Υποψία ρατσισμού ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΛΕΥΚΩΝ στο Βραβείο Λογοτεχνίας του Βερολίνου: Βραβείο ανάλογα με το χρώμα του δέρματος;

Δύο πρώην μέλη της κριτικής επιτροπής αποκαλύπτουν

Του Kai Rebmann

Πρόκειται για μια σοβαρή κατηγορία που θα μπορούσε να προκαλέσει μόνιμη ζημιά στο διάσημο Διεθνές Βραβείο Λογοτεχνίας του Βερολίνου. 

Πέρυσι, η Juliane Liebert και η Ronya Othmann ήταν ακόμα μέλη της κριτικής επιτροπής που απένειμε το βραβείο, το οποίο συνοδευόταν από 35.000 ευρώ, στον Mohamed Mbougar Sarr και το μυθιστόρημά του «Η πιο μυστική μνήμη των ανθρώπων». 

Η συγγραφέας Juliane Liebert, μέλος της κριτικής επιτροπής

H συγγραφέας Ronya Othmann, μέλος της κριτικής επιτροπής

Αλλά η λογοτεχνική αξία του βιβλίου ήταν προφανώς στην καλύτερη περίπτωση δευτερεύων παράγοντας, όπως ισχυρίζονται τώρα οι δύο συγγραφείς.

Οι Liebert και Othmann δεν θέλουν να υποτιμήσουν το έργο του Σενεγαλέζου συγγραφέα και τονίζουν σε συνέντευξή τους στην «Zeit» ότι ο Sarr είναι σίγουρα «άξιος νικητής» από λογοτεχνικής άποψης. 

Παρ' όλα αυτά, η επιλογή της κριτικής επιτροπής έπεσε κυρίως στον μαύρο Αφρικανό λόγω του χρώματος του δέρματός του.

Επιπλέον, εντός της επιτροπής υπήρχαν αρχικά ακόμη και ανησυχίες σχετικά με ένα βραβείο για τον Sarr - επειδή το μυθιστόρημά του είχε μεταφραστεί στα γερμανικά από δύο λευκούς συγγραφείς. (!!!!!!)

Ως λόγος ειπώθηκε ότι οι λευκοί δεν θα μπορούσαν να μεταφράσουν βιβλία μαύρων. (!!!!!)

Σύμφωνα με τις περιγραφές των δύο πρώην μελών της κριτικής επιτροπής, οι οποίες, σε αντίθεση με την πλειοψηφία των συναδέλφων τους, δεν διορίστηκαν φέτος στο συμβούλιο, ολόκληρη η διαδικασία γύρω από την τελετή απονομής του Διεθνούς Βραβείου Λογοτεχνίας Βερολίνου 2023 λέγεται ότι συνοδεύτηκε από ρατσισμό κατά των λευκών.

Σύμφωνα με την αφήγηση της ίδιας της Liebert, της απαγορεύτηκε ο λόγος ακόμη και όταν καταρτίστηκε η λίστα των επικρατέστερων υποψηφίων: «Ως λευκή γυναίκα, δεν έχετε τίποτε να πείτε εδώ ούτως ή άλλως», λέει, επαναλαμβάνοντας μια δήλωση σχετικά με αυτό από τον κύκλο των συναδέλφων της κριτών.

Δύο εξέχοντες συγγραφείς, από την άλλη πλευρά, δεν κατάφεραν καν να μπουν στη λίστα των φιναλίστ - επίσης λόγω του χρώματος του δέρματός τους. 

Η Mariette Navarro είναι μια «λευκή Γαλλίδα» και ο Peter Nadas ένας «λευκός άνδρας και προνομιούχος λευκός συγγραφέας», λέγεται ότι ήταν ο λόγος για τη διαγραφή. 

H γαλλίδα συγγραφέας Mariette Navarro

Ο Ούγγρος συγγραφέας Peter Nadas

Ένας από τους κριτές λέγεται ότι δικαιολόγησε αυτή τη στάση ως εξής: «Συγγνώμη, αγαπώ την λογοτεχνία, αλλά η πολιτική είναι πιο σημαντική». (!!!!!!!!!!!!!!!!!)

Στο παρελθόν, και άλλα λογοτεχνικά βραβεία είχαν ήδη δώσει την εντύπωση ότι τώρα αφορούσαν όλα τα είδη των πραγμάτων – αλλά όχι πλέον την λογοτεχνία. 

Το Διεθνές Βραβείο Λογοτεχνίας του Βερολίνου απονέμεται από το Haus der Kulturen der Welt (HKW) και το Stiftung Elementarteilchen. 

Οι Liebert και Othmann εξεπλάγησαν ακόμη περισσότερο, σύμφωνα με τις δύο συγγραφείς, όταν οι υπάλληλοι της HKW όχι μόνο συμμετείχαν στη συνεδρίαση της κριτικής επιτροπής για την κατάρτιση της λίστας των επικρατέστερων υποψηφίων, αλλά και την συντόνισαν.

Το HKW απέρριψε κατηγορηματικά τις δηλώσεις των δύο πρώην κριτών σε δήλωσή του. 

Ούτε το ίδιο το HKW ούτε τα άλλα μέλη της κριτικής επιτροπής ρωτήθηκαν για τους ισχυρισμούς, πράγμα που σημαίνει ότι η «Die Zeit» δεν συμμορφώθηκε με το δημοσιογραφικό της καθήκον. 

Επιπλέον, οι Liebert και Othmann δεν είχαν διατηρήσει «την απαραίτητη διακριτικότητα», κάτι που είναι «η απαραίτητη βάση για ανεξάρτητη εργασία κριτών».

Σε αντίθεση με τους συναδέλφους από την «Zeit», η «JF» ρώτησε, σύμφωνα με τις δικές της δηλώσεις. 

Και όχι μόνο τα άλλα μέλη της κριτικής επιτροπής, αλλά και την Υφυπουργό Πολιτισμού Claudia Roth (Πράσινοι), την πρόεδρο του Εποπτικού Συμβουλίου του HKW. 

Απαντώντας σε αυτές τις συγκεκριμένες ερωτήσεις, ωστόσο, προφανώς κανείς δεν ήθελε να σχολιάσει τους σοβαρούς ισχυρισμούς.

ΠΗΓΗ: Rassismus-Verdacht beim Berliner Literaturpreis: Auszeichnung nach Hautfarbe? - reitschuster.de

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: ΜΑΡΙΓΩ ΖΑΡΑΦΟΠΟΥΛΑ