρο συζητά πώς συνέβη και τα δόγματα στα οποία βασίζεται.

Ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας (FAO), το γεωργικό ισοδύναμο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), ιδρύθηκε το 1945 ως εξειδικευμένος οργανισμός των Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) με αποστολή να «επιτύχει επισιτιστική ασφάλεια για όλους». 

Το σύνθημά της "Fiat panis" (Ας υπάρξει ψωμί) αντικατοπτρίζει αυτή την αποστολή. Με έδρα τη Ρώμη της Ιταλίας, αριθμεί 195 κράτη μέλη, συμπεριλαμβανομένης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο FAO βασίζεται σε περισσότερους από 11.000 υπαλλήλους, με το 30% να εδρεύει στη Ρώμη.

Από τον διετή προϋπολογισμό ύψους 3,25 δισεκατομμυρίων δολλαρίων ΗΠΑ για την περίοδο 2022-23, το 31% προέρχεται από εκτιμώμενες συνεισφορές που καταβάλλουν τα μέλη, ενώ το υπόλοιπο είναι εθελοντικό. 

Μεγάλο μέρος των εθελοντικών συνεισφορών προέρχεται από δυτικές κυβερνήσεις (ΗΠΑ, Ε.Ε., Γερμανία, Νορβηγία), αναπτυξιακές τράπεζες (π.χ. Όμιλος Παγκόσμιας Τράπεζας) και άλλες λιγώτερο γνωστές οντότητες που χρηματοδοτούνται από δημόσιους και ιδιωτικούς πόρους και έχουν συσταθεί για την παροχή βοήθειας σε περιβαλλοντικές συμβάσεις και έργα (συμπεριλαμβανομένου του Παγκόσμιου Ταμείου Περιβάλλοντος, του Πράσινου Ταμείου για το Κλίμα και του Ιδρύματος Bill & Melinda Gates). 

Έτσι, όπως και ο Π.Ο.Υ., το μεγαλύτερο μέρος του έργου του συνίσταται τώρα στην εφαρμογή των υπαγορεύσεων των δωρητών του.

Ο FAO έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην εφαρμογή της Πράσινης Επανάστασης των δεκαετιών του 1960 και του 1970, που συνδέθηκε με τον διπλασιασμό της παγκόσμιας παραγωγής τροφίμων που έβγαλε πολλούς πληθυσμούς της Ασίας και της Λατινικής Αμερικής από την επισιτιστική ανασφάλεια. 

Η χρήση λιπασμάτων, φυτοφαρμάκων, ελεγχόμενης άρδευσης και υβριδοποιημένων σπόρων θεωρήθηκε σημαντικό επίτευγμα για την εξάλειψη της πείνας, παρά την επακόλουθη ρύπανση στα συστήματα εδάφους, αέρα και νερού και τη διευκόλυνση της εμφάνισης νέων ανθεκτικών στελεχών παρασίτων. 

Ο FAO υποστηρίχθηκε από τη Συμβουλευτική Ομάδα για τη Διεθνή Γεωργική Έρευνα (CGIAR) που ιδρύθηκε το 1971 - μια δημόσια χρηματοδοτούμενη ομάδα με αποστολή τη διατήρηση και τη βελτίωση των ποικιλλιών σπόρων και των γενετικών τους δεξαμενών. Ιδιωτικές φιλανθρωπίες, συμπεριλαμβανομένων των Ιδρυμάτων Rockefeller και Ford, έπαιξαν επίσης υποστηρικτικούς ρόλους.

Οι διαδοχικές Παγκόσμιες Σύνοδοι Κορυφής για τα Τρόφιμα που πραγματοποιήθηκαν το 1971, το 1996, το 2002, το 2009 και το 2021 σημάδεψαν την ιστορία του FAO. 

Στη δεύτερη σύνοδο κορυφής, οι παγκόσμιοι ηγέτες δεσμεύτηκαν να «επιτύχουν επισιτιστική ασφάλεια για όλους και σε μια συνεχή προσπάθεια για την εξάλειψη της πείνας σε όλες τις χώρες» και διακήρυξαν «το δικαίωμα όλων σε επαρκή τροφή και το θεμελιώδες δικαίωμα όλων να είναι απαλλαγμένοι από την πείνα» (Διακήρυξη της Ρώμης για την Παγκόσμια Επισιτιστική Ασφάλεια).

Προώθηση του δικαιώματος στην τροφή

Το ανθρώπινο «δικαίωμα στην τροφή» ήταν κεντρικό στην πολιτική του FAO. Το δικαίωμα αυτό έχει δύο συνιστώσες: το δικαίωμα σε επαρκή τροφή για τους φτωχότερους και πιο ευάλωτους και το δικαίωμα σε επαρκή τροφή για τους πιο τυχερούς. 

Η πρώτη συνιστώσα είναι η καταπολέμηση της πείνας και της χρόνιας επισιτιστικής ανασφάλειας, η δεύτερη προβλέπει ισορροπημένη και κατάλληλη πρόσληψη θρεπτικών ουσιών.

Το δικαίωμα στην τροφή καθιερώθηκε ως βασικό ανθρώπινο δικαίωμα σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο από τη μη δεσμευτική Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του 1948 (UDHR, άρθρο 25) και το δεσμευτικό Διεθνές Σύμφωνο για τα Οικονομικά, Κοινωνικά και Πολιτιστικά Δικαιώματα του 1966 (ICESCR, άρθρο 11) με 171 συμβαλλόμενα κράτη και 4 συμβαλλόμενα μέρη. 

Συνδέεται στενά με το δικαίωμα στην εργασία και το δικαίωμα στο νερό, που διακηρύσσονται επίσης στα ίδια κείμενα. 

Τα συμβαλλόμενα κράτη αναμένεται να αναγνωρίσουν τα θεμελιώδη δικαιώματα εστιάζοντας στη διατήρηση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και να εργαστούν για την προοδευτική επίτευξή τους για τους πολίτες τους (άρθρο 21 της Οικουμενικής Διακήρυξης, άρθρο 2 του ICESCR).

Άρθρο 25 (ΟΔΔΑ)

1. Κάθε πρόσωπο έχει δικαίωμα σε βιοτικό επίπεδο κατάλληλο για την υγεία και την ευημερία του ιδίου και της οικογένειάς του, συμπεριλαμβανομένης της τροφής, της ένδυσης, της στέγασης, της ιατρικής περίθαλψης, καθώς και των αναγκαίων κοινωνικών υπηρεσιών.

Άρθρο 11 (ICESCR)

1. Τα Συμβαλλόμενα Κράτη στο παρόν Σύμφωνο αναγνωρίζουν το δικαίωμα καθενός σε επαρκές βιοτικό επίπεδο για τον εαυτό του και την οικογένειά του, συμπεριλαμβανομένης επαρκούς τροφής, ρουχισμού και στέγασης, καθώς και στη συνεχή βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης. 

Τα Συμβαλλόμενα Κράτη θα λάβουν τα κατάλληλα μέτρα για να εξασφαλίσουν την πραγμάτωση αυτού του δικαιώματος, αναγνωρίζοντας για το σκοπό αυτό την ουσιώδη σημασία της διεθνούς συνεργασίας που βασίζεται στην ελεύθερη συναίνεση.

2. Τα Κράτη Μέρη του παρόντος Συμφώνου, αναγνωρίζοντας το θεμελιώδες δικαίωμα του καθενός να είναι απαλλαγμένος από την πείνα, λαμβάνουν, ατομικά και μέσω διεθνούς συνεργασίας, τα μέτρα, συμπεριλαμβανομένων ειδικών προγραμμάτων, τα οποία απαιτούνται:

α) βελτίωση των μεθόδων παραγωγής, διατήρησης και διανομής των τροφίμων με πλήρη αξιοποίηση των τεχνικών και επιστημονικών γνώσεων, με τη διάδοση των γνώσεων σχετικά με τις αρχές της διατροφής και με την ανάπτυξη ή τη μεταρρύθμιση των αγροτικών συστημάτων κατά τρόπο ώστε να επιτυγχάνεται η αποτελεσματικότερη ανάπτυξη και χρησιμοποίηση των φυσικών πόρων·

β) Λαμβάνοντας υπόψη τα προβλήματα τόσο των χωρών εισαγωγής όσο και των χωρών εξαγωγής τροφίμων, εξασφάλιση δίκαιης κατανομής του παγκόσμιου εφοδιασμού τροφίμων σε σχέση με τις ανάγκες.

Ο FAO αξιολογεί τη σταδιακή εφαρμογή του δικαιώματος στην τροφή μέσω των ετήσιων εμβληματικών εκθέσεων για την κατάσταση της επισιτιστικής ασφάλειας και της διατροφής στον κόσμο (SOFI), από κοινού με τέσσερις άλλες οντότητες του ΟΗΕ - το Διεθνές Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (IFAD), το Διεθνές Ταμείο Έκτακτης Ανάγκης των Ηνωμένων Εθνών για τα Παιδιά (UNICEF), το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα (WFP) και τον Π.Ο.Υ.. 

Επιπλέον, από το 2000, το Γραφείο του Ύπατου Αρμοστή για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (OHCHR) έχει ορίσει έναν «Ειδικό Εισηγητή για το δικαίωμα στην τροφή», με εντολή (i) να υποβάλλει ετήσια έκθεση στο Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών (ΓΣΗΕ) και (ii) να παρακολουθεί τις τάσεις που σχετίζονται με το δικαίωμα στην τροφή σε συγκεκριμένες χώρες (ψήφισμα 2000/10 της Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και ψήφισμα A/HCR/RES/6/2).

Παρά την αύξηση του πληθυσμού, η αξιοσημείωτη βελτίωση της πρόσβασης σε τρόφιμα σε παγκόσμιο επίπεδο συνεχίστηκε μέχρι το 2020. 

Στη Σύνοδο Κορυφής για την Ανάπτυξη της Χιλιετίας το 2000, οι παγκόσμιοι ηγέτες είχαν θέσει έναν φιλόδοξο στόχο για την «εξάλειψη της ακραίας φτώχειας και της πείνας», μεταξύ των 8 στόχων που συνολικά αποσκοπούσαν στην ανάπτυξη της οικονομίας και στη βελτίωση των οξέων προβλημάτων υγείας που επηρεάζουν τις χώρες χαμηλού εισοδήματος.

Αναπτυξιακοί Στόχοι της Χιλιετίας (2000)

Στόχος 1: Εξάλειψη της ακραίας φτώχειας και πείνας

Στόχος 1Α: Μείωση κατά το ήμισυ, μεταξύ 1990 και 2015, του ποσοστού των ανθρώπων που ζουν με λιγώτερα από 1,25 δολλάρια την ημέρα

Επιμέρους στόχος 1Β: Επίτευξη αξιοπρεπούς απασχόλησης για γυναίκες, άνδρες και νέους

Επιμέρους στόχος 1Γ: Μείωση κατά το ήμισυ, μεταξύ 1990 και 2015, του ποσοστού των ατόμων που υποφέρουν από πείνα

Ο ΟΗΕ ανέφερε ότι ο στόχος 1Α για μείωση κατά το ήμισυ του ποσοστού των ανθρώπων που υπέφεραν από ακραία πείνα, σε σύγκριση με τις στατιστικές του 1990, επιτεύχθηκε με επιτυχία. 

Σε παγκόσμιο επίπεδο, ο αριθμός των ανθρώπων που ζουν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας μειώθηκε κατά περισσότερο από το ήμισυ, από 1,9 δισεκατομμύρια το 1990 σε 836 εκατομμύρια το 2015, με τη μεγαλύτερη πρόοδο να έχει σημειωθεί από το 2000.

Σε αυτή τη βάση, το 2015, το σύστημα των Ηνωμένων Εθνών ξεκίνησε ένα νέο σύνολο 18 Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ) που σχετίζονται με την οικονομική ανάπτυξη, την κοινωνική ισότητα και ευημερία, τη διατήρηση του περιβάλλοντος και τη διεθνή συνεργασία, που πρέπει να επιτευχθούν έως το 2030. 

Συγκεκριμένα, ο Στόχος 2 για τον τερματισμό της πείνας στον κόσμο («Μηδενική Πείνα») συνδυάζεται με τον Στόχο 1 για τον «τερματισμό της φτώχειας σε όλες τις μορφές της παντού».

Αυτοί οι στόχοι φαίνονταν εξαιρετικά ουτοπικοί, χωρίς να λαμβάνουν υπόψη παράγοντες όπως οι πόλεμοι, η αύξηση του πληθυσμού και η πολυπλοκότητα των ανθρώπινων κοινωνιών και των οργανώσεών τους. 

Ωστόσο, αντανακλούσαν την παγκόσμια νοοτροπία εκείνη την εποχή ότι ο κόσμος προχωρούσε προς μια άνευ προηγουμένου, σταθερή οικονομική ανάπτυξη και γεωργική παραγωγή για τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των φτωχότερων.

Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης (2015)

2.1 Έως το 2030, εξάλειψη της πείνας και διασφάλιση της πρόσβασης όλων των ανθρώπων, ιδίως των φτωχών και των ατόμων που βρίσκονται σε ευάλωτη κατάσταση, συμπεριλαμβανομένων των βρεφών, σε ασφαλή, θρεπτικά και επαρκή τρόφιμα καθ' όλη τη διάρκεια του έτους.

2.2 Έως το 2030, εξάλειψη όλων των μορφών υποσιτισμού, συμπεριλαμβανομένης της επίτευξης, έως το 2025, των διεθνώς συμφωνημένων στόχων για την καχεξία και τη σπατάλη σε παιδιά ηλικίας κάτω των 5 ετών, και αντιμετώπιση των διατροφικών αναγκών των εφήβων κοριτσιών, των εγκύων και θηλαζουσών γυναικών και των ηλικιωμένων.

Το 2019, ο FAO ανέφερε ότι 820 εκατομμύρια άνθρωποι υπέφεραν από πείνα (μόνο 16 εκατομμύρια λιγότεροι από ό, τι το 2015) και σχεδόν 2 δισεκατομμύρια βίωσαν μέτρια ή σοβαρή επισιτιστική ανασφάλεια και προέβλεψε ότι ο ΣΒΑ2 δεν θα ήταν εφικτός με την τρέχουσα πρόοδο. Οι περιοχές που επλήγησαν περισσότερο ήταν η υποσαχάρια Αφρική, η Λατινική Αμερική και η Δυτική Ασία.

Συνένοχη καταστολή του δικαιώματος στην τροφή μέσω έκτακτων μέτρων Covid-19

Τον Μάρτιο του 2020, επιβλήθηκαν επανειλημμένα κύματα περιορισμών και διακοπής του εισοδήματος (lockdown) στους «λαούς του ΟΗΕ» για δύο χρόνια. 

Ενώ το προσωπικό του ΟΗΕ, ως μέρος της τάξης των φορητών υπολογιστών, συνέχισε να εργάζεται από το σπίτι, εκατοντάδες εκατομμύρια από τους φτωχότερους και πιο ευάλωτους έχασαν τα πενιχρά εισοδήματά τους και ωθήθηκαν στην ακραία φτώχεια και πείνα.

Τα lockdown αποφασίστηκαν από τις κυβερνήσεις τους με βάση κακές συμβουλές από όλο το σύστημα των Ηνωμένων Εθνών. 

Στις 26 Μαρτίου, ο Γενικός Γραμματέας Antonio Guterres παρουσίασε το σχέδιό του 3 βημάτων: καταστολή του ιού μέχρι να γίνει διαθέσιμο εμβόλιο, ελαχιστοποίηση των κοινωνικών και οικονομικών επιπτώσεων και συνεργασία για την εφαρμογή των SDGs.

Παρατηρήσεις του ΓΓ του ΟΗΕ στην εικονική σύνοδο κορυφής της G-20 για την πανδημία Covid-19

Είμαστε σε πόλεμο με έναν ιό – και δεν τον κερδίζουμε...

Αυτός ο πόλεμος χρειάζεται ένα σχέδιο εν καιρώ πολέμου για να τον πολεμήσει...

Επιτρέψτε μου να επισημάνω τρεις κρίσιμους τομείς για συντονισμένη δράση της G-20 ...

Πρώτον, να καταστείλει τη μετάδοση του COVID-19 το συντομότερο δυνατό.

Αυτή πρέπει να είναι η κοινή μας στρατηγική.

Απαιτεί έναν συντονισμένο μηχανισμό αντίδρασης της G-20 υπό την καθοδήγηση του ΠΟΥ.

Όλες οι χώρες πρέπει να είναι σε θέση να συνδυάζουν συστηματικά τεστ, ιχνηλάτηση, καραντίνα και θεραπεία με περιορισμούς στις μετακινήσεις και τις επαφές – με στόχο την καταστολή της μετάδοσης του ιού.

Και πρέπει να συντονίσουν τη στρατηγική εξόδου για να την κρατήσουν κατασταλμένη μέχρι να γίνει διαθέσιμο ένα εμβόλιο.

Δεύτερον, πρέπει να συνεργαστούμε για να ελαχιστοποιήσουμε τον κοινωνικό και οικονομικό αντίκτυπο...

Τρίτον, πρέπει να συνεργαστούμε τώρα για να θέσουμε τις βάσεις για μια ανάκαμψη που οικοδομεί μια πιο βιώσιμη, χωρίς αποκλεισμούς και δίκαιη οικονομία, καθοδηγούμενη από την κοινή μας υπόσχεση — την Ατζέντα του 2030 για τη βιώσιμη ανάπτυξη.

Ήταν εξαιρετικά αφελές ή ανάλγητο να ισχυριστεί κανείς ότι οι ανθρώπινες, κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις που προκλήθηκαν από την αντιμετώπιση του Covid σε εκατοντάδες εκατομμύρια από τους φτωχότερους και τους πιο ευάλωτους ήταν ελαχιστοποιήσιμες. 

Φυσικά, οι υποστηρικτές του δεν ήταν μεταξύ εκείνων που υπέφεραν. 

Ελήφθη μια απόφαση να εξαθλιωθούν οι πληθυσμοί και να συρθούν προς τα κάτω, αλλά ισχυρίζονται δημοσίως ότι οι αναπτυξιακοί στόχοι θα μπορούσαν ακόμα να επιτευχθούν. 

Τα περιοριστικά μέτρα ήταν αντίθετα με τις συστάσεις του Π.Ο.Υ. το 2019 για την πανδημία γρίπης (μη φαρμακευτικά μέτρα δημόσιας υγείας για τον μετριασμό του κινδύνου και των επιπτώσεων της επιδημικής και πανδημικής γρίπης, 2019).

Μόλις λίγους μήνες πριν από τον Μάρτιο του 2020, ο Π.Ο.Υ. είχε δηλώσει ότι σε περίπτωση πανδημίας, μέτρα όπως η ιχνηλάτηση επαφών, η καραντίνα εκτιθέμενων ατόμων, ο έλεγχος εισόδου και εξόδου και το κλείσιμο των συνόρων «δεν συνιστώνται σε καμία περίπτωση»:

Ωστόσο, τα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης, π.χ. ιχνηλάτηση επαφών, απομόνωση, καραντίνα, μέτρα και κλείσιμο σχολείων και χώρων εργασίας και αποφυγή συνωστισμού) μπορεί να προκαλέσουν μεγάλη αναστάτωση και το κόστος αυτών των μέτρων πρέπει να σταθμιστεί έναντι των πιθανών επιπτώσεών τους...

Το κλείσιμο των συνόρων μπορεί να εξεταστεί μόνο από μικρά νησιωτικά έθνη σε σοβαρές πανδημίες και επιδημίες, αλλά πρέπει να σταθμιστεί έναντι δυνητικά σοβαρών οικονομικών συνεπειών.

Μπορεί κανείς να αναρωτηθεί αν ο ΟΗΕ είχε ποτέ σταθμίσει σοβαρά το κοινωνικό, οικονομικό και ανθρώπινο κόστος των μέτρων που προωθήθηκαν από τον Γκουτέρες έναντι των αναμενόμενων οφελών. Οι χώρες ενθαρρύνθηκαν να θεσπίσουν μέτρα όπως το κλείσιμο των χώρων εργασίας και των σχολείων που θα εδραιώσουν τη μελλοντική φτώχεια για την επόμενη γενιά.

Όπως ήταν προβλέψιμο, η έκθεση SOFI του 2020 για την επισιτιστική ασφάλεια και τη διατροφή εκτίμησε τουλάχιστον 10% περισσότερους πεινασμένους ανθρώπους:

Η πανδημία COVID-19 εξαπλωνόταν σε ολόκληρο τον κόσμο, θέτοντας σαφώς σοβαρή απειλή για την επισιτιστική ασφάλεια. Οι προκαταρκτικές εκτιμήσεις που βασίζονται στις τελευταίες διαθέσιμες παγκόσμιες οικονομικές προοπτικές υποδηλώνουν ότι η πανδημία COVID-19 μπορεί να προσθέσει μεταξύ 83 και 132 εκατομμυρίων ανθρώπων στον συνολικό αριθμό των υποσιτιζόμενων στον κόσμο...

Αυτά είναι τα άτομα, οι οικογένειες και οι κοινότητες χωρίς ή με μικρό μαξιλάρι που έχασαν ξαφνικά θέσεις εργασίας και εισοδήματα, ιδιαίτερα σε άτυπες ή εποχιακές οικονομίες, λόγω του πανικού που προκλήθηκε από έναν ιό που απειλεί κυρίως τους ηλικιωμένους στις δυτικές χώρες.

Κατά τη διάρκεια του 2020, ο Π.Ο.Υ., η ΔΟΕ και ο FAO δημοσίευαν τακτικά κοινά δελτία τύπου, αλλά απέδωσαν υποκριτικά την οικονομική καταστροφή στην πανδημία, αποτυγχάνοντας να αμφισβητήσουν την απάντηση. 

Αυτή η αφήγηση αναπτύχθηκε συστηματικά σε όλο το σύστημα των Ηνωμένων Εθνών, με τη σπάνια εξαίρεση της ΔΟΕ, ίσως της πιο γενναίας οντότητας από όλες, η οποία κάποτε έδειχνε άμεσα τα μέτρα αποκλεισμού ως αιτία μαζικών απωλειών θέσεων εργασίας:

Ως αποτέλεσμα της οικονομικής κρίσης που δημιούργησε η πανδημία, σχεδόν 1,6 δισεκατομμύρια εργαζόμενοι στην άτυπη οικονομία (που αντιπροσωπεύουν τους πιο ευάλωτους στην αγορά εργασίας), επί συνόλου δύο δισεκατομμυρίων παγκοσμίως και παγκόσμιου εργατικού δυναμικού 3,3 δισεκατομμυρίων, έχουν υποστεί τεράστια ζημία στην ικανότητά τους να κερδίζουν τα προς το ζην. Αυτό οφείλεται στα περιοριστικά μέτρα ή/και επειδή εργάζονται στους τομείς που έχουν πληγεί περισσότερο».

Δεδομένης της εκτίμησης της ΔΟΕ, είναι λογικό να υποθέσουμε ότι ο αριθμός των ανθρώπων που ωθούνται στην πείνα μπορεί κάλλιστα να είναι υψηλότερος από ό, τι εκτιμάται επίσημα. Σε αυτό προστίθεται ο αριθμός εκείνων που έχασαν επίσης την πρόσβαση στην εκπαίδευση, την ιατρική περίθαλψη και τη βελτίωση της στέγασης.

Το πιο περίεργο πράγμα σε όλο αυτό το επεισόδιο είναι η έλλειψη ενδιαφέροντος των μέσων ενημέρωσης, του ΟΗΕ και των μεγάλων δωρητών. 

Ενώ οι προηγούμενοι λιμοί είχαν δημιουργήσει ευρεία και συγκεκριμένη συμπάθεια και απαντήσεις, ο λιμός του Covid, ίσως επειδή κατευθυνόταν ουσιαστικά από δυτικούς και παγκόσμιους θεσμούς και ήταν πιο διάχυτος, έχει ως επί το πλείστον κρυφτεί κάτω από το χαλί. 

Αυτό θα μπορούσε να είναι ζήτημα οικονομικής απόδοσης της επένδυσης. Η χρηματοδότηση έχει κατευθυνθεί μαζικά σε πρωτοβουλίες για την αγορά, δωρεά και απόρριψη εμβολίων Covid και την υποστήριξη ιδρυμάτων που οδηγούν στο «εξπρές πανδημίας».

Συνιστώμενα εγκεκριμένα τρόφιμα με βάση το θεματολόγιο για το κλίμα

Ο FAO και ο Π.Ο.Υ. συνεργάζονται για την ανάπτυξη διατροφικών κατευθυντήριων γραμμών προκειμένου να «βελτιώσουν τις τρέχουσες διατροφικές πρακτικές και τα επικρατούντα προβλήματα δημόσιας υγείας που σχετίζονται με τη διατροφή». 

Κάποτε αναγνώρισαν ότι οι δεσμοί μεταξύ των συστατικών των τροφίμων, των ασθενειών και της υγείας ήταν ελάχιστα κατανοητοί και συμφώνησαν να διεξάγουν κοινή έρευνα. Τονίστηκε επίσης το πολιτιστικό στοιχείο της διατροφής. 

Εξάλλου, οι ανθρώπινες κοινωνίες είχαν ιδρυθεί σε ένα μοντέλλο κυνηγού-συλλέκτη που εξαρτιόταν σε μεγάλο βαθμό από το άγριο κρέας (λίπος, πρωτεΐνες και βιταμίνες), στη συνέχεια εισήγαγαν τα γαλακτοκομικά προϊόντα και τα δημητριακά βήμα προς βήμα σύμφωνα με τα ευνοϊκά κλίματα και τη γεωγραφία.

Η συνεργασία τους οδήγησε στην κοινή προώθηση της «βιώσιμης υγιεινής διατροφής», η οποία αποτελεί τη συναίνεση των μεμονωμένων προσεγγίσεων της «υγιεινής διατροφής» του Π.Ο.Υ. και της «βιώσιμης διατροφής» του FAO.

Όπως αναφέρεται στη διατύπωση, αυτές οι κατευθυντήριες γραμμές έχουν ως κίνητρο τη βιωσιμότητα, η οποία ορίζεται ως μείωση του CO2 εκπομπές που προκύπτουν από την παραγωγή τροφίμων. 

Το κρέας, το λίπος, τα γαλακτοκομικά προϊόντα και τα ψάρια είναι πλέον οι δηλωμένοι εχθροί και θα πρέπει να περιορίζονται στην καθημερινή κατανάλωση, με την πρόσληψη πρωτεϊνών κυρίως από φυτά και ξηρούς καρπούς, προωθώντας έτσι μια αρκετά αφύσικη διατροφή σε σύγκριση με εκείνη για την οποία εξελίχθηκε το σώμα μας.

Ο Π.Ο.Υ. ισχυρίζεται ότι η υγιεινή διατροφή του «βοηθά στην προστασία από τον υποσιτισμό σε όλες τις μορφές του, καθώς και από μη μεταδοτικές ασθένειες (NCDs), συμπεριλαμβανομένου του διαβήτη, των καρδιακών παθήσεων, του εγκεφαλικού επεισοδίου και του καρκίνου». 

Ωστόσο, στη συνέχεια προωθεί κάπως ανάρμοστα τους υδατάνθρακες έναντι των πρωτεϊνών με βάση το κρέας.

Η ακόλουθη δίαιτα συστήθηκε τόσο σε ενήλικες όσο και σε μικρά παιδιά από την έκθεση FAO-WHO 2019 "Sustainable Healthy Diets: Guiding Principles":

Φρούτα, λαχανικά, όσπρια (π.χ. φακές και φασόλια), ξηροί καρποί και δημητριακά ολικής αλέσεως (π.χ. μη μεταποιημένος αραβόσιτος, κεχρί, βρώμη, σιτάρι και καστανό ρύζι)·

Τουλάχιστον 400 g (δηλ. πέντε μερίδες) φρούτων και λαχανικών ημερησίως, εξαιρουμένων των πατατών, των γλυκοπατατών, της μανιόκας και άλλων αμυλούχων ριζών.

Λιγώτερο από το 10% της συνολικής ενεργειακής πρόσληψης από ελεύθερα σάκχαρα.

Λιγώτερο από το 30% της συνολικής ενεργειακής πρόσληψης από λίπη. Τα ακόρεστα λίπη (που βρίσκονται στα ψάρια, το αβοκάντο και τους ξηρούς καρπούς, καθώς και στο ηλιέλαιο, τη σόγια, την ελαιοκράμβη και το ελαιόλαδο) είναι προτιμότερα από τα κορεσμένα λίπη (που βρίσκονται στο λιπαρό κρέας, το βούτυρο, το φοινικέλαιο και το λάδι καρύδας, την κρέμα γάλακτος, το τυρί, το γκι και το λαρδί) και τα trans-λιπαρά όλων των ειδών, συμπεριλαμβανομένων τόσο των βιομηχανικά παραγόμενων trans-λιπαρών (που βρίσκονται σε ψημένα και τηγανητά τρόφιμα, όσο και των προσυσκευασμένων σνακ και τροφίμων, όπως κατεψυγμένη πίτσα, πίτες, μπισκότα, μπισκότα, γκοφρέτες και μαγειρικά έλαια και αλείμματα) και trans-λιπαρά μηρυκαστικά (που βρίσκονται σε κρέας και γαλακτοκομικά προϊόντα από μηρυκαστικά, όπως αγελάδες, πρόβατα, κατσίκες και καμήλες).

Λιγώτερο από 5g αλάτι (ισοδύναμο με περίπου ένα κουταλάκι του γλυκού) την ημέρα. Το αλάτι πρέπει να είναι ιωδιούχο.

Λίγα στοιχεία σχετικά με τις επιπτώσεις των κατευθυντήριων γραμμών στην υγεία παρουσιάστηκαν για να υποστηρίξουν τους ισχυρισμούς της έκθεσης για: 

i) τα κόκκινα κρέατα συνδέονται με αυξημένο καρκίνο. ii) τα τρόφιμα ζωικής προέλευσης (γαλακτοκομικά, αυγά και κρέας) που αντιπροσωπεύουν το 35% της επιβάρυνσης των τροφιμογενών ασθενειών λόγω όλων των τροφίμων και iii) τα οφέλη για την υγεία της Μεσογειακής Διατροφής και της Νέας Σκανδιναβικής Διατροφής που προωθούνται από την έκθεση - και τα δύο φυτικά, με λίγες έως μέτριες ποσότητες τροφίμων ζωικής προέλευσης. 

Αν και αυτές οι δίαιτες είναι νέες, ο FAO και ο Π.Ο.Υ. ισχυρίζονται ότι «η τήρηση και στις δύο δίαιτες έχει συσχετιστεί με χαμηλότερες περιβαλλοντικές πιέσεις και επιπτώσεις σε σύγκριση με άλλες υγιεινές δίαιτες που περιέχουν κρέας».

Οι αδελφές οργανώσεις ορίζουν τη βιώσιμη υγιεινή διατροφή ως «πρότυπα που προάγουν όλες τις διαστάσεις της υγείας και της ευημερίας των ατόμων. έχουν χαμηλή περιβαλλοντική πίεση και επιπτώσεις· είναι προσβάσιμα, οικονομικά προσιτά, ασφαλή και δίκαια· και είναι πολιτισμικά αποδεκτές». Τα παράδοξα αυτού του ορισμού είναι υψίστης σημασίας.

Πρώτον, η επιβολή μιας δίαιτας επιβάλλει την πολιτιστική αποδοχή και, όταν αντικατοπτρίζει την ιδεολογία μιας εξωτερικής ομάδας, μπορεί εύλογα να θεωρηθεί πολιτιστική αποικιοκρατία. 

Η διατροφή είναι το προϊόν του πολιτισμού που βασίζεται σε αιώνες ή ακόμα και χιλιετίες εμπειρίας και διαθεσιμότητας, παραγωγής, επεξεργασίας και συντήρησης τροφίμων. 

Το δικαίωμα σε επαρκή τροφή δεν συνεπάγεται μόνο την επαρκή ποσότητα τροφής για τα άτομα και τις οικογένειές τους, αλλά και την ποιότητα και την καταλληλότητά τους. 

Τα παραδείγματα δεν είναι σπάνια. Οι Γάλλοι εξακολουθούν να απολαμβάνουν το φουά γκρα παρά τον περιορισμό των εισαγωγών, την απαγόρευση και μια διεθνή εκστρατεία εναντίον του. Τρώνε επίσης κρέας αλόγου, το οποίο σοκάρει τους Βρετανούς γείτονές τους.

Το κρέας σκύλου, επίσης θύμα αρνητικών εκστρατειών, εκτιμάται σε πολλές ασιατικές χώρες. 

Η επίκληση της ηθικής κρίσης σε αυτές τις περιπτώσεις μπορεί να θεωρηθεί ως νεοαποικιακή συμπεριφορά και οι συστοιχίες κοτόπουλων και χοίρων δεν τα πάνε καλύτερα από τις χήνες που τρέφονται με το ζόρι ή την υποτιθέμενη σκληρή μεταχείριση σε ζώα που θεωρούνται οι καλύτεροι φίλοι των ανθρώπων σε πολλές σύγχρονες κοινωνίες. 

Οι δυτικοί άνθρωποι, πλούσιοι από τη χρήση ορυκτών καυσίμων, απαιτούν από τους φτωχότερους ανθρώπους να αλλάξουν την παραδοσιακή διατροφή τους ως απάντηση είναι ένα παρόμοιο αλλά ακόμη πιο καταχρηστικό θέμα. 

Εάν η πολιτιστική πτυχή της διατροφής είναι αναμφισβήτητη, τότε πρέπει να γίνεται σεβαστό το δικαίωμα αυτοδιάθεσης των λαών, συμπεριλαμβανομένης της πολιτιστικής ανάπτυξης.

Άρθρο 1.1 (ICESR)

Όλοι οι λαοί έχουν το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης. Δυνάμει του δικαιώματος αυτού, καθορίζουν ελεύθερα την πολιτική τους κατάσταση και επιδιώκουν ελεύθερα την οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική τους ανάπτυξη.

Δεύτερον, κατά τη στιγμή της υιοθέτησής τους το 1948 και το 1966, οι διατάξεις των συνθηκών που αναγνώριζαν το δικαίωμα στην τροφή δεν συνέδεαν τα τρόφιμα με την «περιβαλλοντική πίεση και τον αντίκτυπό τους». 

Το άρθρο 11.2 του δεσμευτικού ICESR (που αναφέρεται παραπάνω) αναφέρεται στην υποχρέωση των κρατών να εφαρμόσουν αγροτικές μεταρρυθμίσεις και τεχνολογίες για την καλύτερη χρήση των φυσικών πόρων (δηλαδή γη, νερό, λιπάσματα) για βέλτιστη παραγωγή τροφίμων. 

Η γεωργία χρησιμοποιεί σίγουρα γη και νερό και προκαλεί κάποια ρύπανση και αποψίλωση των δασών. 

Η διαχείριση των επιπτώσεών της είναι περίπλοκη και απαιτεί τοπικό πλαίσιο, και οι εθνικές κυβερνήσεις και οι τοπικές κοινότητες είναι σε καλύτερη θέση να λαμβάνουν τέτοιες αποφάσεις με επιστημονικά τεκμηριωμένες συμβουλές και ουδέτερη (μη πολιτικοποιημένη) υποστήριξη από εξωτερικούς οργανισμούς, κάτι που θα πρέπει να αναμένεται από τον ΟΗΕ.

Το διευθυντικό έργο έχει γίνει όλο και πιο περίπλοκο με την αναδυόμενη ατζέντα του ΟΗΕ για το κλίμα. Μετά την πρώτη Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για το Περιβάλλον το 1972 στη Στοκχόλμη, η πράσινη ατζέντα σιγά-σιγά μεγάλωσε και επισκίασε την Πράσινη Επανάσταση. 

Η πρώτη παγκόσμια διάσκεψη για το κλίμα πραγματοποιήθηκε το 1979, η οποία οδήγησε στην έγκριση το 1992 της σύμβασης-πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών για την αλλαγή του κλίματος (UNFCCC) (μαζί με τη μη δεσμευτική δήλωση για το περιβάλλον). 

Η σύμβαση αυτή ανέφερε, χωρίς να είναι ανοικτή για περαιτέρω συζήτηση, ότι οι ανθρώπινες δραστηριότητες που παράγουν αέρια θερμοκηπίου ήταν, σε αντίθεση με παρόμοιες προηγούμενες περιόδους, η κύρια αιτία της υπερθέρμανσης του κλίματος:

UNFCCC, προοίμιο

Τα μέρη της παρούσας σύμβασης...

Ανησυχώντας ότι οι ανθρώπινες δραστηριότητες έχουν αυξήσει σημαντικά τις ατμοσφαιρικές συγκεντρώσεις αερίων θερμοκηπίου, ότι οι αυξήσεις αυτές ενισχύουν το φυσικό φαινόμενο του θερμοκηπίου και ότι αυτό θα οδηγήσει κατά μέσο όρο σε πρόσθετη θέρμανση της επιφάνειας και της ατμόσφαιρας της Γης και μπορεί να επηρεάσει δυσμενώς τα φυσικά οικοσυστήματα και την ανθρωπότητα ...

Με στόχο του ΟΗΕ να διατηρήσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου τόσο χαμηλές όσο τα προβιομηχανικά επίπεδα, οι κυβερνήσεις δεσμεύονται τώρα από υποχρεώσεις να διατηρήσουν ή να μειώσουν τις εθνικές εκπομπές. 

Εφαρμοσμένη στη γεωργία στο πλαίσιο της συνεχούς αύξησης του πληθυσμού, θα οδηγήσει αναπόφευκτα σε μείωση της ποικιλλομορφίας των τροφίμων, της παραγωγής και της προσβασιμότητας, επηρεάζοντας ιδιαίτερα τις παραδοσιακές καλλιέργειες τροφίμων με έμφαση στα φυσικά κρέατα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα.

Όταν η ατζέντα για το κλίμα είναι πιο σημαντική από το δικαίωμα στην τροφή του «Εμείς οι λαοί»

Στο σχέδιο εγγράφου του Συμφώνου για το Μέλλον (αναθεώρηση 2) που θα εγκριθεί από τους παγκόσμιους ηγέτες τον Σεπτέμβριο στη Νέα Υόρκη, ο ΟΗΕ εξακολουθεί να διακηρύσσει την πρόθεσή του να εξαλείψει την ακραία φτώχεια· 

Ωστόσο, ο στόχος αυτός εξαρτάται από τον «μετριασμό των παγκόσμιων εκπομπών CO2 προκειμένου να διατηρηθεί η αύξηση της θερμοκρασίας κάτω από 1,5 βαθμούς Κελσίου» (παράγραφος 9). 

Οι συντάκτες φαίνεται να μην κατανοούν ότι η μείωση της χρήσης ορυκτών καυσίμων θα μειώσει αναμφίβολα την παραγωγή τροφίμων και θα εμποδίσει δισεκατομμύρια ανθρώπους να βελτιώσουν την οικονομική τους ευημερία.

Ως αποτέλεσμα, οι προγραμματισμένες δράσεις 3 και 9 στο έγγραφο φαίνεται να ωθούν έντονα τις χώρες προς τα «βιώσιμα αγροδιατροφικά συστήματα» και τους ανθρώπους προς την υιοθέτηση βιώσιμων υγιεινών διατροφών ως συστατικό των «βιώσιμων προτύπων κατανάλωσης και παραγωγής».

Σύμφωνο για το μέλλον (αναθεώρηση 2)

Δράση 3. Θα τερματίσουμε την πείνα και θα εξαλείψουμε την επισιτιστική ανασφάλεια.

γ) Προώθηση δίκαιων, ανθεκτικών και βιώσιμων αγροδιατροφικών συστημάτων, ώστε όλοι να έχουν πρόσβαση σε ασφαλή, οικονομικά προσιτά και θρεπτικά τρόφιμα.

Δράση 9. Θα ενισχύσουμε τη φιλοδοξία μας για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.

γ) Προώθηση βιώσιμων προτύπων κατανάλωσης και παραγωγής, συμπεριλαμβανομένων βιώσιμων τρόπων ζωής, και προσεγγίσεων κυκλικής οικονομίας ως οδού για την επίτευξη βιώσιμων προτύπων κατανάλωσης και παραγωγής, καθώς και πρωτοβουλιών μηδενικών αποβλήτων.

Τις τελευταίες δεκαετίες, το δικαίωμα στην τροφή θυσιάστηκε δύο φορές από τον ίδιο τον ΟΗΕ, πρώτα από την πράσινη ατζέντα και δεύτερον από τα μέτρα αποκλεισμού που υποστηρίχθηκαν από τον ΟΗΕ για έναν ιό που πλήττει κυρίως τις πλούσιες χώρες όπου βασίζεται η ατζέντα για το κλίμα (και, ειρωνικά, όπου οι άνθρωποι καταναλώνουν τα υψηλότερα ποσοστά ενέργειας). 

Τώρα σημαίνει κυρίως το δικαίωμα σε ορισμένα είδη εγκεκριμένων τροφίμων, στο όνομα κεντρικών και αδιαμφισβήτητων αποφάσεων σχετικά με την υγεία των ανθρώπων και το κλίμα της γης. 

Ο βιγκανισμός και η χορτοφαγία προωθούνται, ενώ πλούσιοι ιδιώτες και χρηματοπιστωτικά ιδρύματα κοντά στον ΟΗΕ αγοράζουν γεωργικές εκτάσεις. 

Η πρόθεση να γίνει το κρέας και τα γαλακτοκομικά προϊόντα λιγώτερο προσιτά, επενδύοντας παράλληλα σε vegan κρέας και ποτό, μπορεί να θεωρηθεί ως θεωρία συνωμοσίας (τεχνικά, είναι).

Ωστόσο, τέτοιες πολιτικές θα είχαν νόημα για τους φορείς υλοποίησης του θεματολογίου για το κλίμα.

Σε αυτή την αναζήτηση, ο FAO και ο Π.Ο.Υ. παραλείπουν να τονίσουν την υψηλή διατροφική αξία του ζωικού λίπους, του κρέατος και των γαλακτοκομικών προϊόντων.

Επίσης, αγνοούν και δεν σέβονται τα θεμελιώδη δικαιώματα και τις επιλογές των ατόμων και των κοινοτήτων.

Εμφανίζονται σε μια αποστολή να αναγκάσουν τους ανθρώπους σε προεγκεκριμένα τρόφιμα της επιλογής του ΟΗΕ.

Η ιστορία του κεντρικού ελέγχου και της παρέμβασης στην προμήθεια τροφίμων, όπως μας δίδαξε η σοβιετική και κινεζική εμπειρία, είναι μία ιστορία ακραίας φτώχειας.

"Fiat fames" ("ας υπάρξει πείνα") για "Εμάς τους λαούς;"

Δημοσιεύθηκε με Creative Commons Attribution 4.0 International License

Για ανατυπώσεις, παρακαλούμε ορίστε τον κανονικό σύνδεσμο πίσω στο αρχικό άρθρο και συγγραφέα του Ινστιτούτου Brownstone.

Συγγραφείς

Thi Thuy Van Dinh

Η Δρ Thi Thuy Van Dinh (LLM, PhD) εργάστηκε για το διεθνές δίκαιο στο Γραφείο των Ηνωμένων Εθνών για τα Ναρκωτικά και το Έγκλημα και στο Γραφείο του Ύπατου Αρμοστή για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα. Στη συνέχεια, διαχειρίστηκε πολυμερείς εταιρικές σχέσεις οργανισμών για το Intellectual Ventures Global Good Fund και ηγήθηκε των προσπαθειών ανάπτυξης τεχνολογίας περιβαλλοντικής υγείας για περιβάλλοντα χαμηλών πόρων.Δείτε όλες τις δημοσιεύσεις

David Bell

Ο David Bell, ανώτερος μελετητής στο Ινστιτούτο Brownstone, είναι γιατρός δημόσιας υγείας και σύμβουλος βιοτεχνολογίας στην παγκόσμια υγεία. Είναι πρώην ιατρικός σύμβουλος και επιστήμονας στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (Π.Ο.Υ.), επικεφαλής προγράμματος για την ελονοσία και τις εμπύρετες ασθένειες στο Foundation for Innovative New Diagnostics (FIND) στη Γενεύη της Ελβετίας και διευθυντής των παγκόσμιων τεχνολογιών υγείας στο Intellectual Ventures Global Good Fund στο Bellevue, WA, ΗΠΑ.

ΠΗΓΗ: The UN's Green Agenda Will Spark Famine ⋆ Brownstone Institute

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: ΜΑΡΙΓΩ ΖΑΡΑΦΟΠΟΥΛΑ